Παρακολουθώ με συστηματικότητα το σπουδαίο ραδιοφωνικό ντοκιμαντέρ του Φοίβου Καρζή για τη Μεταπολίτευση, που μεταδίδεται κάθε Κυριακή από το Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ. Δεν προτίθεμαι να μιλήσω για αυτό, αν και θα συνιστούσα σε καθέναν που ενδιαφέρεται για την περίοδο που ακολούθησε την πτώση της δικτατορίας να το ακούσει. Είναι εξαιρετικά φροντισμένο, έξοχα τεκμηριωμένο. Ετσι καθένας, ανάλογα με την ηλικία του, θα θυμηθεί πολλά αν είναι μεγάλος, θα διευκρινίσει ακόμη περισσότερα, αν είναι νέος και δεν έχει ζήσει τα χρόνια αυτά, θα μάθει πράγματα τα οποία ευσχήμως ξεχνάμε στις πολιτικές συζητήσεις. Και τα οποία όμως έχουν πολύ μεγάλη σημασία.
Αυτά σκεφτόμουν μαθαίνοντας ότι οι δύο προηγούμενοι πρόεδροι της Νέας Δημοκρατίας δεν συμμετείχαν στο street party που διοργανώθηκε στη Ρηγίλλης για τα πενήντα χρόνια από την ίδρυση του κόμματος. Δικαίωμά τους, θα μου πει κανείς, και δεν θα έχω τίποτα να αντιτείνω. Δεν μπορούσα όμως να καταλάβω τους λόγους άρνησής τους να συμμετάσχουν στον εορτασμό. Για τον έναν από τους δύο αμέσως σκέφτηκα ότι ήταν ο πρόεδρος του κόμματος που το έφερε στη χαμηλότερη εκλογική επίδοση στη διάρκεια της ιστορίας του, 18,85%, το 2012. Και ότι ο ίδιος άνθρωπος μέμφθηκε τον νυν πρωθυπουργό για τη χαμηλή επίδοση που κατέγραψε η Νέα Δημοκρατία στις ευρωεκλογές του 2024.
Είναι ακόμη εκείνος που με τα δήθεν θαυματουργά προγράμματα, τα «Ζάππειο 1» και «Ζάππειο 2», ενίσχυσε την πεποίθηση μεγάλου μέρους των Ελλήνων πως υπήρχαν θαυματουργές λύσεις στο πρόβλημα που αντιμετώπιζε η Ελλάδα από το 2009, δηλαδή δικαίωνε τον ΣΥΡΙΖΑ και όλες τις ακραίες πολιτικές παρατάξεις και κόμματα, καθώς επίσης και την αμετροέπεια του Αλέξη Τσίπρα. Την επιλογή αυτή πλήρωσε πολύ ακριβά η Ελλάδα και η μερίδα εκείνη του πληθυσμού που πίστευε στα θαύματα. Να θυμίσω ότι οι χώρες εκείνες στις οποίες τα μεγάλα κόμματα μπόρεσαν να συνεργαστούν είναι οι χώρες που μπόρεσαν πολύ γρήγορα να ξεφύγουν από τους καταναγκασμούς των μνημονίων. Κάτι που φροντίζουν οι πολιτικές ηγεσίες της χώρας να λησμονούν.
Τέλος, αλλά όχι και έσχατο, είναι το πρόσωπο εκείνο που έριξε την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στο όνομα μιας ανέξοδης εθνικιστικής ρητορείας, την οποία έρχεται και τώρα να επαναλάβει γιατί ασφαλώς δεν έχει να προτείνει τίποτε το γόνιμο για τη διακυβέρνηση της Ελλάδας. Αλλά αυτό που εκπλήσσει είναι πώς το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας τον δέχθηκε πίσω, τον έκανε πρόεδρό του και στη συνέχεια πρωθυπουργό, οπότε αναγκάστηκε να πάρει πίσω όσα καταμαρτυρούσε στο ΠΑΣΟΚ. Νομίζω ότι αυτό λέγεται πολιτική χωρίς αρχές.
Εγώ προσωπικά, με το βεβαρημένο φορτίο που φέρνουν στις πλάτες τους οι δύο προηγούμενοι πρόεδροι της Ν.Δ., θα ντρεπόμουν να ασκώ κριτική σε κάποιον που είναι εμφανώς καλύτερός μου.
Ολα αυτά με κάνουν συχνά να εκπλήσσομαι, αν και δεν θα έπρεπε, μια και στην ελληνική πολιτική σκηνή πλέον όλα είναι δυνατά. Ακόμη και να διεκδικεί δάφνες ένας άνθρωπος ο οποίος έκανε επανειλημμένως κακό στη χώρα του και στην παράταξή του. Και να έχει άποψη για μια διακυβέρνηση η οποία, ακόμη και αν δεν είναι τέλεια, ασφαλώς είναι πολύ καλύτερη από τη δική του.
Τα ίδια θα έλεγα και για τον έτερο πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας που σε ένδειξη διαμαρτυρίας δεν συμμετείχε στις εκδηλώσεις για τα 50 χρόνια του κόμματός του. Ηταν το πρόσωπο εκείνο που έφερε τη χώρα στον γκρεμό και εγκατέλειψε το τιμόνι της διακυβέρνησης, φαντάζομαι για να μην επωμιστεί την ευθύνη των έργων του. Και έκτοτε σιωπά. Και όμως ασκεί κριτική, έστω και υπόγεια, στην κυβέρνηση που προέρχεται από το κόμμα του και η οποία, αν μη τι άλλο, απέμπλεξε την Ελλάδα από τα μνημόνια.
Αναρωτιέμαι συχνά κατά πόσον οι πολιτικοί έχουν μια διαφορετική συνείδηση από εμάς τους κοινούς πολίτες. Γιατί σκέφτομαι ότι εγώ προσωπικά, με το βεβαρημένο φορτίο που φέρνουν στις πλάτες τους, θα ντρεπόμουν να ασκώ κριτική σε κάποιον που είναι εμφανώς καλύτερός μου. Και νομίζω ότι ανεξαρτήτως του τι πιστεύουν, η ιστορία (με μεγάλο ή μικρό «ι», δεν έχει σημασία) θα τους κρίνει πολύ αυστηρά.
*Ο κ. Κώστας Κωστής είναι ιστορικός.
