Γράφαμε χθες για τα «οφέλη της ανομίας», όχι μόνο τα ατομικά, αλλά και τα κοινωνικά. Σε χώρες χωρίς δομές και υποδομές, οι χιλιάδες μικρές παρανομίες που επιτρέπουν στους ανθρώπους, στα οχήματα, στην οικονομία να κινούνται. Σημειώναμε ότι αν εφαρμόζαμε τον ΚΟΚ, «όλοι οι δρόμοι θα γίνονταν ένα απέραντο πάρκινγκ, αν εφαρμόζονταν οι κανόνες για τον δημόσιο χώρο οι μισοί μικροεπιχειρηματίες θα έκλειναν τα μαγαζιά τους· «δεν βγαίνω αλλιώς, μάνα μου…». «Ολοι, κάπου, κάπως, στριμωχνόμαστε και η ζωή συνεχίζεται».
Το όφελος όμως της –διά των μικροπαρανομιών– κινητικότητας έχει και δυσανάλογο κόστος. Δεν αναφερόμαστε μόνο στην ποιότητα ζωής και στη μείωση της παραγωγικότητας των κατοίκων των πόλεων· καθυστερήσεις στη δουλειά και τα νεύρα τσατάλια. Υπάρχει, επιπλέον, ένας διπλός ηθικός κίνδυνος. Ο πρώτος είναι ότι σε καθεστώς γενικευμένης μικροανομίας και αυτοί που θέλουν να είναι νόμιμοι θα παρανομήσουν. Δεύτερον, «στης ανάγκης τα θρανία» οι νέες γενιές μαθαίνουν τα οφέλη της παραβίασης των κανόνων και κάποιοι από αυτούς θα διευρύνουν τα κοινωνικώς αποδεκτά όρια της μικροανομίας. Και η ζωή θα συνεχίζεται με όλο και περισσότερη ανομία, αλλά και βαρύτερα αδικήματα.
Υπάρχει όμως κι ένα μεγάλο κόστος, στο οποίο δεν δίνουμε μεγάλη σημασία, διότι το φορτώνονται λίγοι. Οι μικροανομίες στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας συνήθως επιβραβεύουν εκείνους που τις κάνουν και κάνουν την πόλη να κινείται. Κάποιες από αυτές, ωστόσο, γίνονται ατυχήματα, που σημαίνει οικονομικό κόστος, και άλλες δυστυχήματα· άνθρωποι μένουν ανάπηροι ή χάνουν τη ζωή τους.
Οι μικροανομίες στην καταπάτηση του δημόσιου χώρου έχουν τρομακτικό κόστος για τους ανθρώπους που είναι οιωνεί φυλακισμένοι στα σπίτια τους, διότι δεν μπορούν να κυκλοφορήσουν, παρά το γεγονός ότι ξοδέψαμε εκατομμύρια για να βάλουμε… ειδικές πλάκες στα πεζοδρόμια για τους τυφλούς και κάναμε χιλιάδες ράμπες για τα άτομα με κινητικά προβλήματα. Μπορεί οι αρτιμελείς απλώς να δυσφορούμε, από αυτοκίνητα, τραπεζοκαθίσματα, πινακίδες, δενδρύλλια κ.λπ. στα πεζοδρόμια, αλλά τα άτομα με ειδικές ανάγκες φορτώνονται ολόκληρο το κόστος της νόμιμης ή παράνομης κατάληψης δημόσιου χώρου.
Το βασικό είναι ότι προϊόντος του χρόνου το οριακό όφελος της μικροανομίας συρρικνώνεται, ενώ το κόστος ανεβαίνει εκθετικώς. Νέος χώρος, φυσικά, δεν μπορεί να δημιουργηθεί, ενώ οι –νόμιμοι ή παράνομοι– ανταγωνιστές για τον υπάρχοντα πληθαίνουν. Ετσι οι πόλεις εκτός από αφόρητες γίνονται και επικίνδυνες. Οσοι δεν το πιστεύουν ας ρωτήσουν τον εβδομηντάχρονο που έπεσε θύμα ξυλοδαρμού από γνωστό σκηνοθέτη σε έναν πεζόδρομο στα Γλυκά Νερά.
