Οποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα των εκλογών στις ΗΠΑ σε μόλις 16 ημέρες (5η Νοεμβρίου), για την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ήδη φανερό ότι πρέπει να κινηθεί γρήγορα για να θωρακιστεί στους τομείς της άμυνας, του εμπορίου και της κλιματικής κρίσης. Είτε με πρόεδρο Τραμπ είτε με πρόεδρο Χάρις, η Ε.Ε. θα αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα σε αυτά τα κρίσιμα ζητήματα. Απλώς, ο βαθμός δυσκολίας θα διαφέρει βάσει του νικητή των προεδρικών εκλογών και της πλειοψηφίας στο Κογκρέσο (Γερουσία και Βουλή).
Εάν επικρατήσει ο Ντόναλντ Τραμπ, θα θέσει τέλος στη στήριξη της Ουκρανίας και θα αποδυναμώσει τους αμυντικούς δεσμούς με τις ευρωπαϊκές χώρες. Εάν ο Τραμπ επιμείνει να θεωρεί την Ε.Ε. ανταγωνίστρια των ΗΠΑ και επιβάλλει δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα, θα διαταραχθεί η μεγαλύτερη εμπορική σχέση του κόσμου (αξίας 1,3 τρισ. δολαρίων ετησίως, με το ισοζύγιο υπέρ της Ε.Ε. στα 131 δισ. το 2022). Οσον αφορά το κλίμα, ο τέως πρόεδρος έχει δηλώσει ότι θα αποσύρει τις ΗΠΑ πάλι από τη Συμφωνία των Παρισίων και θα ενθαρρύνει την εξόρυξη καυσίμων.
Είτε με πρόεδρο Τραμπ είτε με πρόεδρο Χάρις, η Ε.Ε. πρέπει να κινηθεί γρήγορα για να θωρακιστεί στους τομείς της άμυνας, του εμπορίου και της κλιμα- τικής κρίσης.
Εάν η Κάμαλα Χάρις εκλεγεί, αναμένεται να συνεχίσει τη στήριξη της Ουκρανίας και να διατηρήσει τις αμυντικές σχέσεις με τους Ευρωπαίους. Δεν θα είναι το ίδιο «σκληρή» στο θέμα του εμπορίου με την Ε.Ε., όμως η πολιτική της κυβέρνησης Μπάιντεν, με το Inflation Reduction Act (IRA), ήδη ενισχύει την αμερικανική οικονομία εις βάρος της ευρωπαϊκής. Στο ζήτημα του κλίματος, μια κυβέρνηση Χάρις θα λάμβανε σοβαρά την ανάγκη σωστής διαχείρισης της κρίσης, όμως η εξίσου μεγάλη ανάγκη στήριξης της οικονομίας ίσως την οδηγήσει στη χαλάρωση μέτρων. Εάν το Κογκρέσο ελέγχεται από συμμάχους του Τραμπ, οι ιδέες που αυτός ευαγγελίζεται θα εφαρμοστούν τάχιστα, χωρίς έλεγχο. Εάν επικρατήσουν οι Δημοκρατικοί στο Κογκρέσο, ίσως περιοριστούν οι ζημιές. Ομως, όπως και να ‘χει, οι αποφάσεις δεν θα είναι προς όφελος της Ε.Ε. Εάν η Χάρις νικήσει, οι κινήσεις της ή θα περιοριστούν από «εχθρικό» Κογκρέσο ή θα στηριχθούν από πλειοψη-φία Δημοκρατικών.
Στην καλύτερη περίπτωση οι σχέσεις Ε.Ε. – ΗΠΑ θα μείνουν περίπου όπως έχουν, με τις δύο δυνάμεις να ακολουθούν παρόμοια πολιτική σε ζητήματα άμυνας, εμπορίου, κλίματος και στην ανάγκη στήριξης της δημοκρατίας. Στη χειρότερη, οι Ευρωπαίοι θα αναγκαστούν, όχι μόνο να διαχειριστούν μόνοι τούς κινδύνους που θα προκαλεί μια κυβέρνηση Τραμπ, αλλά η επικράτηση του αυταρχικού συμφεροντολόγου θα ενθαρρύνει πολιτικές δυνάμεις στην Ευρώπη που ήδη συμμαχούν με αυτόν και, σε πολλές περιπτώσεις, και με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Είναι πιθανό ότι η σχέση Ε.Ε. – ΗΠΑ θα εξελιχθεί κάπου μεταξύ αυτών των δύο σεναρίων. Ομως, είτε κερδίσει ο Τραμπ είτε χάσει, αυτός έχει διαμορφώσει σε μεγάλο βαθμό την επόμενη ημέρα στην Αμερική και στις διατλαντικές σχέσεις. Εάν χάσει, είναι πολύ πιθανό ο ίδιος και οι υποστηρικτές του να αμφισβητήσουν το αποτέλεσμα των εκλογών, να οδηγήσουν τις ΗΠΑ σε σύγκρουση στο εσωτερικό και σε σπασμωδικές κινήσεις στο εξωτερικό. Είτε περάσει αυτή η φάση είτε διαιωνιστεί, οι ακραίες θέσεις που ο Τραμπ εκφράζει σε πολλά ζητήματα (όπως και η χειραγώγηση της Δικαιοσύνης που πέτυχε το 2016-2020) θα ωθούν τις ΗΠΑ σε κατεύθυνση διαφορετική απ’ αυτήν που τόσο ωφέλησε τις σχέσεις με την Ευρώπη για πάνω από έναν αιώνα.
Εάν προσθέσουμε σ’ αυτό το σκηνικό την ανάδυση της Κίνας, της Ινδίας, της Ινδονησίας και άλλων «νέων δυνάμεων», είναι φανερό ότι οι Ευρωπαίοι δεν έχουν την πολυτέλεια να καθυστερούν ούτε να περιμένουν λύσεις από άλλους.
