Το ερώτημα είναι απλό και κοινότοπο, όμως έχει τεθεί στον δημόσιο διάλογο: Γιατί ουδείς πρώην πρωθυπουργός, από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή έως τον Αλέξη Τσίπρα, δεν άσκησε το κυριαρχικό δικαίωμα της πατρίδας μας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ν.μ.; Διότι όλοι γνώριζαν ότι, πρώτον, το Αιγαίο δεν είναι μια ελληνική λίμνη και οι αντιδράσεις σε μια τέτοια απόφαση δεν θα προέρχονταν μόνον από την Τουρκία και, δεύτερον, τους αποθάρρυνε το τουρκικό casus belli. Κανένας τους δεν ήθελε να εμπλέξει την Ελλάδα σε μια πολεμική περιπέτεια. Βρισκόταν εκτός των εθνικών στόχων, που ήταν η οικονομική ανάπτυξη εντός της ΕΟΚ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Υποθέτω ότι αυτό το σκεπτικό ισχύει και σήμερα.
Τότε προς τι οι φωνές για εθνική μειοδοσία και απεμπόληση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων που ακούγονται αυτές τις μέρες από διάφορα χείλη; Υποστηρίζουν ότι άλλο είναι να μην ασκείς ένα κυριαρχικό σου δικαίωμα αλλά να το κρατάς ζωντανό στην άκρη και άλλο να αποδεχθείς μια συμβιβαστική λύση που, εκ των πραγμάτων, δεν θα καλύπτει όλο το εύρος αυτού του δικαιώματος. Το είπε προχθές εύγλωττα στη δημόσια τηλεόραση η διευθύντρια του ΕΛΙΑΜΕΠ, η κ. Μαρία Γαβουνέλη, και έπεσαν να τη φάνε οι υπερπατριώτες, διότι στην Ελλάδα το αυτονόητο προκαλεί αντιδράσεις. Τι είπε η κ. Γαβουνέλη; Είπε πως σε μια διαπραγμάτευση ξεκινάς από το μάξιμουμ της απαίτησής σου και καταλήγεις τελικά κάπου στη μέση. Και έφερε ως παράδειγμα έναν ενδεχόμενο συμβιβασμό στα 8 ή στα 9 ν.μ. Αυτό ακριβώς είναι το νόημα της διαπραγμάτευσης.
Το ερώτημα είναι: Αν –και τονίζω το αν– η Ελλάδα, με τη σιωπηρή συναίνεση της Τουρκίας, επέκτεινε τα χωρικά της ύδατα στα 9 μίλια, αυτή η λύση θα ήταν επωφελής ή επιζήμια για την πατρίδα μας;
Το ερώτημα είναι: Αν –και τονίζω το αν– η Ελλάδα, με τη σιωπηρή συναίνεση της Τουρκίας, επέκτεινε τα χωρικά της ύδατα στα 9 μίλια, αυτή η λύση θα ήταν επωφελής ή επιζήμια για την πατρίδα μας; Τι είναι προτιμότερο; Ενας συμβιβασμός; Ή να κρατάμε επί δεκαετίες ανενεργό ένα αναφαίρετο κυριαρχικό μας δικαίωμα; Η απάντηση –αν βλέπαμε το θέμα των χωρικών μας υδάτων αποκομμένο από τις λοιπές τουρκικές απαιτήσεις– θα ήταν αναμφίβολα θετική. Ομως τα χωρικά μας ύδατα και η ΑΟΖ, ανεξαρτήτως του τι εμείς υποστηρίζουμε, δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις από την πλευρά της Τουρκίας. Υπάρχει η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών μας και η κυριαρχία επί μιας σειράς νησίδων και βραχονησίδων.
Αυτό το πακέτο προβλημάτων –δεν έθεσα εντός αυτού του πακέτου την εργαλειοποίηση εκ μέρους της Τουρκίας της μουσουλμανικής μειονότητας– δεν είναι συγκυριακό ούτε επιφανειακό. Εδράζεται πάνω στον αναθεωρητικό – επεκτατικό χαρακτήρα του τουρκικού κράτους. Αυτό ακριβώς δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει. Και ένας συμβιβασμός π.χ. στα 9 ν.μ. θα είναι μια μονομερής υποχώρηση, πρόσκαιρα εκτονωτική, αν και η άλλη πλευρά δεν εγκαταλείψει τις σταθερές διεκδικήσεις της, που όμως ακουμπούν στις καταστατικές αρχές της Τουρκικής Δημοκρατίας.
