Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν βρίσκεται από την Τετάρτη σε περιοδεία στα Δυτικά Βαλκάνια, με σκοπό –τι άλλο;–να αναστήσει τις ελπίδες των υπό ένταξη χωρών ότι η Ευρώπη δεν τους έχει ξεχάσει και, βεβαίως, να υπενθυμίσει στις ηγεσίες τους τις υποχρεώσεις για επιτάχυνση εκπλήρωσης των προβλεπόμενων κριτηρίων.
Ξεκίνησε συμβολικά από τα Τίρανα, με τα οποία την περασμένη εβδομάδα οι Βρυξέλλες άνοιξαν τα πρώτα κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, και ακολούθως μετέβη στα Σκόπια, που έμειναν για μία ακόμη φορά έξω από τη διαδικασία, μολονότι πήγαιναν «πακέτο» με την Αλβανία.
Ηταν σε καλύτερη κατάσταση η Αλβανία από τη Βόρεια Μακεδονία ως προς την εκπλήρωση των κριτηρίων, όπως ο εκδημοκρατισμός, οι μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη και στην οικονομία, το κράτος δικαίου κ.λπ.;
Προφανώς όχι, αλλά η Αλβανία δεν κουβαλούσε το βαρίδι των διενέξεων με όμορα κράτη, που επηρεάζει τις σχέσεις καλής γειτονίας, από τα σημαντικότερα κριτήρια για την ένταξη στην Ε.Ε.
Πλέον, η διευθέτηση των εθνοτικών διαφορών μεταξύ των υποψηφίων χωρών έχει αναχθεί σε πρωταρχικό κριτήριο για να ανοίξει η πόρτα της Ε.Ε. για τα Δυτικά Βαλκάνια, και εδώ εντοπίζεται το μεγαλύτερο πρόβλημα για τους ενδιαφερομένους.
Για τη Βόρεια Μακεδονία δεν άνοιξαν τα ενταξιακά κεφάλαια λόγω της ιστορικής διένεξής της με τη Βουλγαρία γύρω από την τροποποίηση του συντάγματος και την κατοχύρωση σε αυτό βουλγαρικής μειονότητας, και το βέτο που έχει θέσει επ’ αυτού η Σόφια.
Η Σερβία μπορεί να πληροί σχεδόν όλα τα άλλα κριτήρια, δεν θα έχει παρά ταύτα πιθανότητες λόγω της ανοιχτής πληγής του Κοσόβου, που είναι και αυτό στον κατάλογο των υποψηφίων προς ένταξη, αλλά και για τους δύο ισχύει η προϋπόθεση μεταξύ τους συμφωνίας για να προχωρήσουν.
Στο Μαυροβούνιο, το εθνοτικό ρήγμα μεταξύ Σέρβων και Μαυροβουνίων, αλλά και το εκκλησιαστικό, βαθαίνει ανησυχητικά, προκαλώντας συνθήκες εσωτερικής αποσταθεροποίησης, ενώ στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ο ηγέτης της Σερβικής Δημοκρατίας, Μίλοραν Ντόντικ, επισείει την απειλή της απόσχισης, προοπτική που μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνο ντόμινο στη Βαλκανική.
Οι Ευρωπαίοι θέλουν τους δυτικούς Βαλκάνιους στο σπίτι τους, για να καλύψουν τις αυξανόμενες ανάγκες στο εργατικό και επιστημονικό δυναμικό, αλλά και για να θωρακίσουν την πίσω αυλή τους από κακόβουλες γεωπολιτικές επιρροές…
Οχι, όμως, να μεταφέρουν στις «αποσκευές» τους επικίνδυνες μεταξύ τους εθνοτικές αντιπαλότητες και διαφορές. Το παράδειγμα της Κύπρου, που έγινε δεκτή δίχως να έχει λυθεί το πρόβλημα με την Τουρκία, δεν επιθυμούν επ’ ουδενί να επαναληφθεί.
Γι’ αυτό και βρίσκεται σε εξέλιξη μια δύσκολη επιχείρηση Ευρωπαίων και Αμερικανών, ώστε να πείσουν τους ιστορικούς «εχθρούς» να γυρίσουν σελίδα, αφήνοντας πίσω τα φαντάσματα του παρελθόντος, με δέλεαρ μια θέση στις κοινωνίες της ενωμένης Ευρώπης.
