Η στήλη ακολουθεί τις διαδρομές στις οποίες μας οδηγούν βιβλία της πρόσφατης (ή και παλαιότερης ενίοτε) εκδοτικής παραγωγής. Τα βιβλία που επιλέγονται ανήκουν στο είδος της μη μυθοπλασίας.
Η μοναδική φορά που έγινε εξαίρεση ήταν με αφορμή τα εκατό χρόνια της «Ζωής εν τάφω» του Στράτη Μυριβήλη. Ακόμα και εκεί, όμως, δεν σταθήκαμε τόσο στο πασίγνωστο μυθιστόρημα, αλλά στις συνθήκες της συγγραφής του, στις εκδοτικές περιπέτειες κτλ.
Κάτι ανάλογο θα γίνει τώρα. Αλλά και αρκετά διαφορετικό. Θα ασχοληθούμε με μια σειρά κλασικών νεοελληνικών διηγημάτων, που τα ενώνει μια πολύ συγκεκριμένη θεματολογία. Κυκλοφορούν σε έναν τόμο από τη σειρά ελληνικής πεζογραφίας των εκδόσεων Ροές.
Πρόκειται για την ανθολογία «Ο άλιωτος και άλλες ιστορίες με βρυκόλακες. Μια ελληνική ανθολογία λαογραφικού τρόμου», που επιμελήθηκε ο παλαιός δημοσιογράφος, ποιητής και συγγραφέας Γιώργος Θάνος (υπογράφει την ανθολόγηση, την εισαγωγή και το επίμετρο, ενώ παραθέτει και τα βιογραφικά των συγγραφέων, καθώς επίσης τις χρονολογίες των πρώτων δημοσιεύσεων των διηγημάτων).
Πολλές από αυτές τις ιστορίες τις υπογράφουν αντιπροσωπευτικά ονόματα της νεοελληνικής πεζογραφίας: Χρήστος Χρηστοβασίλης, Ιωάννης Κονδυλάκης, Ιάκωβος Πολυλάς, Δημήτριος Αινιάνος, Αχιλλέας Παράσχος κ.ά.
Για πολλούς, το δίπολο «Ελλάδα – βρικόλακες» μοιάζει παράταιρο. Δεν είναι. Οταν το 1904 ο Νικόλαος Πολίτης εξέδιδε το μνημειώδες έργο του «Παραδόσεις», όπου είχε καταγράψει (διατηρώντας την τοπική ντοπιολαλιά) ελληνικούς θρύλους από το ένα άκρο της χώρας έως το άλλο, περιλάμβανε ειδικό κεφάλαιο στα ελληνικά βαμπίρ, πολλά από τα οποία απαντούσαν σε ολόφωτα μέρη όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη, η Μήλος, η Σύμη, η Σάμος, η Αμοργός, η Κρήτη, ο Καρέας της Αττικής κ.ά.
Σε πολλές περιπτώσεις, ο ελληνικός βρικόλακας δεν φοβάται το φως της ημέρας (όπως αυτός που έκανε διάσημο παγκοσμίως το 1897 ο Ιρλανδός Μπραμ Στόουκερ). Με βάση τις διηγήσεις που συγκέντρωσε ο Πολίτης, ο ελληνικός βρικόλακας ενίοτε δεν είναι τόσο τρομακτικός (το πολύ πολύ να βύζαινε το αίμα από πρόβατα για να κορέσει την πείνα του), ενώ σε ορισμένα νησιά δεν αρκούσε ο κλασικός πάσσαλος για να αφανιστεί ο «άλιωτος», αλλά έπρεπε όλοι οι συγχωριανοί να φάνε κομμάτι από την καρδιά του και τα εντόσθιά του για ξορκίσουν το κακό. Μιλάμε για κανονικό σπλάτερ στην καρδιά της ειδυλλιακής Ελλάδας.
Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που κάποιοι από τους πεζογράφους μας εμπνεύστηκαν από τον θρύλο. Αυτό τον σκοτεινό κόσμο θα διατρέξουμε, κάτω πάντοτε από το εκτυφλωτικό μεσογειακό φως. Και αυτό είναι, ίσως, το πιο συναρπαστικό εδώ. Η συνέχεια αύριο.
