Κάτι σαν Σούμπερτ ή ίσως κάποια αυτόματη λίστα αναπαραγωγής ήχων πιάνου έπαιζε κάπου πίσω από τα δέντρα. Η βροχή είχε σταματήσει και οι πολυκατοικίες γύρω από το Πεδίον του Αρεως καθρέφτιζαν ροζ σύννεφα. Κάποιος πουλούσε ξηρούς καρπούς στην είσοδο. Οπως και ο πωλητής φρούτων στην Ομόνοια είχε κάτι το συγκινητικό. Οι εκδότες έστηναν τους πάγκους τους για το Φεστιβάλ Βιβλίου. Οχι οι ίδιοι οι εκδότες δηλαδή, οι υπάλληλοι που κάθονται με τις ώρες όρθιοι (όρθιες συνήθως) και πουλάνε τα βιβλία.
Η διαδρομή μου μέχρι το Φεστιβάλ Βιβλίου ήταν κανονική απογευματινή άθληση. Είχα πάρει το 040 από τη Συγγρού για το Σύνταγμα εν μέσω καταιγίδας. Το 040 δεν πιάνει μία μπροστά στη βροχή, γιατί είναι ένα παλιό λεωφορείο και η βροχή τώρα είναι άλλου είδους βροχή, απ’ αυτή που σε λίγο θα μας πείσουν πως είναι αήττητη εξωγήινη βροχή. Οπότε έβρεξε δύο λεπτά, που όλοι το περιμένανε, και στο Σύνταγμα πλημμύρισε. Το 040 έκανε ό,τι μπορούσε, δηλαδή ο οδηγός του, αλλά εκεί που μας άφησε, πλάι στην κλούβα των ΜΑΤ και σ’ ένα σκουπιδιάρικο που πάσχιζε να μαζέψει τα ασυμμάζευτα, ήταν κανονικό ποτάμι. Ολόκληρο ρέμα με βρωμόνερα η πλατεία Συντάγματος. Μία άθλια κατάσταση.
Αναζήτησα, όπως άλλοι, καταφύγιο στις στοές. Σταθήκαμε ανήμποροι και κοιτάξαμε τη βροχή με την πλάτη γυρισμένη σε μπαρ, ζαχαροπλαστεία, ξηροκαρπάδικα και μαγαζιά με είδη καπνιστού.Το χάος του σύμπαντος γύρω από τη Βουλής. Κι επειδή ο κόσμος είχε κρυφτεί, για να προστατευτεί από την καταιγίδα ήταν ακόμη πιο σαγηνευτικές οι ταμπέλες παλιών επιχειρήσεων με τις γραμματοσειρές τους, οι κίονες του Ταμείου Ασφαλίσεως Εμπόρων και τα ερείπια με τις πληροφορίες που πλέον δεν απευθύνονται σε κανέναν. Οπως όλα τα παλιά πράγματα, είχαν μία επίδραση υπνωτιστική.
Κοντά στην Τριλογία –όπου τα βράδια γίνεται κανονικά χημικό πάρτι από την Κάνιγγος μέχρι το Πανεπιστήμιο– είχε τόσα σκουπίδια που ήταν σαν όλοι να έχουν παραιτηθεί απ’ όλα και να ’χουν μοναδικό τους στόχο να προσπερνούν ρυάκια, πλαστικά μπουκάλια, φύλλα και άλλες σαπίλες. Ως και χώμα είχε σε κάποια σημεία, ποιος ξέρει από πού. Βρωμιές και αθλιότητα σε κάθε στροφή.
Γι’ αυτό όταν έφτασα στο Πεδίον του Αρεως ένιωσα αληθινή ανάταση. Οι πυκνόφυτοι δρόμοι, τ’ αρχοντικά, άνετα παγκάκια, οι χαρουπιές, οι φοινικιές, τα θαμνάκια μού έδιναν την εντύπωση ενός ήσυχου δάσους. Ενα υγρό ξέφωτο μέσα σ’ ένα δάσος πολυκατοικιών. Τα φύλλα έσταζαν, ακουγόταν αυτή η μουσική πιάνου που ανέφερα πριν και πού και πού εμφανίζονταν πανέμορφοι σκύλοι για τη βραδινή τους βόλτα.
Σχεδόν εκπλήσσεσαι βγαίνοντας στην Αλεξάνδρας ή σ’ αυτήν την πολυλογία από κεραίες και ψηλά κτίρια στην Πατησίων, μετά την ατμοσφαιρική πεζοπορία κάτω από το φυλλώδες σκέπαστρο. Τι εύκολη βραδινή διασκέδαση να κάνει κανείς μία βόλτα με το σκυλί του σ’ αυτό το ήρεμο άλσος, να περιπλανηθεί στους πάγκους των εκδοτών κι ανάμεσα στα δέντρα και τελικά να βγει στην Αλεξάνδρας με δύο τρία καλά βιβλία στην πλάτη του.
Εν τω μεταξύ, σε αντίθεση με το αισθητικό αίσχος άλλων εμπειριών όπου μαζεύονται οι εκδότες να πουλήσουν την πραμάτεια τους, τα «περίπτερα» σ’ αυτό το φεστιβάλ είναι καλαίσθητα και σίγουρα τίποτα δεν παραπέμπει σε έκθεση αγροτουριστικών προϊόντων. Αν ακόμη κι αυτό σας φαίνεται ακριβό, πάτε στις εκδηλώσεις. Δεν κοστίζουν τίποτα (εκτός από το χρόνο σας) και, αν έχετε την τύχη να μη γνωρίζετε τον/την συγγραφέα, μπορείτε απλώς να καθίσετε πίσω πίσω και ν’ ακούσετε τη συζήτηση. Κάτι θα πάρετε κι από κει.
Νομίζω αυτό με σαγηνεύει στο Πεδίον του Αρεως, την Πατησίων, την Ομόνοια: αυτή η αίσθηση παρηκμασμένης μητρόπολης. Υπάρχει κάτι αρχοντικό και ευπρεπές στις παλιές γειτονιές που ξέφτισαν. Μπορείς να ψηλαφίσεις με το μάτι την αίγλη, την ευγένεια και την παλιακή καλαισθησία. Μπορείς να τις δεις να μπλέκονται με την καταδεκτικότητα μίας γειτονιάς μεταναστών, φοιτητών, καλλιτεχνών και υπαλλήλων. Υπάρχουν ακόμη σημεία όπου η πόλη δεν προσποιείται. Αυτό θα χαθεί, αν η Αθήνα αποβάλει την απλότητά της, τα ήσυχα μικροκαμωμένα μαγαζιά που πουλάνε κουμπιά, αλεσμένο καφέ και καραμέλες, τα μικρά δρομάκια όπου ένα καινούργιο μπαρ συνυπάρχει μ’ ένα αστικό ερείπιο. Αυτό το μείγμα ταπεινότητας και μεγαλοσύνης.
