Η πρώτη συνάντηση εκπροσώπων της Βρετανίας με τον Στάλιν πραγματοποιήθηκε τέλη Σεπτεμβρίου του 1941, σε μια φάση κατά την οποία οι Γερμανοί ξεκίνησαν την πολιορκία του Κιέβου, εγκλωβίζοντας εκεί 700.000 άνδρες του Κόκκινου Στρατού. «Το ηθικό των Γερμανών ουδέποτε ήταν υψηλότερο, καθώς είχε πλέον ανοίξει ο δρόμος για τη Βέρμαχτ, ώστε να καταλάβει και την υπόλοιπη Ουκρανία, καθώς και τη Χερσόνησο της Κριμαίας», γράφει ο Τζάιλς Μίλτον στο «Υπόθεση Στάλιν. Η απίθανη συμμαχία που κέρδισε τον πόλεμο» (μτφρ.: Χρήστος Καψάλης, εκδ. Μίνωας).
Λίγες εβδομάδες νωρίτερα, ο Σοβιετικός πρέσβης στο Λονδίνο, ο Μάισκι, προσπάθησε να πείσει τον ίδιο τον Τσώρτσιλ να ανοίξει δεύτερο μέτωπο στη Γαλλία. Ο Βρετανός πρωθυπουργός το απέκλεισε χωρίς συζήτηση. (Το μέτωπο αυτό θα άνοιγε τρία ολόκληρα χρόνια μετά…)
Στη Μόσχα, το κλίμα μεταξύ της βρετανικής αντιπροσωπείας και των Σοβιετικών ήταν σχεδόν εορταστικό, παρά τους συναγερμούς και τις δυσάρεστες ειδήσεις από τη γραμμή των πρόσω. Μια στιγμή αμηχανίας, κατά τον Μίλτον, ήταν όταν σε ένα σύντομο λόγο του ο Στάλιν, στο επίσημο δείπνο, αναφέρθηκε στην ΕΣΣΔ ως δημοκρατική χώρα. «Το σχόλιο», γράφει ο Μίλτον, «ακολουθήθηκε από στιγμιαία παύση, καθώς οι συνδαιτυμόνες προσπαθούσαν να χωνέψουν την ιδέα ότι ο Στάλιν ηγούνταν μιας δημοκρατίας». Αυτό βέβαια δεν εμπόδισε να γίνουν τριάντα δύο (32!) προπόσεις εκείνη τη νύχτα – με σφηνάκια βότκα, εννοείται.
Στις 7 Δεκεμβρίου εκείνης της χρονιάς, ως γνωστόν, οι Ιάπωνες επιτέθηκαν στο Περλ Χάρμπορ. Για τον Τσώρτσιλ ήταν μία ακόμη αφορμή για χαρμόσυνα νέα. Επρεπε όμως πρώτα να επιβεβαιώσει ότι ίσχυε. Τηλεφώνησε στον ίδιο τον Ρούζβελτ, ο οποίος του είπε: «Είμαστε πλέον στην ίδια βάρκα». Η Αμερική θα έμπαινε –επιτέλους για τον Τσώρτσιλ– στον πόλεμο.
Τα πράγματα έπαιρναν τον δρόμο τους γι’ αυτό που ο Μίλτον χαρακτηρίζει στον υπότιτλο του βιβλίου του «απίθανη συμμαχία». Το 1942 θα ήταν μια σημαδιακή χρονιά η οποία, παρά τις πανωλεθρίες των πρώτων Αμερικανών στρατιωτών στο βορειοαφρικανικό μέτωπο, θα οδηγούσε σε ανατροπή των ισορροπιών, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ασία. Ειδικότερα, η μάχη του Στάλινγκραντ θα γινόταν ο «τάφος» των γερμανικών δυνάμεων στο ανατολικό μέτωπο.
Οι Σοβιετικοί όμως πίεζαν διακαώς για τη διάνοιξη ενός δεύτερου μετώπου στην Ευρώπη. Ο ίδιος ο Μόλοτοφ, ο κομισάριος των εξωτερικών της ΕΣΣΔ, εισέπραξε ένα μεγαλοπρεπές «όχι» από τον Τσώρτσιλ αλλά όταν κατόπιν επισκέφθηκε τον Ρούζβελτ, ο τελευταίος είπε ότι «αναμένουμε τη δημιουργία ενός δεύτερου μετώπου αυτόν τον χρόνο».
Δεν ήταν απολύτως ακριβής ο Ρούζβελτ, ωστόσο, έγινε έτσι αρεστός στους Σοβιετικούς, σε αντίθεση με τον Τσώρτσιλ. Η «απίθανη συμμαχία» κύλησε με τέτοιες παρεξηγήσεις και αντιπάθειες. Και όμως, χάρη σε αυτήν ένας πόλεμος κερδήθηκε τότε.
