Στην Καλλιθέα υπάρχουν διάφοροι μαγικοί, ταπεινοί δρόμοι. Σ’ έναν απ’ αυτούς βλέπεις νοικοκυρεμένες πολυκατοικίες προχωρημένης ηλικίας να περιέχουν σπίτια μεταναστών της Ανατολικής Ευρώπης και σπίτια γιαγιάδων. Ενδιάμεσα χαμηλά δέντρα. Μπαλκόνια με γλάστρες. Στον ίδιο δρόμο μένουν Ρομά και παραδίπλα συγκατοικούν φοιτητές του Πειραιά ή της Παντείου. Σ’ ένα σημείο υπάρχει ένα χωριάτικο καφενείο που κάθονται μόνον ηλικιωμένοι άντρες για να παίξουν χαρτιά ή να πιουν καφέ και –ήδη πριν από το μεσημέρι– αλκοόλ.
Το θέμα είναι πως σ’ αυτόν τον δρομάκο ξεφύτρωσε μία κατασκευή άλλης αισθητικής που ξεχώριζε σαν ακριβό ασχημόπαπο μέσα στην ταπεινότητα του δρόμου. Στην αρχή ρίξανε ένα γερό χέρι βάψιμο, και καλά κάνανε, γιατί, εδώ που τα λέμε, η πόλη θέλει βάψιμο και καθάρισμα και δεντροφύτευση χθες. Μετά, όμως, άρχισε αυτό το στυλ κατασκευής που δεν μπορείς να μαντέψεις εάν θα είναι γυναικολογικό ιατρείο, ακριβό νυχάδικο ή τελικά κάποιο συμβολαιογραφείο μίνιμαλ αισθητικής. Airbnb ήταν τελικά.
Το θέμα είναι πως αυτοί που το έφτιαξαν μάλλον θεώρησαν ότι ο σχεδιασμός του μέρους πρέπει να δηλώνει ξεκάθαρα τις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στους παππούδες που βάζουν το καπελάκι τους και πάνε παραδίπλα να πιουν ένα τσίπουρο και να μιλήσουν στη διάλεκτό τους και στους επισκέπτες. Ετσι, έχουν βάλει κάτι σαν κάγκελα. Χοντρά, μαύρα. Είναι ένα σύνορο. Και πίσω από τα κάγκελα έχουν και κάποια έπιπλα κήπου, υποθέτω για τις φωτογραφίες στο σάιτ.
Ποιος θα καθόταν πίσω από κάγκελα να φάει το πρωινό του και να τον παρατηρούν σαν ζώο στο ζωολογικό κήπο οι ντόπιοι; Μικρή σημασία έχει. Για μένα η συγκεκριμένη αλλαγή σ’ έναν δρομάκο της Καλλιθέας υποδηλώνει τη γενικότερη αλλαγή στην πλατφόρμα Airbnb. Κάποτε η αγωνία μας ήταν να ταξιδέψουμε με Airbnb, couchsurfing (πλατφόρμα για συμφωνίες εκ περιτροπής χρήσης καναπέδων) και άλλα τέτοια, για να μπλεχτούμε με την πόλη. Εκλεινες ένα δωμάτιο μέσα στο σπίτι του άλλου, για να δεις μία μεριά της πόλης που δεν θα ’βλεπες ποτέ από το ξενοδοχείο. Καθόσουν το βράδυ με τον/την ιδιοκτήτη σ’ έναν άκυρο δρόμο, σε μία άκυρη γειτονιά, για να τα πείτε. Μοιραζόσασταν το σπίτι. Μάθαινες πώς ζουν εκεί. Πώς εργάζονται. Τι τρώνε όντως για βραδινό. Συζητήσεις που δεν θα τις άλλαζα με όλη την αποστασιοποίηση του κόσμου.
Η απόσταση ανάμεσα στους ντόπιους και τους τουρίστες έχει πέραση πάντως. Ή οι άνθρωποι πείθονται να την αγοράσουν. Ετσι, βλέπουμε να παρκάρουν γύρω μας βαν πολυτελείας που αδειάζουν Αμερικανούς. Δεν τους κατηγορώ που δεν θέλουν να πηγαίνουν πέρα δώθε με το λεωφορείο, έτσι που είναι, να συζητήσουμε, όμως, γιατί είναι έτσι το λεωφορείο. Υστερα τους βλέπεις μέσα σε λόμπι που θα μπορούσαν να βρίσκονται οπουδήποτε, σαν ακριβά σκηνικά σε ταινία, και μόνον κανένας Παρθενώνας σε αφίσα υποδηλώνει πού μπορεί να βρίσκεται αυτό το γενικό περίγραμμα όπου πίνουν το ποτό τους. Μπορείς να περάσεις τις διακοπές σου στην Αθήνα έτσι: χωρίς να έρθεις σε καμία επαφή με την πόλη. Και το χειρότερο είναι πως οι κάτοικοι της πόλης θα σε προτρέψουν να κάνεις ακριβώς αυτό, να καθίσεις στο πολυτελές ρουφ γκάρντεν σου και να κοιτάς από ψηλά, τα πεζοδρόμια από κοντά φέρνουν θλίψη.
Η Αθήνα, όμως, δεν είναι Ντουμπάι. Και οι άνθρωποι που έρχονται απ’ όλο τον κόσμο για να τη δουν δεν ψάχνουν ένα τουριστικό γκέτο, αλλά την αρχή της Ευρώπης, την πρωτεύουσα ενός παλιού κόσμου. Η Αθήνα κατάγεται από την αρχαιότητα και το χριστιανικό ύφος, από την ταπεινότητα και τις βαλκανομεσογειακές συνήθειες απλών ανθρώπων που μετακόμισαν εδώ από το χωριό ή τη χώρα τους, από τη μείξη Βαλκανίων, θάλασσας και Δυτικής Ευρώπης. Δεν θα ’πρεπε να θέλει να γίνει Ντουμπάι – παρόλο που ο καιρός θα θυμίζει. Τα πράγματα εδώ είναι παλιά, αυτό είναι το ωραίο, ποιος δεν το βλέπει;
