Ο δημοσιογραφικός έλεγχος ορθότητας των επιχειρημάτων Τραμπ στο ντιμπέιτ με την Κάμαλα Χάρις εισήγαγε έναν αέρα ευθυκρισίας, μέτρου και πνευματικής υγείας στο αμερικανικό προεκλογικό σύμπαν, τονώνοντας την ελπίδα ότι η αλήθεια είναι συνθήκη εφικτή. Ομως, πόσοι ψηφοφόροι θα του γυρίσουν τελικά την πλάτη; Πόσο η αποκάλυψη των ψεμάτων θα προσγειώσει τους θερμοκέφαλους οπαδούς του ΜΑGA;
Οι υπερβολές, οι στρογγυλοποιήσεις, οι παραπλανητικές γενικεύσεις, οι διαστρεβλώσεις, ακόμη και τα ψεύδη, η με κάθε μέσο κατατρόπωση του αντιπάλου θεωρούνται συμπεριφορές αναμενόμενες στις προεκλογικές εκστρατείες. Ερεθιστικές και μαζί διασκεδαστικές, αφού μια κονταρομαχία, όχι μόνο εμπεριέχει υποσχέσεις, συνθήματα, προγράμματα κι οράματα, αλλά και τα χαρακτηριστικά του θεάματος, τα συστατικά μιας υψηλής δοκιμασίας. Επειτα, ακόμη και το πιο εξωφρενικό ψέμα αφήνει ένα ανεξίτηλο ίχνος, ένα κατακάθι «αλήθειας», που κρατάει δέσμιους στην παράνοια τους επιρρεπείς στη συνωμοσιολογία.
Ο Τραμπ εκστομίζει κατάφωρα μεγάλα ψεύδη, ίσως υπολογίζοντας στην παροιμιώδη ευπιστία, στην τυφλή αφοσίωση των οπαδών του. Η κατάρριψη της αναλήθειας, η απομάγευση απαιτούν, πράγματι, ενέργεια, χρόνο, απόσταση, ανάλυση, κρίση. Σήμερα όλα εξαντλούνται στην αμεσότητα. Κυριαρχεί η γλώσσα των κοινωνικών δικτύων, της βιαστικής επικοινωνίας που παρακάμπτει εμβαθύνσεις και εξονυχιστικές διερευνήσεις.
Η δυσπιστία απέναντι στα ΜΜΕ, οι υπεραπλουστεύσεις, οι προκαταλήψεις που αναπαράγονται στις διαδικτυακές φούσκες ομοϊδεατών, δεν αφήνουν συχνά χώρο στην αμφισβήτηση της τερατολογίας. Επιπλέον, το ψέμα είναι εύπεπτο, καθηλωτικό, φέρνει την ανατριχίλα της φρίκης: μετανάστες που τρώνε κατοικίδια, φυλακισμένοι που υποβάλλονται σε εγχειρήσεις αλλαγής φύλου, μωρά που θανατώνονται στη γέννα…
Η προεκλογική γλώσσα είναι από τη φύση της δημαγωγική, στοχεύει να πείσει για την ανωτερότητα του υποψηφίου απέναντι στους άλλους. Ομως ο Τραμπ δεν είναι ένας συνήθης δημαγωγός, είναι ένας παραληρηματικός ψεύτης. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως το ψέμα χειραγωγεί, διαιρεί, πολώνει, θολώνει τα νερά σχετικά με το τι απ’ όσα λέγονται είναι αληθές, γκρεμίζει την εμπιστοσύνη στους θεσμούς, εξασθενεί την πνευματική αυτοάμυνα στο κατασκευασμένο. Ομως, σε τόσο μεγάλες δόσεις ενδέχεται να σκοτώσει εκείνον που το έχει μετατρέψει σε υπερόπλο. Ο προεκλογικός χρόνος δείχνει σήμερα να εργάζεται θαρρετά υπέρ της αλήθειας.
