«Ο παππούς μου είχε κάνει τη στρατιωτική του θητεία μερικά χρόνια πριν. Ομως όταν άρχισε ο πόλεμος τον κάλεσαν ξανά. Η υγεία του ήταν προβληματική. Στην αρχή φάνηκε ότι δεν μπορούσε να πολεμήσει. Ηταν 28 ετών, τον χαρακτήρισαν τελικά όχι μάχιμο, ικανό, αλλά για τις ανάγκες του μηχανικού. Εφυγε από την Ιταλία τέλη Μαΐου του 1943 και έφθασε 2 Ιουνίου στη Ρόδο. 8 Σεπτεμβρίου 1943 η Ιταλία κατήγγειλε τη συμφωνία Χίτλερ – Μουσολίνι. Επομένως, δεν είχε χρόνο να κάνει τίποτα. Είχε χρόνο μόνο για να είναι αιχμάλωτος και να φορτωθεί σ’ αυτό το καράβι. Η αίσθησή μου είναι ότι ήταν προορισμένος να συναντήσει τον θάνατο. Εναν θάνατο τελείως άδικο».
Ο Μικέλε, ο άνθρωπος που μιλάει, είναι αρχιτέκτονας στην Μπολόνια και μιλάει μπροστά στην κάμερα του Γιώργου Ιατρού (καθώς και σε δύο ακόμη κάμερες της RAI UNO). Προσθέτει, κοιτώντας την κάμερα του ελληνικού κινηματογραφικού συνεργείου: «Σήμερα, με τη βοήθεια των Ελλήνων φίλων μας, καταφέραμε να συντάξουμε και πάλι τα γεγονότα, να ανασυνθέσουμε την ιστορία και να ‘χουμε ένα συγκεκριμένο σημείο για να μπορούμε να θυμόμαστε τους ανθρώπους μας. Πιθανόν, χάρις σ’ εσάς έχουμε όλοι εμείς ένα σημείο ανάμνησης ιστορικής και προσωπικής για το ναυάγιο του “Oria”. Επομένως, πρέπει να σας ευχαριστήσουμε εκ μέρους όλων. Grazie 4.100 φορές».
Ο παππούς του Μικέλε πνίγηκε τον Φεβρουάριο του 1944 όταν ναυάγησε το πλοίο «Oria», κοντά στο νησί του Πάτροκλου. Ηταν μεταξύ των 4.100 νεκρών του ναυαγίου, Ιταλοί αιχμάλωτοι των Γερμανών.
Καθώς μπαίνουμε στην εβδομάδα που οδηγεί στην επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, και λίγες μόλις ημέρες μετά την κυκλοφορία του βιβλίου «Υπερβαίνοντας τα όρια. Με αφορμή το μεγαλύτερο ναυάγιο της Μεσογείου» (Εκδόσεις ΑΩ) του Γιώργου Π. Ιατρού, θα διατρέξουμε ένα πολεμικό γεγονός που δεν εκτυλίχθηκε στα βουνά της Πίνδου αλλά ανοιχτά του Σουνίου.
Το βιβλίο αυτό, έργο του ίδιου ανθρώπου που γύρισε το σχετικό ντοκιμαντέρ, συνδυάζει διαφορετικές αφηγήσεις και ιστορικά αρχεία. Δεν είναι μια συμβατική εξιστόρηση του γεγονότος αλλά και ένα κοίταγμα πάνω στη μνήμη και τα θολά, μα ταραγμένα, νερά της.
Μέσα από την οπτική, και την προσωπική εμπειρία του Γ. Ιατρού, θα παρακολουθήσουμε μια τραγωδία του πολέμου και πώς αυτή «έγραψε» σε συγγενείς αλλά και σε συγγραφείς και κινηματογραφιστές. Μέσω αυτής της πολύτροπης εργασίας, οι αναγνώστες γνωρίζουμε έναν Ιταλό αξιωματικό που έσωσε τη ζωή του Μίκη Θεοδωράκη, έναν άλλο που βρέθηκε στο Μαουντχάουζεν μαζί με τον Ιάκωβο Καμπανέλλη, αλλά και πολλούς Ελληνες και Ελληνίδες που «υπερβαίνουν τα όρια του πολέμου», όπως γράφει ο συγγραφέας. Η συνέχεια αύριο.
