«Ψεύδεται ο αρθρογράφος όταν ισχυρίζεται ότι ο Νίκος Φιλιππίδης στα “ΝΕΑ” δηλώνει με νούμερα ότι η μετανάστευση δεν μπορεί να λύσει το δημογραφικό της Ευρώπης», αφορίζει ο συνήθης σχολιαστής Θ.Λ. Και λίγο πιο κάτω: «Γενικώς ψεύδεται ο αρθρογράφος και δεν ξέρω αν υπάρχει έστω και ένας ισχυρισμός του που να είναι αληθής». Επειδή ο αρθρογράφος είμαι εγώ, ανησύχησα και για να ξεπεράσω την υπαρξιακή μου κρίση ξαναδιάβασα το επίμαχο άρθρο. Εκείνο που λέει, αν κατάλαβα τα ελληνικά του, είναι πως σύμφωνα με έκθεση του ινστιτούτου Bruegel, ακόμη και αν η μετανάστευση συνεχισθεί με τους σημερινούς ρυθμούς, δεν αρκεί για να αντισταθμισθεί η μείωση του πληθυσμού στις παραγωγικές ηλικίες. Ο κ. Θ.Λ., που με κατηγορεί ότι ψεύδομαι, προφανώς δεν «αντελήφθη το πνεύμα μου», όπως λέει και ο Αυλωνίτης. Αρα τι; Αρα χρειαζόμαστε περισσότερους μετανάστες. Ο κ. Θ.Λ., ως άγγελος εξολοθρευτής του ψεύδους, παραθέτει και αριθμούς. Τόσους η Ελλάδα και τόσους η Ευρώπη στο σύνολο. Δεν έχω αντίρρηση. Το πρόβλημα είναι ότι στην Ελλάδα, όπως και στην Ευρώπη, ισχύει ένα καθεστώς που ονομάζεται δημοκρατία. Αν κυβερνούσε ο Στάλιν, καλή του ώρα, τα πράγματα θα ήσαν απλά. Θα κοίταζε τους αριθμούς και θα αποφάσιζε ότι χρειάζεται 2 εκατομμύρια για να καλύψει τη γήρανση του πληθυσμού. Μια απλή εντολή αρκούσε για να τους μεταφέρουν από τις χώρες της επιρροής του. Η δημοκρατία, όμως, περιπλέκει τα πράγματα. Σε αυτήν, οι πολιτικές αποφάσεις εξαρτώνται άμεσα από τις κοινωνικές διαθέσεις. Και το πρόβλημα είναι αν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες αντέχουν ή θέλουν περισσότερη μετανάστευση.
Για τον αναγνώστη Ego O. το πρόβλημα δεν είναι οι αριθμοί. Είναι η ένταξη. «Να ενσωματώσουμε κάποιες διατάξεις της σαρίας στο ελληνικό νομικό σύστημα;». Οπως επισημαίνει, το πρόβλημα δεν είναι οι ινδουιστές ή οι βουδιστές. Είναι οι μουσουλμάνοι. Το άρθρο στο οποίο αναφέρονται τα σχόλια έχει τίτλο «Η ωραία κοιμωμένη και οι Αφγανοί». «Το άρθρο θέτει ζητήματα που είναι πολύ σοβαρά μεν, πολύ δύσκολο δε να λυθούν χωρίς να γίνει πράξη το “η θεραπεία πέτυχε, ο ασθενής απέθανε”» επισημαίνει ο Αρκελές Δ. Να τον ευχαριστήσω όχι επειδή συμφωνεί μαζί μου, αλλά επειδή αντιλαμβάνεται τη θέση μου. Και η θέση μου είναι να θέτω προβλήματα, προσεγγίζοντάς τα στην πολυπλοκότητά τους, στο μέτρο του δυνατού. Δεν έχω ούτε την εξουσία ούτε τις ικανότητες για να προτείνω λύσεις. Δεν είναι η άποψη του Σταμάτη Β., ο οποίος με ρωτάει «τι ακριβώς θέλω να γίνει με τους μετανάστες στα σύνορα, αντί να σχολιάζω από τον καναπέ». Αν και αγαπάω τον καναπέ μου, και υπερασπίζομαι τα δικαιώματά του, όπως όλοι μας υποθέτω, εκείνο που θέλω είναι οι ηγεσίες της «ωραίας Κοιμωμένης» να αντιληφθούν το πρόβλημα χωρίς να τρέμουν μπροστά στο μορμολύκειο της Ακροδεξιάς.
