Φαίνεται πιο εύκολο απ’ ό,τι ήταν. Το 60-40 του τελικού γύρου κάνει την επικράτηση Ανδρουλάκη να μοιάζει άνετη. Δεν ήταν. Πριν από τρεις-και-κάτι μήνες, ο ξανά πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είχε όλο το κόμμα απέναντί του επειδή είχε αποτύχει στον στόχο που ο ίδιος είχε θέσει: Είχε αποτύχει να προσπεράσει τον διαλυόμενο ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Ανδρουλάκης έδειξε ότι διαθέτει το μέταλλο για να κρατήσει το κόμμα σε μια ανοιχτή διαδικασία, όπου οι πολιτικές επισφάλειες είναι πάντοτε περισσότερες από τις βεβαιότητες του δικτυωμένου κομματαρχισμού. Απέφυγε τα λάθη στην καμπάνια του και φρόντισε να αξιοποιήσει στο έπακρο το ακαταμάχητο πλεονέκτημά του: Σε αυτό το ΠΑΣΟΚ τον ξέρουν και τους ξέρει – από πόλη σε πόλη και από καφενείο σε καφενείο της περιφέρειας. Επανέλαβε έτσι το κατόρθωμα της αείμνηστης Φώφης Γεννηματά: Να διατηρήσει τα ηνία παρά τον μεγαλύτερο ανταγωνισμό – όπως το είχε καταφέρει κι εκείνη το 2017 απέναντι σε τρεις αξιόμαχους αντιπάλους. Τότε, όπως και τώρα, μαζεύτηκαν οι εκσυγχρονιστές, για να κερδίσουν στο τέλος οι ακραιφνείς πασόκοι.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι όσο κέρδισε ο Ανδρουλάκης, άλλο τόσο έχασε ο Δούκας, που όχι μόνο δεν κατάφερε να θεραπεύσει την καταστατική αντίφαση της υποψηφιότητάς του (ο αδοκίμαστος δήμαρχος που ήθελε να γίνει και αρχηγός), αλλά σε κάθε του εμφάνιση κατέληγε να εκθέτει την ανετοιμότητά του.
Θα ήταν, όμως, λάθος να ερμηνεύσει κανείς την αναμέτρηση στο ΠΑΣΟΚ σαν μονομαχία. Δεν συγκρούστηκαν δύο πρόσωπα. Αναμετρήθηκαν τέσσερις υποψηφιότητες, που δεν προσήλθαν στον στίβο μόνο με τα βιογραφικά τους – ως προσωπικότητες. Εκπροσωπούσαν ο καθένας διαφορετικές εκδοχές του κόμματος. Η πολιτική ποικιλία επιβεβαιώθηκε από τη διασπορά της ψήφου στην κάλπη – από το πόσο διακριτό ήταν στο αποτέλεσμα το αποτύπωμα των διαφορετικών ακροατηρίων που μπήκαν στο παραβάν.
Η επανάληψη του 2017 και η διαχείριση των πολλών ΠΑΣΟΚ.
Σε πρώτη ανάγνωση, αυτές οι διαφορές –πολιτικές και δημογραφικές– του εκλογικού σώματος ερμηνεύθηκαν ως ασυμμετρία του κόμματος, που δεν μπορεί να ξαναβρεί τα ερείσματά του στους νέους και στα αστικά μεσαία στρώματα. Το αποτέλεσμα, πάντως, επιδέχεται και αντίστροφη ανάγνωση: Σε αυτή την κάλπη αντανακλάται η δυνατότητα ενός πλουραλιστικού κόμματος, που μπορεί να απλώσει την επιρροή του σε διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, με ποικίλες πολιτικές κλίσεις.
Το ΠΑΣΟΚ μπήκε σε αυτή τη διαδικασία μονό. Και βγήκε τετραπλό. Μπορεί η νέα/παλιά του ηγεσία να αναγνωρίσει και να καλλιεργήσει αυτόν τον καταγεγραμμένο πλουραλισμό ως όχημα για τη διεύρυνση του κόμματος;
Μπορεί να ξεπεραστεί το μοντέλο του ανασφαλούς αρχηγού που επιστρατεύει την υπεροπλία του στην εκλογική μαγειρική, για να εκκαθαρίσει το εσωκομματικό τοπίο από φωνές που αισθάνεται ότι δεν ελέγχει;
Μπορεί ο Ανδρουλάκης να εκπροσωπήσει τα ΠΑΣΟΚ που δεν τον ψήφισαν;
