«Βεβαίως, να πάνε να βρουν εργασία με την αξία τους». Η δήλωση, μετά καγχασμού, του Στέφανου Κασσελάκη για τα πενήντα κομματικώς σιτιζόμενα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, τη μισθοδοσία των οποίων θα ήθελε να διακόψει, είναι ηθελημένα ή αθέλητα δίσημη: αφενός, αποκαλύπτει την πεποίθηση του πρώην προέδρου ότι οι πενήντα της Επιτροπής πληρώνονται χωρίς να εργάζονται· αφετέρου, ότι η απασχόλησή τους στο κόμμα δεν προκύπτει από την αξία τους. Η σκωπτική απάντηση που επιφύλαξε στον έκπτωτο πρόεδρο η Ολγα Γεροβασίλη («έχει επάγγελμα σήμερα ο κύριος Κασσελάκης εκτός από το να θέλει να γίνει πρόεδρος στο κόμμα;») δεν είναι άστοχη, γιατί αναδεικνύει την αντίφαση του κρίνοντος: είναι αρκετά περίεργο να μέμφεται τις οικονομικές σχέσεις που συνάπτει ένα κόμμα με τους συνεργάτες του ένας πολιτικός που δεν θεώρησε σκόπιμο επί ένα χρόνο να διαφωτίσει το κόμμα και τους ψηφοφόρους σχετικά με τα δικά του επαγγελματικά και οικονομικά δεδομένα. Ωστόσο, η εύστοχη επισήμανση της αντίφασης του προσώπου δεν αναιρεί το δεδομένο που το πρόσωπο έθιξε. Η οικονομική εξάρτηση των παραγόντων του κόμματος από το κόμμα, ο βιοπορισμός στη βάση ενός κομματικού μοντέλου που έχει αποδειχθεί λογιστικά μη βιώσιμο, θέτει ζητήματα αξιοπιστίας και λειτουργικότητας. Τα «επαγγελματικά στελέχη» δεν είναι απλή υπόθεση.
Αλυσιτελές μοντέλο
Αν υποθέσουμε ότι ένα κόμμα με τα οικονομικά προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ ασκεί, εκτός από πολιτικό ρόλο, και τον ρόλο του εργοδότη για έναν απροσδιόριστο αριθμό ατόμων (ο Στέφανος Κασσελάκης μιλάει για 50 άτομα, η Θεοδώρα Τζάκρη επισημαίνει ότι οι έμμισθοι ανέρχονταν μέχρι τη διάσπαση στους 100, ενώ η Ολγα Γεροβασίλη υπολογίζει ότι τα επαγγελματικά στελέχη είναι περίπου 10), πώς θα μπορέσει να εξορθολογίσει τα οικονομικά του εφόσον τα μισθοδοτούμενα στελέχη έχουν αποφασιστικές αρμοδιότητες; Είναι λογικό εκείνοι που πληρώνονται από το κόμμα (δικαίως ή αδίκως, με την αξία τους ή όχι) να κρίνουν αν πρέπει να συνεχίσουν να πληρώνονται; Στην περίπτωση του Κασσελάκη, πάντως, κάτι τέτοιο φαίνεται πως έγινε: ο πρόεδρος ήταν καλός όταν δάνειζε στον ΣΥΡΙΖΑ χρήματα από προσωπικά του κεφάλαια, προκειμένου να πληρωθούν μισθοί και έξοδα που δεν θα πληρώνονταν διαφορετικά· όταν όμως έστρεψε την προσοχή των στελεχών στη δυσπραγία και στην ανάγκη ρύθμισής της, έγινε ο «απαξιωτικός» πρώην πρόεδρος που εξυφαίνει οργανωμένο σχέδιο διάλυσης του κόμματος. Ολα τα κόμματα έχουν έμμισθους υπαλλήλους, έχει δίκιο η Ολγα Γεροβασίλη. Σε κανένα άλλο κόμμα, όμως, δεν αντιμετωπίζεται ως προσβολή η προοπτική να αποκτήσουν οι υπάλληλοι αυτοί μια κάποια σχέση και με την εξωκομματική αγορά εργασίας.
Στερνή του γνώση
Αυτό που συμβαίνει ανάμεσα στον Στέφανο Κασσελάκη και τον ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι απλώς μια διαμάχη με στόχο την εσωκομματική επικράτηση. Η σύγκρουση είναι βαθύτερη, γιατί κάθε πλευρά αποσκοπεί σε διαφορετική κατάληξη: ο μεν έκπτωτος πρόεδρος επιζητεί την ανατροπή του παραταξιακού status quo και τη μεταμόρφωση του ΣΥΡΙΖΑ σε κόμμα-εταιρεία με άξονα τον ίδιο και άλλοθι «τη στήριξη του κόσμου»· οι δε αντίπαλοί του πασχίζουν να διατηρήσουν το κόμμα όπως το γνωρίζουν, ώστε σε δεύτερο χρόνο να ασχοληθούν απερίσπαστοι με την αποκατάσταση της πληγωμένης του δημοτικότητας. Ο,τι συνάγεται ως δίδαγμα από τη σύγκρουση, όμως, είναι σημαντικότερο από την ίδια τη σύγκρουση. Η υπόθεση των έμμισθων στελεχών είναι ενδεικτική: ο πυρήνας του ορθόδοξου ΣΥΡΙΖΑ ίσως καταλάβει τώρα ότι οι «κινηματικές διαδρομές» και τα γεμάτα αγωνιστικές πομφόλυγες βιογραφικά δεν είναι παράσημα, αλλά συμπτώματα ιδρυματισμού· ότι ο στρατός του Κασσελάκη που προπηλακίζει τους εχθρούς του δεν γεννήθηκε χθες, αλλά ήταν πάντα παρών στο κόμμα, με το φωνακλάδικο ήθος του να μην ενοχλεί κανέναν μέχρι πρότινος· ότι χρησιμότερο από το να διατυμπανίζεις την αριστεροσύνη σου είναι να την ασκείς εμπράκτως. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ σκεφτόταν τα παραπάνω όταν ήταν εκλογικά υπολογίσιμος, δεν θα χρειαζόταν τώρα να υφίσταται τα ταπεινωτικά γυμνάσια ενός επιχειρηματία με πολύ ελεύθερο χρόνο στα χέρια του.
