Είναι πρωτόγνωρη η έξαρση της βίας μεταξύ ανηλίκων; Προφανώς όχι, αλλά το θέμα είναι πάντα ενδιαφέρον και προσφέρεται για σχηματικές συνεπαγωγές. Παλιά ήταν η χρήση βιντεοπαιχνιδιών, τα παιδιά χωρισμένων γονιών, οι τάξεις σχολείων σε υποβαθμισμένες γειτονιές οι παράγοντες που θεωρούνταν ότι οδηγούσαν αυτόματα στην άσκηση βίας. Μετά ήρθαν τα σόσιαλ μίντια, τα lockdowns, το φύλο (αγόρια), ο συγχρωτισμός με παιδιά μεταναστών που πήδηξαν τις μάντρες των ιδιωτικών σχολείων και εισήγαγαν το ξύλο στα βόρεια προάστια. Το τελευταίο κρούσμα όμως δείχνει ότι το φαινόμενο δεν προσφέρεται για υπεραπλουστεύσεις, γιατί σε αυτήν την περίπτωση αφορά κορίτσια, στα νότια προάστια, από γονείς επιστήμονες. Ολες οι στερεοτυπικές αιτίες έχουν καταρριφθεί.
Η σπουδή φωτογενών ψυχολόγων να αποδώσουν τη «ζούγκλα του μαυροπίνακα» –για να χρησιμοποιήσουμε ένα από τα συνήθη μιντιακά κλισέ– στα κοινωνικά απόνερα του πανδημικού εγκλεισμού και στον εφηβικό εθισμό στο TikTok και στο Instagram δεν είναι πλέον πειστική. Τα σόσιαλ μίντια είναι νέα εργαλεία που πολλαπλασιάζουν ένα φαινόμενο που δεν είναι όμως νέο. Στο πρόσφατο περιστατικό, π.χ., ήταν η πλατφόρμα στην οποία έγινε το κάλεσμα για μπούλινγκ με θύμα το 14χρονο κορίτσι. Ο εκφοβισμός ωστόσο δεν είναι καινούργια παθογένεια. Υπάρχει εδώ και δεκαετίες, είναι σύμφυτη με τον ανταγωνισμό που επικρατεί στα θρανία-φυτώρια των κοινωνικών συγκρούσεων. Τα σόσιαλ μίντια ήταν επίσης το βήμα μέσα από το οποίο αναδείχθηκε η δημοφιλία του θύματος, το οποίο μάλλον είχε περισσότερους ακολούθους και καρδούλες από όσους χειροδίκησαν εις βάρος του.
Ωραία, ας δεχτούμε λοιπόν ότι η βία στα σχολεία πάντα υπήρχε. Το ζήτημα είναι πόσο έχει εξελιχθεί το εκπαιδευτικό σύστημα στη χώρα μας ώστε να προλαβαίνει την εκδήλωση τέτοιων περιστατικών και κατά πόσον οι γονείς συζητούν με τα παιδιά το πρόβλημα στο σπίτι. Πριν από λίγους μήνες είδαμε μια ρεαλιστική καμπάνια του υπουργείου Παιδείας για τον σχολικό εκφοβισμό. Υπάρχει όμως σχετική ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών και των σχολικών αρχών για το ζήτημα; Ξέρουν πώς να χειριστούν τις πρώτες ενδείξεις ότι ένα παιδί υποφέρει από μπούλινγκ ή πρέπει να πέσουν μπουνιές και κλωτσιές για να κινητοποιηθούν; Απασχολεί τους γονείς η πιθανότητα το παιδί τους να είναι θύμα ή θύτης σχολικού εκφοβισμού ή είναι υπερβολικά επικεντρωμένοι στη βαθμοθηρία και στο επαγγελματικό του μέλλον; Συζητείται το θέμα την ώρα του μαθήματος ή ουδείς (ούτε οι μαθητές ούτε οι καθηγητές) έχει διάθεση να αποκλίνει από την προβλεπόμενη ύλη;
