Μέχρι το πραξικόπημα της Πράγας (25 Φεβρουαρίου 1948) στην Τσεχοσλοβακία –τη μόνη χώρα της Κεντρικής Ευρώπης με δημοκρατική παράδοση– υπήρχε μια πολυκομματική κυβέρνηση. Μετά το πραξικόπημα των κομμουνιστών («νικηφόρος Φλεβάρης του εργαζόμενου λαού») όλη η εξουσία πέρασε στα χέρια τους. Κάπου εδώ αποκαλύπτεται αυτό που αποκαλούμε «πανουργία της Ιστορίας». Περίπου τρεις μήνες μετά, στις 14 Μαΐου 1948, ιδρύθηκε το κράτος του Ισραήλ, εναντίον του οποίου επιτέθηκαν συνασπισμένοι οι στρατοί πέντε αραβικών κρατών. Η Σοβιετική Ενωση ήταν από τις πρώτες χώρες που αναγνώρισαν το Ισραήλ και είχε κάθε λόγο να το υποστηρίξει στην επίθεση που δέχτηκε. Ετσι, η κομμουνιστική Τσεχοσλοβακία, με τη βαριά βιομηχανία της, συνεχώς τροφοδοτούσε τον νεοσύστατο ισραηλινό στρατό με τεθωρακισμένα οχήματα, κανόνια και πάσης φύσεως ελαφρύ οπλισμό. Πέραν όλων των άλλων, είχε ανάγκη η οικονομία της και το συνάλλαγμα που εισέρρεε στη χώρα από τις ανά τον κόσμο εβραϊκές κοινότητες για την αγορά των όπλων.
Αυτή η διαρκής ροή τσεχοσλοβακικού οπλισμού αποδείχθηκε καθοριστική στην εξέλιξη του πρώτου αραβοϊσραηλινού πολέμου. Τις πρώτες εβδομάδες, οι Ισραηλινοί δέχθηκαν μεγάλη πίεση και βρέθηκαν προ του φάσματος της ήττας. Οπότε συνήφθη μια εκεχειρία τεσσάρων εβδομάδων (11 Ιουνίου – 8 Ιουλίου), στο διάστημα της οποίας η παράδοση οπλισμού από την Τσεχοσλοβακία άλλαξε ριζικά τον συσχετισμό των δυνάμεων, με συνέπεια την ήττα των Αράβων. Αυτή επισφραγίστηκε με τις συμφωνίες της Ρόδου. Πέραν των οικονομικών λόγων, ο Στάλιν βοήθησε σε εκείνη τη φάση το Ισραήλ διότι πίστευε ότι τελικά θα ήταν μια χώρα φιλική προς τη Σοβιετική Ενωση, σε αντίθεση με τις φιλοβρετανικές αραβικές μοναρχίες. Επιπλέον, ο ηγετικός πυρήνας του νεοσύστατου ισραηλινού κράτους ήταν μπολιασμένος με τη σοσιαλιστική ιδεολογία, όπως ακριβώς αποτυπώθηκε στη λειτουργία των κιμπούτς, πυρήνων κοινωνικής οργάνωσης με βασικό χαρακτηριστικό την κοινοκτημοσύνη.
Η συντριβή αεροσκάφους στον Ταΰγετο, ο Εμφύλιος, το μπαούλο με τις χρυσές λίρες και οι αντάρτες.
Η Ελλάδα ενεπλάκη σε αυτήν την υπόθεση της τσεχοσλοβακικής βοήθειας από ένα τυχαίο, τραγικό γεγονός. Οι πτήσεις των αεροσκαφών με δρομολόγιο Τσεχοσλοβακία – Ισραήλ περνούσαν πάνω από την Πελοπόννησο, όπου το 1948 μαινόταν ο εμφύλιος πόλεμος. Τις βραδινές ώρες της 22ας Δεκεμβρίου 1948, ένα αεροπλάνο των τσεχοσλοβακικών αερογραμμών συνετρίβη στον δυτικό Ταΰγετο, σε μικρή απόσταση από την Καλαμάτα. Στο αεροσκάφος επέβαιναν 23 άνθρωποι. Ολοι σκοτώθηκαν κατά την πτώση του. Ηταν Ισραηλίτες της Τσεχοσλοβακίας που πήγαιναν να εγκατασταθούν στο νεοσύστατο εβραϊκό κράτος. Στις αποσκευές τους είχαν και ένα μπαούλο με χρυσές λίρες. Πρώτοι στην περιοχή έφτασαν οι αντάρτες του τάγματος Ξυδέα. Κατά τη μεταγενέστερη αφήγηση ενός εξ αυτών, μάζεψαν περίπου 1.500 λίρες και μερικές χιλιάδες δολάρια, αλλά εγκατέλειψαν βιαστικά τον χώρο διότι πλησίαζε δύναμη του Ελληνικού Στρατού, η οποία και περισυνέλεξε τον θησαυρό των χρυσών λιρών.
Ηταν μια ιστορία με ποικίλες, κινηματογραφικές και τυχαίες διαδρομές, με πολλούς πρωταγωνιστές, ακόμη περισσότερα θύματα και πολύ χρήμα…
