Μέχρι πρότινος, η κριτική για τη χρήση κινητών σε συναυλίες αφορούσε το καλλιτεχνικό κομμάτι: όσα χάνει το κοινό διηθώντας την περίσταση μέσα από την κάμερα και την οθόνη και όσα χάνουν οι καλλιτέχνες όταν το κοινό τους εστιάζει στην καταγραφή του έργου τους αντί να εστιάσει στο ίδιο το έργο. Το περιστατικό τού επί σκηνής εγκεφαλικού επεισοδίου της Μαρινέλλας, το οποίο κατεγράφη από κάθε πιθανή οπτική γωνία και αναμεταδόθηκε σε πραγματικό χρόνο σε όλες τις διαδικτυακές πλατφόρμες, εξελίσσει αυτόματα τον προβληματισμό σχετικά με το φαινόμενο της ψηφιακής διαμεσολάβησης στις ζωντανές παραστάσεις. Από το καλλιτεχνικό κομμάτι, περνάμε τώρα στο ανθρώπινο: ο καλλιτέχνης δεν είναι μόνο το υποκείμενο της παράστασής του, αλλά και ένας ακόμη ευάλωτος άνθρωπος που υπόκειται σε όλα τα σενάρια της τύχης: μπορεί να έχει μια κακή βραδιά, μπορεί να παραπατήσει και να πέσει, μπορεί να πάθει μέχρι και εγκεφαλικό μπροστά σε χιλιάδες ζευγάρια μάτια. Το ότι ο εκτιθέμενος αναλαμβάνει το ρίσκο της έκθεσής του δεν συνεπάγεται και αποδοχή της απαθανάτισης όλων όσα πήγαν στραβά ένα τυχαίο βράδυ. Οταν αγοράζουμε εισιτήριο για μια συναυλία αποκτούμε πρόσβαση σε μια πεπερασμένη εμπειρία· γιατί πρέπει το εισιτήριό μας να ισοδυναμεί και με δικαίωμα διηνεκούς αναπαραγωγής της ανθρώπινης ατυχίας εκείνου που μας προσφέρει την εμπειρία;
Ο χαμένος αυτοπεριορισμός
Η συνθήκη είναι αυτή που είναι, ακόμη και αν οδηγεί σε viral πορνογραφίες, όπως ήταν η εκτεταμένη διασπορά του βίντεο με την κατάρρευση της τραγουδίστριας στο Διαδίκτυο. Ποια είναι η λύση; Να παραδίδουν όλοι τα κινητά τους πριν μπουν στον χώρο της καλλιτεχνικής πράξης; Να αστυνομεύουν οι εταιρείες παραγωγής και οι καλλιτέχνες τους θεατές τους, μην τυχόν και τολμήσει κάποιος να κάνει χρήση της απαγορευμένης συσκευής; Πιο συνετή επιλογή θα ήταν ο αυτοπεριορισμός και στην έλλειψή του είναι που πρέπει να αναζητηθεί το ηθικό πρόβλημα στην όλη υπόθεση. Οσοι βιντεοσκοπούσαν τη Μαρινέλλα με τα κινητά τους καθώς τραγουδούσε δεν μπορούσαν, φυσικά, να γνωρίζουν ότι θα άρχιζε κάποια στιγμή να τρέμει και ότι θα σωριαζόταν κάτω. Τι ήταν όμως αυτό που τους έκανε να αναρτήσουν τη φρικώδη στιγμή στα κοινωνικά δίκτυα; Γιατί έπρεπε η γνωστοποίηση του γεγονότος να επενδυθεί με τόσο ανατριχιαστική παραστατικότητα; Αν ο μέσος θεατής είναι πια εθισμένος στο ριάλιτι του αδιάκοπου posting και εκπαιδευμένος στο να αποπροσωποποιεί τα διάσημα άτομα, αρνούμενος το δικαίωμά τους στην αξιοπρέπεια, τα Μέσα που αναπαρήγαγαν το βίντεο ενώ έχουν την ευθύνη να τηρούν τη δεοντολογία και να μην παρασύρονται από αγοραίες παρορμήσεις, τι δικαιολογία έχουν;
Ξορκίζοντας το κακό
Κάποιοι ερμήνευσαν το άβολο σκηνικό με διάθεση επιθετική. Τι δουλειά είχε η Μαρινέλλα στο Ηρώδειο στα 86 της χρόνια; Θα έπρεπε να είναι σπίτι της και να προσέχει τον εαυτό της, μακριά από επαγγελματικές συγκινήσεις και σωματικά ζόρια. Εκτός από συγκαλυμμένο μισογυνισμό και ηλικιακό ρατσισμό (ο κόσμος είναι για τους νέους – οι ηλικιωμένοι, ειδικά αν είναι γυναίκες, οφείλουν να κλειδαμπαρώνονται και να περιμένουν τον θάνατο αγκαλιά με ένα σταυρόλεξο), το σκεπτικό αυτό υποκρύπτει έναν ενδόμυχο φόβο, τον φόβο που έχουν κατά βάθος και αυτοί που τράβηξαν ή αναπαρήγαγαν το επίμαχο βίντεο: όσοι ρίχνουν την ευθύνη του συμβάντος στην ίδια τη Μαρινέλλα, προσπαθούν να ξορκίσουν τη δική τους κατάρρευση· ισχυριζόμενοι ότι η τραγουδίστρια μπορούσε να προβλέψει το εγκεφαλικό της, ότι όφειλε να έχει συνταξιοδοτηθεί για να προλάβει κάθε κίνδυνο δημόσιας έκθεσης, στην ουσία προσπαθούν να διατηρήσουν μια ψευδαίσθηση ελέγχου· πασχίζουν να πείσουν τον εαυτό τους πως εκείνοι δεν θα πάθουν ό,τι η καλλιτέχνις, επειδή θα είναι πιο προσεκτικοί, πιο σοφοί, πιο μαζεμένοι. Μάταιος κόπος. Το κακό μπορεί να μας βρει όπου κι αν είμαστε, σε κάθε χώρο, σε κάθε ηλικία. Επιπλέον, η σύγκριση περιττεύει· δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας: οι περισσότεροι δεν διατρέχουμε κίνδυνο να πέσουμε ευτυχισμένοι και καταχειροκροτούμενοι.
