Οι ανήλικοι μοιράζονται διαδικτυακά τις προσωπικές ιστορίες τους. Είτε είναι η δική τους «πληροφόρηση» για τον ξυλοδαρμό φίλων από συνομηλίκους (δεν περνά μέρα χωρίς συμβάν) είτε εμπειρίες, μυστικά. Είναι η ανάσα που τους κρατάει στην εικονική ζωή. Μονόδρομος ενάντια στην απομόνωση. Ούτε σκέψη για την απώλεια ελέγχου των δεδομένων, για το εκκρεμές από την ευφορία στην απόγνωση – δίνει και παίρνει μεταξύ μαθητών η ανταλλαγή deepfakes ανυποψίαστων γυμνών κοριτσιών.
Και δεν είναι μόνον οι ανήλικοι που έχουν χάσει την μπάλα της ιδιωτικότητας. Αλλά κι εκείνοι που μεγάλωσαν χωρίς το Διαδίκτυο στην τσέπη, όμως σήμερα θεωρούν τις ανησυχίες για την υπερέκθεση κλισέ. Δεν υπάρχουν πτυχές της ανθρώπινης ζωής που να μη μεταφράζονται σε δεδομένα – χωρίς τα οποία η στοχευμένη διαφήμιση θα έπαυε να υπάρχει και το ChatGPT δεν θα φερόταν σαν άνθρωπος. Και η ιδιωτική ζωή κινδυνεύει να έχει αξία μόνον ως πληροφορία. Κάποτε, ιδιωτική ζωή και πληροφορία ήταν έννοιες ασύμβατες. Χανόταν κάτι πολύτιμο όταν ερχόταν στο φως το αδιαφανές προσωπικό βασίλειο με τις ελαστικές περιοχές του εαυτού. Σήμερα, που δεν υφίσταται διαχωρισμός μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού, αυτό μοιάζει με σαρακοφαγωμένη γραφικότητα του χθες.
Είναι; Με τα ισχυρά συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, τα τόσο πεινασμένα για δεδομένα και τα τόσο αδιαφανή, ανοίγουν διάπλατα οι πόρτες στην κακόβουλη χρήση πληροφοριών που είναι αδύνατο να διαγραφούν, στη διαπόμπευση, την κλοπή, την απάτη, αλλά και στην εξαγωγή μεροληπτικών ή λανθασμένων περί του ατόμου συμπερασμάτων – π.χ. στην εργασία (έρευνα του Stanford Institute for Human-Centred Artificial Intelligence). Η εμμονική τεκμηρίωση της ζωής στα δίκτυα παγιώνει ένα προφίλ πιο ελλιπές, πιο συρρικνωμένο από το πραγματικό, που περιέχει τις δυναμικές ενός εναλλακτικού μέλλοντος· τη δυνατότητα του ατόμου να εξελιχθεί, να γίνει άλλο από ό,τι ήταν. Μια ζωή που αναλώνεται στη δημόσια σφαίρα δείχνει ρηχή, έλεγε η Χάνα Αρεντ, όταν γίνεται ορατή δεν μπορεί πια να αναδυθεί από κάποιον σκοτεινό χώρο που πρέπει να μείνει κρυμμένος για να μη χάσει το βάθος του. Στο Διαδίκτυο εγγράφεται, και δεν ξεγράφεται, μια συγκεκριμένη ταυτότητα.
Βέβαια, οι πλατφόρμες, που ωθούν στην παραγωγή υπερπολύτιμων δεδομένων, δεν θα δώσουν ποτέ ένα μάθημα σε ανηλίκους και ενηλίκους για το τι από τη ζωή τους να φανερώνουν και τι να κρατούν. Θα πρέπει κάποιος άλλος να το κάνει.
