Σε έξι μήνες συμπληρώνονται δύο χρόνια από το δυστύχημα των Τεμπών. Μέχρι τότε η δίκη μπορεί να μην έχει καν ξεκινήσει. Το ίδιο είχε γίνει και με το Μάτι. Το εθνικό τραύμα χάσκει ανεξιχνίαστο. Ο πόνος είναι των συγγενών των θυμάτων. Αλλά το τραύμα, όταν χάνονται τόσες ζωές σε καιρό ειρήνης, είναι συλλογικό. Το μόνο μέσο ορθολογικής επούλωσης είναι η δικαιοσύνη.
Αυτό το μήνυμα διατράνωνε και το δημόσιο πένθος της Μαρίας Καρυστιανού. Η συγκινησιακή δύναμη που μπορούσε να επιστρατεύει –και να εκφράζει με ρητορικό σθένος– δεν ήταν απλώς ένα θυμικό ξέσπασμα. Ηταν το ψυχικό ρεύμα που «ηλεκτροδοτούσε» ένα πάνδημο αίτημα για δικαιοσύνη.
«Ηταν»; Γιατί; Δεν ενσαρκώνει ακόμη η «μάνα των Τεμπών» την πιο βαριά για την εθνική συνείδηση εκκρεμοδικία; Δεν συνεγείρει ακόμη η μορφή της;
Από την εμφάνισή της στην κοινοβουλευτική επιτροπή που συζητούσε το δυστύχημα –και σηματοδότησε και την ακαριαία μεταρσίωσή της σε σύμβολο– η Καρυστιανού κλήθηκε να περιφρουρήσει το συμβολικό της κεφάλαιο. Κλήθηκε να το προστατεύσει από απόπειρες κομματικής και μιντιακής εκμετάλλευσης. Τώρα βρίσκεται στην ανάγκη να το στρέφει όχι απέναντι στην εξουσία, που πάντα αναθεματίζει ως σατανικό μηχανισμό μπαζώματος μνήμης, αλλά απέναντι στους ανθρώπους με τους οποίους την ενώνει ο ίδιος πόνος. Τώρα η Καρυστιανού στέλνει εξώδικα στους συγγενείς άλλων θυμάτων, σαν να διεκδικεί το μονοπώλιο πολιτικής άρθρωσης του πένθους.
Το εθνικό τραύμα και το συναυλιακό διάβημα.
Η διαμάχη για τη συναυλία που οργανώνεται στο Καλλιμάρμαρο στη μνήμη των θυμάτων με αντίτιμο 15 ευρώ, με εξώδικα και απειλές ασφαλιστικών μέτρων μεταξύ της ομάδας Καρυστιανού και των υπόλοιπων συγγενών, θυμίζει αντίπαλες φράξιες ακτιβιστών που δεν μπορούν να συμφωνήσουν για τις «μορφές πάλης».
Εχουν δίκιο οι απειλούμενοι με ένδικα μέσα συγγενείς που δεν θέλουν να κρεμαστεί ταμπέλα με χρηματικό αντίτιμο στην αλληλεγγύη; Ή έχει δίκιο η Καρυστιανού που επιμένει ότι τα εισιτήρια πρέπει να κοπούν για να «απλωθεί» η «νομική γραμμή στο εξωτερικό»;
Και μόνο το δίλημμα παραμερίζει τον κοινό σκοπό για ταχεία διαλεύκανση. Μεταμφιέζει ένα ηθικό αίτημα σε ζήτημα τακτικής. Αντί να συζητάμε για τα χαμένα νεανικά πρόσωπα που στοιχειώνουν τη συλλογική μνήμη, αναζητούμε το νομικό πρόσωπο που θα διαχειριστεί τις συναυλιακές εισπράξεις στο όνομά τους.
Η Καρυστιανού δεν πολιτεύεται. Αν το ήθελε, θα ήταν ήδη ευρωβουλευτής. Κι όμως. «Πιστεύετε», τη ρώτησαν στην τελευταία της συνέντευξη, «πως το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχασε 13 μονάδες στις ευρωεκλογές έχει τη σφραγίδα της Μαρίας Καρυστιανού;». «Ναι. Πιστεύω πως ναι», απάντησε. Η ίδια δεν πολιτεύεται. Αλλά αφήνει τη σφραγίδα της. Σε ψηφοδέλτια. Σε εισιτήρια. Σε εξώδικα.
Σφραγίδα είναι ενίοτε η τυποποίηση ενός συμβόλου.
