Ηθεωρία της σχετικότητας ήταν μονάχα μια πτυχή στη συνολική κατάρριψη της νευτώνειας αντίληψης γύρω από το σύμπαν (η οποία, προσοχή, δεν ήταν εσφαλμένη, ωστόσο δεν ήταν ολοκληρωμένη – αλλά ούτε και του Αϊνστάιν είναι, ειδικά σε ό,τι αφορά τη σύζευξη σχετικότητας και κβαντομηχανικής).
Στο βιβλίο του «Από πού πάνε στο σύμπαν;» (μτφρ.: Κων. Κυρίτσης, επιστ. επιμ.: Πέτρος Δήτσας, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης), ο Αμερικανός θεωρητικός φυσικός Μάικλ Ντάιν παραθέτει και άλλες. Μία από αυτές ήταν η ανακάλυψη της ραδιενέργειας.
Το 1895 ο Ανρί Μπεκερέλ διεξήγε πειράματα που αποσκοπούσαν στην κατανόηση του πρόσφατα ανακαλυφθέντος φαινομένου των ακτίνων Χ. Διαπίστωσε, περίπου τυχαία, ότι το ουράνιο εκπέμπει ακτίνες ικανές να αφήσουν ίχνος σε μια φωτογραφική πλάκα.
Το κεντρικό πρόσωπο σε αυτή την αφήγηση όμως είναι η Μαρί Κιουρί, η οποία είδε στις «ακτίνες Μπεκερέλ» κάτι πολύ ενδιαφέρον. Γεννημένη στην Πολωνία ως Μαρία Σκλοντόφσκα, σπούδασε φυσική στο Παρίσι, όπου και παντρεύτηκε έναν μεγαλύτερο αλλά ήδη καταξιωμένο φυσικό, τον Πιερ Κιουρί. Ο τελευταίος εντυπωσιάστηκε τόσο από τις έρευνες της Μαρί στη ραδιενέργεια που, όπως γράφει ο Ντάιν, «έκρινε ότι ήταν πιο σημαντικές από τη δική του εργασία εκείνο τον καιρό, την οποία και εγκατέλειψε για να γίνει βοηθός της».
Ο Ντάιν παραθέτει τη μαρτυρία επιστήμονα που έζησε το ζευγάρι στο εργαστήριό του: «Υπήρξαν και υπάρχουν ζευγάρια επιστημόνων που συνεργάζονται και έχουν καταξιωθεί για το έργο τους, δεν έχει υπάρξει όμως άλλη ένωση γυναίκας και άνδρα που να είναι, καθένας από μόνος του, τόσο σπουδαίος επιστήμονας. Ούτε θα ήταν δυνατόν να βρεθεί μια πιο διακεκριμένη περίπτωση όπου το ανδρόγυνο, με όλο τον θαυμασμό και την αφοσίωση του ενός στον άλλο, διατήρησαν τόσο απόλυτα την ανεξαρτησία του χαρακτήρα τους, τόσο στη ζωή όσο και στην επιστήμη».
Η Μαρί Κιουρί κέρδισε δύο (2!) βραβεία Νομπέλ (ένα στη φυσική κι ένα στη χημεία) κι έγινε η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια στη Σορβόννη. «Ολα αυτά σε μια εποχή που οι γυναίκες δεν είχαν καν δικαίωμα ψήφου!» σχολιάζει ο Ντάιν. Η Κιουρί κατέδειξε, μεταξύ των άλλων, ότι «δεν μπορεί κανείς να προβλέψει το πότε πρόκειται να διασπαστεί ένα συγκεκριμένο άτομο, παρά μόνο να προσδιορίσει ότι υπάρχει πιθανότητα να διασπαστεί δεδομένο άτομο, ας πούμε, μέσα στο επόμενο δευτερόλεπτο. Η εκθρόνιση του Νεύτωνα ήταν προ των πυλών», γράφει ο Ντάιν. Ο κλασικός ντετερμινισμός, το μηχανικό σύμπαν-ρολόι έκρυβε εντέλει πολλές αβεβαιότητες.
Αλίμονο όμως. Στην εποχή της Κιουρί όλοι αγνοούσαν τους κινδύνους που έκρυβαν και τα ραδιενεργά υλικά που χειριζόταν η ίδια. Το 1934, στα 67 της, πέθανε από απλαστική αναιμία, συνέπεια, κατά πάσα πιθανότητα, της μακροχρόνιας έκθεσής της στην ακτινοβολία.
