Μπορεί να έχουμε συχνά την αίσθηση πως πολλά απ’ όσα συμβαίνουν σήμερα στον κόσμο των ανηλίκων δεν συνέβαιναν παλιά, όμως πάντοτε υπήρχε βία, παραβατικότητα, ψυχολογικός εκφοβισμός, σωματική και συναισθηματική κακοποίηση. Ενας προχωρημένης ηλικίας εκπαιδευτικός θα έχει πολλά να θυμηθεί από προηγούμενες δεκαετίες, ιστορίες άγριων συμπλοκών μεταξύ εφήβων, διαπόμπευσης, εξευτελισμού αδύναμων ή διαφορετικών παιδιών.
Ισως μάλιστα σήμερα, με τις κεραίες όλων πολύ ευαίσθητες γύρω από αυτά τα θέματα και με διαρκή πληροφόρηση για την πρόληψη και την αντιμετώπισή τους, η γενική εικόνα να είναι καλύτερη. Το πρόβλημα ωστόσο δεν είναι ποσοτικό, εντοπίζεται κυρίως στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του φαινομένου, που αφορά όλο και μικρότερες ηλικίες και εκφράζεται με όλο και μεγαλύτερη ένταση, λέξη στην οποία αποδίδουν πολύ μεγάλη σημασία οι περισσότεροι ειδικοί.
Ανήλικοι περικυκλωμένοι από έναν κόσμο πραγματικό και ψηφιακό, γεμάτο ερεθίσματα υπερβολικής βίας και ακραίων πράξεων, που μιμούνται με ευκολία.
Ας θυμηθούμε πρόσφατα γεγονότα: O ξυλοδαρμός της 14χρονης μαθήτριας στην οδό Λαζαράκη στη Γλυφάδα και οι δεκάδες μαθητές που παρακολουθούσαν απαθώς. Η συμπλοκή με ρόπαλα και μαχαίρια δύο ομάδων ανηλίκων έξω από το ΕΠΑΛ Λαυρίου. Ο άγριος ξυλοδαρμός ενός 16χρονου και της 14χρονης φίλης του στη Θεσσαλονίκη από συνομηλίκους τους, για λόγους ερωτικής αντιζηλίας, σύμφωνα με πληροφορίες. Το περιστατικό με τους δύο 17χρονους σε σχολείο της Ερμιόνης, που κατά τη διάρκεια διαλείμματος πλησίασαν έναν μαθητή και του ξύρισαν το μουστάκι με φαλτσέτα. Ολα τα περιστατικά ενώνονται με ένα κοινό νήμα, αυτό της έντασης. Ακόμη και στην κατάχρηση αλκοόλ από τους εφήβους, οι ειδικοί σημειώνουν την έντονη επιθυμία τους για συμπεριφορές υψηλού κινδύνου.
Οι νέοι σήμερα ρισκάρουν εύκολα, εκφράζονται ωμά και υιοθετούν ρητορικές μίσους, αποδέχονται επικίνδυνα challenges και παιχνίδια πνιγμού, κυνηγούν τις μεγάλες συγκινήσεις, αλλά και τον πόνο που προσφέρει ο αυτοτραυματισμός – συχνότερος σε κορίτσια μέσης εφηβείας, με τα ηλικιακά όρια διαρκώς να υποχωρούν. Περικυκλωμένοι από έναν κόσμο πραγματικό και ψηφιακό, γεμάτο ερεθίσματα υπερβολικής βίας και ακραίων πράξεων που επαναλαμβάνονται συνεχώς, μιμούνται με ευκολία, μαθαίνουν να έλκονται από τη ζωή στα άκρα.
Δεν αποδίδουν οι τιμωρίες και οι ποινές, δεν έχουν αποτέλεσμα οι οριζόντιες απαγορεύσεις όταν πρόκειται για κάτι τόσο βαθύ και πολυδιάστατο. Χρειάζεται καθημερινή φροντίδα και συζήτηση με ηρεμία και επιχειρήματα, καλό κλίμα και εμπιστοσύνη, κατανόηση και επιμονή. Χρειάζεται οι γονείς να κάνουν το πιο απλό, να είναι παρόντες και καλοί ακροατές.
