Αύριο συμπληρώνεται ένας χρόνος από την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ. Δολοφονίες ανυποψίαστων αμάχων, απαγωγές ομήρων, βιασμοί, λεηλασίες. Στο όνομα ποιων αξιών; Τι προσέφερε με όλη αυτή την αγριότητα η Χαμάς στους Παλαιστινίους της Γάζας τους οποίους υποτίθεται ότι φροντίζει; Τίποτε περισσότερο απ’ αυτό που τους προσέφερε από τότε που με την ψήφο τους την εξέλεξαν για να διαχειριστεί τις τύχες τους. Δεκαετίες τώρα η οικονομική βοήθεια της Ε.Ε. αντί να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή υποδομών όπως σχολεία και νοσοκομεία, χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή υπόγειων σηράγγων εξοπλισμένων με πυραύλους. Στόχος ήταν ο αφανισμός του Ισραήλ, η δημιουργία μιας επικράτειας υπό τη Χαμάς που εκτεινόταν από τη θάλασσα ώς τον ποταμό, κοινώς από τη Μεσόγειο ώς τον Ιορδάνη.
Εναν χρόνο μετά μετράμε δεκάδες χιλιάδες νεκρών, την εξασθένηση της Χαμάς όπως και της Χεζμπολάχ, όμως αυτό που δεν μπορούμε να μετρήσουμε είναι η έξοδος από τον κύκλο της βίας που έχει γίνει ανεξέλεγκτος. Τις προάλλες οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν εξαπέλυσαν περίπου διακόσιους πυραύλους κατά του Ισραήλ. Και προχθές ο αγιατολάχ Χαμενεΐ καθησύχασε όσους υποστήριζαν ότι δεν ταυτίζεται με την επίσημη κρατική πολιτική του Ιράν. Στην τηλεόραση, κρατώντας όπλο, νομιμοποίησε την επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ: Ενας είναι ο εχθρός…
Οταν πιστεύει ότι ο θάνατός του είναι ευλογία Θεού, και οι αγιατολάδες που τον ναρκώνουν τον έχουν πείσει ότι τον περιμένει ο παράδεισος, πώς να τον πείσεις για την αξία της ζωής;
Φτάσαμε στο σημείο όπου το Ισραήλ, αλλά και ολόκληρη η Δύση βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα ουσιαστικό οιονεί υπαρξιακό πρόβλημα. Πώς θα αντιμετωπίσουν όχι τον ισλαμικό ριζοσπαστισμό όπως τον αποκαλούμε κατ’ ευφημισμόν, αλλά τον ισλαμικό φανατισμό. Πώς να αντιμετωπίσεις τον φανατισμό; Τα πολιτισμικά μας εργαλεία αναδεικνύονται ανίσχυρα. Η πειθώ; Πώς να πείσεις και τι να πεις στους αγαθάγγελους του αγώνα των Παλαιστινίων που θεωρούν ότι καλά έπαθε ο άτυχος Ιωνάς Καρούσης, αφού είχε υπηρετήσει στον ισραηλινό στρατό; Να τους χαρακτηρίσεις ανθρωπόμορφα τέρατα; Θα τους κολακεύσεις γιατί θεωρούν ότι εκπροσωπούν τον θεό τους. Να υπενθυμίσω ότι ζουν στην Ελλάδα και απολαμβάνουν την προστασία της πολιτείας. Σιγά μην τους απελάσουν. Η δύναμη; Συνέχεια της πειθούς; Οταν πιστεύει ότι ο θάνατός του είναι ευλογία Θεού, και οι αγιατολάδες που τον ναρκώνουν τον έχουν πείσει ότι τον περιμένει ο παράδεισος με τις 72 παρθένες –αλίμονό του εδώ που τα λέμε– πώς να τον πείσεις για την αξία της ζωής;
Ο φανατισμός είναι μια παρεκτροπή του ανθρώπινου νου, διόλου σπάνια, εξίσου διαδεδομένη με την κατάθλιψη. Ο φανατισμός είτε ιδεολογικός είτε θρησκευτικός περιορίζει την ανθρώπινη σκέψη και την εμποδίζει να πάρει τις αποστάσεις της από την πραγματικότητα. Ετσι ερμηνεύω αυτό που έγραψε ο Αμος Οζ ότι ο φανατικός δεν έχει χιούμορ. Μην μπερδευτείτε. Μπορεί να γελάσει χαιρέκακα μπροστά στο θύμα του. Ομως αυτό δεν είναι χιούμορ, ούτε ειρωνεία. Κοινώς η δυνατότητα του ανθρώπινου νου, να αποστασιοποιηθεί και να οργανώσει αυτή την πλάγια ειρωνική ματιά που του επιτρέπει να κρίνει. Αυτή τη στιγμή το Ισραήλ αμύνεται για λογαριασμό του δυτικού κόσμου, απέναντι σε μια κοινότητα φανατικών.
Δεν ξέρω αν είναι προϊδεασμός για το μέλλον μας. Εκείνο που έχω να πω είναι ότι ο φανατισμός είναι ο βασικός αντίπαλος του πολιτισμού μας. Είτε προέρχεται από το Ισλάμ, είτε από τους υποστηρικτές του από τον δυτικό κόσμο, ακόμα και από τους λαϊκιστές αντιπάλους του. Δεν είναι ούτε λίγοι, ούτε αμελητέοι.
