Υποθέτω ότι εκτός απ’ αυτά που μαθαίνουμε συμβαίνουν κι άλλα που δεν μαθαίνουμε. Αναφέρομαι στην κακοποιητική συμπεριφορά ομάδων εφήβων εναντίον συνομηλίκων τους ή και καθηγητών. Τα οποία καταχρηστικώς αποκαλούνται «παραβατικότητα». Παραβάτης του νόμου στην κυριολεξία είναι ο πορτοφολάς. Το κίνητρό του είναι συγκεκριμένο. Παραβατικός είναι ο μαθητής που αδιαφορεί για την απαγόρευση των κινητών στο σχολείο. Κίνητρό του η «μαγκιά». Ομως, ποιο είναι το κίνητρο της τσογλανοπαρέας που κακοποίησε την κοπέλα στη Γλυφάδα; Αν ο θύτης ήταν αρσενικού γένους, σήμερα οι τοποτηρητές της ορθότητας θα μιλούσαν για απόπειρα γυναικοκτονίας από εφήβους. Για να φτάσεις να κακοποιήσεις με τέτοιον τρόπο έναν συνάνθρωπό σου σημαίνει ότι μισείς. Πώς γεννιέται αυτό το μίσος και πώς γιγαντώνεται; Φθόνος, αντιζηλία; Αισθήματα ανθρώπινα. Ομως, για να μεταλλαχθούν σε κακοποιητική συμπεριφορά τέτοιας έντασης κάτι άλλο μεσολαβεί. Το οικογενειακό περιβάλλον που αναθρέφει παιδιά με τη νοοτροπία πως ό,τι κι αν κάνουν έχουν δίκιο; Το κοινωνικό περιβάλλον που έχει νομιμοποιήσει τη βία ως δημοκρατικό αγαθό; Μου κάνει εντύπωση ότι οι γονείς της δράστιδος δεν έχουν εκστομίσει ούτε λέξη συμπάθειας προς την παθούσα. Ο πατέρας του επίδοξου κουρέα της Ερμιόνης, που ταπείνωσε έναν μικρότερό του ξυρίζοντάς του το μουστάκι με μασέτα, δήλωσε ότι την είχε επειδή έχει επαγγελματικά όνειρα. Και ταπείνωσε τον συμμαθητή του ως μέρος της πρακτικής εξάσκησης.
Τα παιδιά αυτά είναι οι γόνοι γονέων που μεγάλωσαν με τη λογική της ατιμωρησίας, της ανομίας. Είναι η κοινωνία της μεταπολίτευσης. Τώρα ζούμε το κακοφόρμισμα αυτής της κοινωνικής πληγής. Η ανομία μετασχηματίζεται σε απανθρωπιά. Ενδιαφέρον έχει η περίπτωση του μαθητή στο Ηράκλειο Κρήτης, που έστειλε τον γυμνασιάρχη στο νοσοκομείο επειδή ενημέρωσε τον πατέρα του ότι είχε συμμετάσχει σε κατάληψη. Για να θυμώσει ο μικρός, προφανώς ο πατέρας τον αντιμετώπισε με τη δέουσα αυστηρότητα. Λεπτομέρεια: η οικογένεια είναι αλβανικής καταγωγής. Κοινώς, δεν την πότισαν τα νάματα της δημοκρατίας της Μεταπολίτευσης. Δεν ήταν δεδομένο γι’ αυτόν να στείλει τον γιο του στο ελληνικό σχολείο. Το κέρδισε με κόπο και ως εκ τούτου το αντιμετωπίζει με περισσότερο σεβασμό από τον Ελληνάρα γονιό, που πιστεύει ότι το εκπαιδευτικό σύστημα του ανήκει. Αυτά που μαθαίνουμε τις τελευταίες ημέρες ξεπερνούν τη βίαιη συμπεριφορά – χαρακτηριστικό της εφηβείας κι αυτή. Είναι συμπτώματα μίσους. Πώς συσσωρεύθηκαν τόσα αποθέματα μίσους σε τόσο νεαρές ηλικίες; Το μίσος είναι ανεξέλεγκτο αίσθημα. Και πώς αντιμετωπίζεται; Πάντως, όχι με ηθικολογικές νουθεσίες. Η τιμωρία αντιμετωπίζει το σύμπτωμα, δεν ξεριζώνει το καρκίνωμα του μίσους. Μας απασχολεί το δημογραφικό. Μήπως να ρίξουμε μια ματιά και στον πυρήνα της ελληνικής κοινωνίας, τις οικογένειες που εκτρέφουν οικόσιτα τερατάκια;
