Η πιο βαθιά διαίρεση είναι ανάμεσα στο πολύβουο κέντρο και στην υποτονικότερη περιφέρεια. Συμβαίνει σε όλο τον κόσμο: Τα μεγάλα αστικά κέντρα απομακρύνονται από την επαρχία που αντιδρά γιατί δεν ακολουθεί τον ρυθμό της εξέλιξης και συντηρητικοποιείται. Το είδαμε με το Brexit, με την ψήφο στη Λεπέν, το διαπιστώσαμε ξανά με τις εσωκομματικές εκλογές του ΠΑΣΟΚ.
Στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη οι πολίτες ψήφισαν πιο ελεύθερα από κομματικές εξαρτήσεις και το ρεύμα ήταν υπέρ του Παύλου Γερουλάνου και της Aννας Διαμαντοπούλου. Στις μικρότερες τοπικές κοινωνίες λειτουργούν ευχερέστερα τα πελατειακά δίκτυα και οι μηχανισμοί, γι’ αυτό και προηγήθηκαν ο Νίκος Ανδρουλάκης και ο Χάρης Δούκας που υπερέχουν οργανωτικά.
Αυτή η διαίρεση μπορεί να εκφραστεί με την αποχή ή το λευκό την Κυριακή, στον β΄ γύρο, και αν αυτή η τάση αποδειχθεί ισχυρή θα απονομιμοποιήσει, σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό, τη διαδικασία και θα δυσκολέψει τον επόμενο πρόεδρο στην προσπάθεια επανεκκίνησης.
Είναι, άραγε, ιδεολογική αυτή η διχοτόμηση; Αν ήταν, τότε θα έπρεπε να βρίσκονται πιο κοντά ο Χ. Δούκας με τον Π. Γερουλάνο και ο Ν. Ανδρουλάκης με την Α. Διαμαντοπούλου, δεδομένου ότι οι δύο πρώτοι έχουν πιο αριστερό πρόσημο στην πολιτική τους πρόταση, παρόλο που ανήκουν σε διαφορετική όχθη με βάση τη διαίρεση παραδοσιακού – εκσυγχρονιστικού ΠΑΣΟΚ, δηλαδή κέντρου και περιφέρειας.
Αυτό, όμως, δεν ισχύει. Οπως επίσης δεν ισχύει ότι η Αννα Διαμαντοπούλου και ο Παύλος Γερουλάνος εκφράζουν ένα ενιαίο μέτωπο, σε επίπεδο πολιτικής και επικοινωνίας. Κάθε άλλο. Στον κύκλο των συνεργατών και υποστηρικτών του Παύλου Γερουλάνου υπάρχει αντιπάθεια, ακόμη και οργή, για την Αννα Διαμαντοπούλου, για την οποία θεωρούν ότι, με την υποψηφιότητά της, του έκοψε τον δρόμο για την ηγεσία. Αν έχουν κάτι κοινό Γερουλάνος και Διαμαντοπούλου, είναι ότι το προφίλ τους δεν είναι τόσο προσιτό στη βάση όσο το προφίλ των Ανδρουλάκη και Δούκα. Γι’ αυτό και τον Γερουλάνο συνοδεύει ο τίτλος του πρίγκιπα και τη Διαμαντοπούλου η κριτική για ταύτιση με τις ελίτ.
Κατά τον ίδιο τρόπο, οι εκπρόσωποι της λαϊκής Κεντροαριστεράς, Ν. Ανδρουλάκης και Χ. Δούκας, δεν είναι δυνατό να θεωρηθούν εκφραστές ομοειδούς πολιτικής ταυτότητας. Οχι μόνο γιατί ο Χ. Δούκας έχει πιο συνθηματολογικό – λαϊκιστικό λόγο και στη ρητορεία του εντάσσει τα αριστερά κλισέ (ύφος), αλλά επίσης επειδή η αντιπαλότητα μεταξύ τους είναι έντονη και κατεβαίνει στο επίπεδο των στελεχών που βρίσκονται γύρω τους και μεταξύ των υποστηρικτών τους.
Το συμπέρασμα είναι ότι η διαδικασία που προηγήθηκε της εκλογής ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ δεν ήταν κατά βάση πολιτική. Ηταν σοβαρή, ειδικά σε σύγκριση με ό,τι συμβαίνει στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά στον πυρήνα της δεν είχε βαρύ ιδεολογικό περιεχόμενο. Γι’ αυτό και από τις κάλπες αναδείχθηκαν τουλάχιστον τέσσερα ΠΑΣΟΚ, που αναγκαστικά θα συνυπάρξουν την επόμενη μέρα, με τα περιθώρια που θα αφήσουν όχι μόνο οι πολιτικές διαφωνίες αλλά και οι προσωπικοί ανταγωνισμοί και εγωισμοί.
Την επόμενη μέρα δύσκολα θα κρύβονται οι αντιθέσεις. Για τον Παύλο Γερουλάνο όριο είναι οι εθνικές εκλογές. Αν το ΠΑΣΟΚ δεν κερδίσει την πρωτιά, θεωρεί αυτονόητο ότι θα τεθεί ξανά θέμα ηγεσίας. Η Αννα Διαμαντοπούλου, έχοντας ζητήσει καταστατικό συνέδριο για να αποτυπωθεί η νέα πολιτική ανθρωπογεωγραφία του ΠΑΣΟΚ, θα ηγηθεί της εκσυγχρονιστικής τάσης του κόμματος προσπαθώντας να αποτρέψει τη διολίσθηση στον λαϊκισμό ή την αριστερή στροφή, όπως θα πουν οι εσωκομματικοί της αντίπαλοι.
Ο νέος πρόεδρος θα έχει μπροστά του δύο εν αναμονή προέδρους (τον Γερουλάνο και όποιον ηττηθεί στον β΄ γύρο) και ένα στέλεχος, την Α. Διαμαντοπούλου, με μεγάλη επιρροή στο κέντρο, μαχητικότητα και μεταρρυθμιστικό λόγο. Αν το επόμενο κύμα δημοσκοπήσεων δείξει ότι οδηγεί το ΠΑΣΟΚ σε ανταγωνιστική θέση προς τη Ν.Δ., θα έχει χρόνο να σχεδιάσει και να οργανωθεί. Αν όχι, θα περάσει δύσκολα μέχρι τις εκλογές, και μετά, ίσως, ακόμη δυσκολότερα.
