Στην «ΚτΚ» (8.8.2024) το μονόστηλο άρθρο στην πρώτη σελίδα είχε τίτλο «Καταγγελία και λογοδοσία». Σαν εισαγωγή αντιγράφω: «Μια σειρά από εφαρμογές δίνουν πλέον στον πολίτη τη δυνατότητα να καταγγέλλει απευθείας την παρανομία που υφίσταται ο ίδιος προσωπικά αλλά και την αυθαιρεσία στον δημόσιο χώρο. Οι δίαυλοι αυτοί αποδίδουν ήδη σημαντικά αποτελέσματα. Η κουλτούρα –που μέχρι πρότινος ενοχοποιούσε ως «καταδότη» όποιον δεν ανεχόταν την αντικοινωνική συμπεριφορά– αλλάζει. Φτάνει και η πολιτεία να ανταποκρίνεται άμεσα και μεθοδικά στις καταγγελίες, ώστε οι υπεύθυνοι να λογοδοτούν[…]».
Επιτέλους μια σοβαρή εφημερίδα αναγνωρίζει ότι η εμπλοκή των πολιτών στην ανάδειξη της αυθαιρεσίας και της παρανομίας είναι απολύτως σωστή και αποτελεσματική. Εκ των υστέρων όλα φαίνονται εύκολα και απλά. Δυστυχώς δεν είναι έτσι τα πράγματα και ήταν πολλοί που πολέμησαν το μέτρο με λύσσα. Ελάτε να δούμε την ιστορία.
Πριν από δύο χρόνια έγραψα σε αυτή τη στήλη δύο κείμενα σχετικά με τη φοροκλοπή του ΦΠΑ, από όπου αντλώ μερικά αποσπάσματα:
– «Αλήθεια, ποιος προστατεύει τους κλέφτες;» (2.10.2022)
«[…] Αρχικά, πρέπει να συγχαρούμε την ΑΑΔΕ και προσωπικά τον κ. Γιώργο Πιτσιλή για το έργο τους. Εχω γράψει και στο παρελθόν («Μια αθόρυβη επανάσταση» ΚτΚ 6.2.2022) για το θέμα των ταμειακών μηχανών, που παρόλες τις προσπάθειες πολλών (περιλαμβανομένου και του εαυτού μου) δεν είχαν συνδεθεί online ώστε να ελέγχονται οι αποδείξεις. Επιτέλους, βρέθηκαν οι κατάλληλοι άνθρωποι στις κατάλληλες θέσεις και ήδη όλες οι ταμειακές μηχανές είναι συνδεδεμένες με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων. Αξίζει να τους θυμηθούμε γιατί τους χρωστάμε πολλά: Ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας συνεπικουρούμενος από τον αναπληρωτή υπουργό Θεόδωρο Σκυλακάκη και τον υφυπουργό Απόστολο Βεσυρόπουλο, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης και ο γενικός γραμματέας της ΓΓΠΣ Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος.
Ηδη η ΑΑΔΕ ανακοίνωσε ότι είναι διαθέσιμη εφαρμογή (appodixi) στο κινητό τηλέφωνο, που επιτρέπει τον άμεσο έλεγχο της γνησιότητας μιας απόδειξης και επιβραβεύει τους καταναλωτές με οικονομικά κίνητρα σε περίπτωση αποκάλυψης “μαϊμού” ταμειακής μηχανής. Μπράβο, λοιπόν, σε όλους που συνέβαλαν στο έργο αυτό που το ξεκινήσαμε με τον Στέφανο Μάνο το μακρινό 1992 και χρειάστηκαν τριάντα ολόκληρα χρόνια για να υλοποιηθεί. Ζωή να’ χουμε. Το ξεκίνησα στα 52 μου και το είδα να ολοκληρώνεται στα 82 μου. Κατά την προσφιλή τακτική των αριστερών και δικαιωματιστών, άρχισαν οι αντιρρήσεις για το μέτρο, με την κατηγορία ότι η ΑΑΔΕ μάς ζητά να γίνουμε χαφιέδες. Δηλαδή, όταν κάποιος μου κλέψει τον ΦΠΑ και δεν τον αποδώσει, εγώ πρέπει να μην τον καταγγείλω για να μη γίνω χαφιές; Αλλη μια αριστερή “λογική”[…]».
– «Εκπαίδευση στον χαφιεδισμό» (20.11.2022)
«[…] Θέλω όμως να επισημάνω ότι με πραγματική έκπληξη διάβασα σΤΑ ΝΕΑ της 5ης Οκτωβρίου 2022 ένα κείμενο από έναν πολυγραφότατο συγγραφέα και τακτικό συνεργάτη της εφημερίδας, τον Θανάση Θ. Νιάρχο, με τίτλο “Εκπαίδευση στον χαφιεδισμό”, από όπου σας μεταφέρω το μεγαλύτερο μέρος: “Μένει άφωνος κανείς με αποφάσεις που λαμβάνονται χωρίς να υπολογίζονται πολύ σοβαρές και κρίσιμες παράμετροί τους και ενώ με την πρώτη ματιά θα τις χαρακτήριζε κανείς τις αποφάσεις αυτές ευεργετικές, ούτε καν με τη δεύτερη αντιλαμβάνεται πόσο καταστροφικές είναι. Ο λόγος για ένα μέτρο που ανακοινώθηκε πρόσφατα, πως όποιος πολίτης καταγγέλλει τον εφοδιασμό του με πλαστή απόδειξη, θα εισπράττει ένα μπόνους έως και 2.000 ευρώ. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια πολύ αποτελεσματική σκέψη, ένα κράτος δηλαδή να προσπαθεί να λύσει ένα υπαρκτό και πραγματικά ζημιογόνο πρόβλημα, αν στο μεταξύ δεν ομολογούσε την αδυναμία του να το αντιμετωπίσει και ταυτόχρονα δεν μετέθετε τη λύση του στους ίδιους τους πολίτες, που αν ακόμη επρόκειτο για “αγγέλους”, έναν προβληματισμό οπωσδήποτε θα τους δημιουργούσε. Πολύ περισσότερο όταν όλοι γνωρίζουμε ότι κανείς δεν είναι άγγελος και επομένως το προτεινόμενο μέτρο θα καλύψει όλη την γκάμα μιας αποκρουστικής ευτέλειας που κλιμακώνεται από το “ο θάνατός σου η ζωή μου” έως το ανασήκωμα των ώμων για ό,τι δραματικό συμβαίνει στους άλλους, “φτάνει να είμαστε εμείς καλά”.
Οταν μια κοινωνία παρουσιάζει τόσα κενά και τόσα τραύματα σε σχέση με τις έννοιες της φιλαλληλίας και της αλληλεγγύης, δεν ρίχνεις λάδι στη φωτιά προτείνοντας μέτρα που αντί να θεραπεύουν, κάνουν τις αντιπαλότητες ανάμεσα στους ανθρώπους ακόμα πιο αβυσσαλέες. Με το πρόσχημα μάλιστα πως αποσκοπείς μια εξυγίανση. Δεν χρειάζεται πέντε δράμια μυαλό για να καταλάβεις ότι δεν προσπαθείς να λύσεις ένα πρόβλημα όταν με τη “λύση” του προκαλείς ένα μεγαλύτερο, όπως είναι η αυτόματη εκπαίδευση στον χαφιεδισμό επικυρωμένη μάλιστα με τη σφραγίδα του κράτους. Εκτός και αν θέλεις για άγνωστους ή μάλλον πολύ γνωστούς λόγους να επιχειρήσεις ένα είδος σφυγμομέτρησης προκειμένου να διαπιστώσεις ποιος είναι ο αριθμός των ανθρώπων που θα προθυμοποιούνταν να γίνουν χαφιέδες προκειμένου να τους χρησιμοποιήσεις σε ακόμα πιο σημαντικά για σένα (για το κράτος δηλαδή) προβλήματα σε σχέση με τις πλαστές αποδείξεις […]”. (σημ. τα έντονα στοιχεία είναι δική μου παρέμβαση)[…]».
Η μη απόδοση του ΦΠΑ ή και η καταχώριση μειωμένου ποσού στη φορολογική μνήμη είναι ταυτόχρονα κλοπή και φοροδιαφυγή.
Πάμε όμως στην ουσία. Η μη απόδοση του ΦΠΑ ή και η καταχώριση μειωμένου ποσού στη φορολογική μνήμη είναι ταυτόχρονα κλοπή και φοροδιαφυγή. Από πότε η καταγγελία της κλοπής θεωρείται χαφιεδισμός; Το μέτρο θα επιτύχει γιατί αντιμετωπίζει ριζικά και ουσιαστικά ένα πρόβλημα που ταλανίζει τη χώρα εδώ και δεκαετίες. Μόνο τα τελευταία 19 χρόνια ο ΦΠΑ που καταβλήθηκε από τους πολίτες και παρέμεινε στις τσέπες των επιτήδειων είναι 120 δισεκατομμύρια ευρώ. Η σύνδεση των ταμειακών μηχανών δεν εξασφαλίζει τη σωστή μετάδοση των στοιχείων. Μια πειραγμένη ταμειακή μηχανή ή ένα πειραγμένο λογισμικό μπορούν να εκδίδουν μια απόδειξη με το σωστό ποσό και στη μνήμη να αποθηκεύουν άλλο σημαντικά μειωμένο, όπως ακριβώς συνέβη με το εστιατόριο στο Κολωνάκι, το οποίο δεν δήλωνε το 90% των εσόδων του.
Φύλαξα για το τέλος το καλύτερο. Ο ένας και μοναδικός Βαρουφάκης, τον Μάρτιο του 2015, με επιστολή του στο Eurogroup –για να γίνουμε διεθνώς ρεζίλι– είχε προτείνει να εφοδιαστούν με κάμερες οι φοιτητές, οι νοικοκυρές και οι τουρίστες, προκειμένου να καταγράφουν τις συναλλαγές τους στα καταστήματα για να παταχθεί η φοροδιαφυγή. Ο κόσμος φυσικά γέλασε με το μέτρο γιατί είναι εντελώς ανεφάρμοστο και προπαντός παράνομο, γιατί απαγορεύεται η οποιαδήποτε απεικόνιση (φωτογραφία ή video) χωρίς ενημέρωση και συναίνεση. Αναζήτησα στο Google να βρω αν ο κ. Νιάρχος είχε σχολιάσει αντίστοιχα τον ολοκληρωτικό και παράνομο «χαφιεδισμό» που πρότεινε ο Βαρουφάκης. Δεν μπόρεσα να βρω κανένα σχόλιό του για το θέμα. Ισως να έχω κάνει λάθος. Ισως όμως να τους ενώνει η αριστεροσύνη, η οποία ως γνωστόν αθωώνει ό,τι κάνει η Αριστερά και καταδικάζει όλους τους άλλους.
Πάμε στην ουσία. Η επιτυχία των μέτρων αποδεικνύεται με αριθμούς. Τα στοιχεία που παραθέτω αφορούν τα μέσα Οκτωβρίου.
– Appodixi. Εχουν κατεβάσει την εφαρμογή 259.000 συμπολίτες μας. Από την έναρξη της χρήσης έχουν γίνει 186.964 καταγγελίες, εκ των οποίων ανώνυμες 101.129 και επώνυμες 85.835.
– Mycoast. Μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου είχαν πραγματοποιηθεί πάνω από 25.000 έλεγχοι καταγγελιών. Υπήρχαν 7.500 περιπτώσεις καταγγελιών που ήταν απορριπτέες. Αναφορικά με τις επώνυμες καταγγελίες, αυτές ανέρχονται μόλις στο 11,8%. Εως τα τέλη Αυγούστου από τις 20.500 αυτοψίες που πραγματοποιήθηκαν σε 630 παραλίες και 2.400 επιχειρήσεις, διαπιστώθηκαν 682 παραβάσεις και εκδόθηκαν 55 διαταγές σφράγισης. Συνολικά έχουν επιδοθεί πρόστιμα άνω των 9 εκατ. ευρώ.
Είναι ηλίου φαεινότερο ότι και οι δύο δράσεις έχουν επιτύχει απόλυτα. Σκεφτείτε πόσες ανθρωποώρες εφοριακών χρειάζονται για να διαπιστωθούν 186.964 καταγγελίες αναφορικά με τις αποδείξεις! Υπάρχει όμως και ένα επιπλέον πολύ σημαντικό όφελος, που μέχρι στιγμής δεν το έχει αναδείξει κανένας.
Είναι βέβαιο ότι δεν ζούμε σε κοινωνία αγγέλων. Ολοι είμαστε άνθρωποι και οι πειρασμοί μεγάλοι. Αναλογιστείτε τι θα συνέβαινε αν ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθούν οι 186.964 έλεγχοι από εφοριακούς. Πόσες από αυτές τις περιπτώσεις δεν θα κατέληγαν στον γνωστό παράνομο συμβιβασμό μεταξύ του παραβάτη επιχειρηματία και του επίορκου εφοριακού; «Win-win»; Αγνωστο, αλλά πολύ πιθανό.
Το μέτρο της συνεργασίας πολιτών και αρχών βοηθά και στην καταπολέμηση της διαφθοράς. Αρα, εκτός του ότι είναι αποτελεσματικό είναι και ηθικό!
