Η φρικτή τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς και η ασύμμετρη αντίδραση του Ισραήλ, που ακολούθησε και εξελίσσεται, είχαν ένα, όχι και τόσο αναπάντεχο, αποτέλεσμα: να σηκώσει και πάλι ξεδιάντροπα κεφάλι ο αντισημιτισμός.
Συνήθως ταυτίζουμε τον αντισημιτισμό με τον ναζισμό και αυτό είναι λάθος. Ο αντισημιτισμός υπήρχε πολύ πριν από τους ναζί και επιβίωσε της ήττας τους. Τον συναντά κανείς σε αναπάντεχα μέρη – για παράδειγμα, ακόμη και σε μερικά αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας ή σε έργα δημοφιλών Ελλήνων ποιητών. Θα τον βρει σε έθιμα, δοξασίες και λαϊκά παραμύθια. Θα τον εντοπίσει σε δημοσκοπήσεις που τον ιχνηλατούν και στις χαλαρές συζητήσεις μιας παρέας. Ο αντισημιτισμός είναι εδώ, ποτέ δεν εξαλείφθηκε, ποτέ δεν περιθωριοποιήθηκε. Αντιθέτως, μεταλλάχθηκε και ενισχύθηκε. Για πρώτη φορά είναι τόσο διαδεδομένος στην Αριστερά.
Ο αντισημιτισμός αποτελούσε πάντοτε προνομιακό πεδίο της άκρας Δεξιάς, αλλά δεν αποτελεί σήμερα μία από τις προτεραιότητές της. Εχει σε τόσο βαθμό αντικατασταθεί από την ισλαμοφοβία, που μέρος της παγκόσμιας Ακροδεξιάς βλέπει το Ισραήλ ακόμη και ως «σύμμαχο». Η Αριστερά δεν ήταν αθώα, έχει και αυτή μερίδιο ευθύνης. Ομως, ποτέ δεν πρωταγωνίστησε στον αντισημιτισμό, όπως συμβαίνει τώρα. Ας δούμε ένα παράδειγμα: φοιτητές σε αμερικανικά πανεπιστήμια διαμαρτύρονται για τη Γάζα. Οι διαμαρτυρίες ξεκίνησαν, κατά διαβολική σύμπτωση, έπειτα από περίοδο πολλών μηνών που οι ακροδεξιοί Ρεπουμπλικανοί βουλευτές, όργανα του Τραμπ και του Πούτιν, εμπόδιζαν το Κογκρέσο να στείλει απολύτως απαραίτητη βοήθεια στη χειμαζόμενη Ουκρανία. Σε αναρίθμητα μέρη στον πλανήτη αλλά και στη Μέση Ανατολή γίνονται εισβολές, γενοκτονίες, φοβερά εγκλήματα. Τίποτε από αυτά δεν συγκίνησε τους καταληψίες στα αμερικανικά κάμπους, ούτε καν όταν η κυβέρνηση της Συρίας βομβάρδιζε τους ίδιους της τους πολίτες.
Η απάντηση είναι απλή και ζοφερή: ο αντισημιτισμός της Αριστεράς δεν είναι μεν ρατσιστικός, όπως αυτός της άκρας Δεξιάς, αλλά είναι εξίσου σκοτεινός και αποκρουστικός. Το Ισραήλ είναι σύμμαχος των ΗΠΑ, είναι μια χώρα που απέρριψε τον σοσιαλισμό και ανθεί ως καπιταλιστική. Είναι η μοναδική φιλελεύθερη δημοκρατία μέσα σε μια θάλασσα θεοκρατίας και αυταρχισμού.
Θα μου πείτε, «μα η κριτική στο κράτος του Ισραήλ και στην πολιτική του είναι απαραίτητα αντισημιτική;». Ναι, αν αποτελεί εμμονή, αν είναι υποκριτικό το ενδιαφέρον και αν δεν βασίζεται σε αρχές που εφαρμόζεις συνεπώς. Ομως δεν είναι αντισημιτισμός (κάθε άλλο!) η αυστηρή κριτική στο κράτος του Ισραήλ και στα εγκλήματα πολέμου που αυτό συστηματικά διαπράττει – όπως, επίσης συστηματικά, διαπράττει κάθε εμπόλεμος και μάλιστα σε συγκρούσεις επιβίωσης.
Αντιθέτως, το να μην είσαι κριτικός απέναντι στην ακροδεξιά κυβέρνηση Νετανιάχου, να μη βλέπεις τα συστηματικά λάθη που κάνει το Ισραήλ, να μην αντιλαμβάνεσαι τη μυωπική πολιτική του (που την επισημαίνουν όλοι οι παραδοσιακοί σύμμαχοί του) και τις μακροχρόνιες καταστροφικές συνέπειές τους, είναι ένα είδος αντισημιτισμού εκ του αποτελέσματος.
Οποιος αγαπά το Ισραήλ και τον εβραϊκό λαό δεν μπορεί παρά να συμφωνήσει με εκείνους τους φιλελεύθερους και προοδευτικούς Ισραηλινούς και Εβραίους που διαμαρτύρονται, καταγγέλλουν και, κυρίως, προειδοποιούν.
*Ο κ. Αριστείδης Χατζής είναι καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών, και διευθυντής του Εργαστηρίου Πολιτικής και Θεσμικής Θεωρίας και Ιστορίας των Ιδεών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
