Οταν η «K» αποφάσισε να διανέμει σε τόμους, μαζί με το σαββατιάτικο φύλλο της, το «Αρχείο Καραμανλή», είπα μέσα μου ότι αυτό είναι μια προσφορά προορισμένη για τη βιβλιοθήκη. Επαιρνα τους τόμους και κατ’ ευθείαν, χωρίς να τους ανοίξω, τους τοποθετούσα στη βιβλιοθήκη, με τη σκέψη ότι θα τους συμβουλευθώ, αν κάποτε τους χρειασθώ. Για να πω την αλήθεια, αυτό πλέον κάνω με όλα τα βιβλία που πέφτουν στα χέρια μου. Τα χρησιμοποιώ όταν τα χρειάζομαι για τη δουλειά μου. Σπάνια, πλέον, διαβάζω ένα βιβλίο για τη δική μου ευχαρίστηση και αυτό θα είναι παλαιότερης έκδοσης.
Προχθές, όμως, άνοιξα τον 7ο τόμο του «Αρχείου», που κυκλοφόρησε μαζί με το φύλλο της «K» του Σαββάτου. Φέρει τον επί μέρους τίτλο η «Μακρά Νύχτα: τα χρόνια της Δικτατορίας». Οπως το λέει και ο τίτλος του τόμου, πρόκειται για το ιστορικό της επτάχρονης δικτατορίας, που με τα σχόλια και τις υπομνήσεις γύρω ή σχετικά με τις γραπτές μαρτυρίες που άφησε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο τόμος αποτελεί τουλάχιστον μια πρόταση μελέτης και έρευνας των τραγικών γεγονότων, που διαδραματίσθηκαν τότε. Δικαίως ο ακαδημαϊκός κ. Κωνσταντίνος Σβολόπουλος σημειώνει στον πρόλογο: «O πλούτος της τεκμηρίωσης αποτέλεσε συνάρτηση της αναγκαίας πληρότητας στην επισήμανση και στην καταχώριση στοιχείων και πληροφοριών».
Οταν πρωτοκυκλοφόρησε το «Αρχείο», η μάλλον πρόχειρη, συχνά εμπαθής, υποδοχή από τα μέσα ενημέρωσης και από μερίδα του πολιτικού κόσμου συγκάλυψε και παραποίησε αυτήν την πλευρά του έργου. Οκτώ χρόνια μετά, η ματιά μας είναι πλέον διαφορετική, ακριβέστερα λιγότερο παραταξιακή και άρα περισσότερο ελεύθερη.
Οταν εξερράγη το πραξικόπημα των συνταγματαρχών και ολόκληρος ο ελληνικός λαός στερήθηκε τις πολιτικές του ελευθερίες και πολλοί βρεθήκαμε σε κρατητήρια και στρατόπεδα συγκέντρωσης, σαν από πολιτικό ένστικτο, το μυαλό όλων μας πήγε στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, που τότε ζούσε αυτοεξόριστος στο Παρίσι. Σκεφτόμασταν, ανεξάρτητα από την ένταξη σε κάποια παράταξη, ότι ο Καραμανλής με το πολιτικό κύρος του κάτι θα έκανε για να απαλλαγεί η χώρα από το δικτατορικό καθεστώς. Πολλοί μάλιστα αδημονούσαν και έλεγαν, γιατί αργεί, γιατί δεν κάνει κάτι.
Παρακολουθώντας στον 7ο τόμο τις αραιές αλλά καίριες δημόσιες επεμβάσεις του Καραμανλή στη διάρκεια της επταετίας, ο ίδιος ο Καραμανλής άλλαζε, καθώς το δικτατορικό καθεστώς εδραιωνόταν, εξελισσόταν και έπαιρνε την πάγια μορφή όλων των δικτατορικών καθεστώτων που δεν γνωρίζουν άλλα πολιτικά μέσα πλην της βίας και της καταπίεσης.
Στην αρχή και με την πρώτη δήλωσή του αμέσως μετά την 21η Απριλίου ο Κων. Καραμανλής εξακολουθεί να είναι ο αρχηγός, ο ουσιαστικός αρχηγός της EPE. Αλλωστε, σχεδόν όλες οι πληροφορίες του προέρχονταν από ανθρώπους αυτής της παράταξης, πολιτικούς και στρατιωτικούς. Αποκαλούσε το πραξικόπημα «η επανάστασις», κατά την ορολογία της δεκαετίας του ’20 και του ’30, όπου ποικίλα και τυχοδιωκτικά πραξικοπήματα εμφανίζονταν ως «επαναστάσεις». Τον απασχολούσαν περισσότερο οι αιτίες του πραξικοπήματος, τις οποίες αναζητούσε στην έκρυθμη πολιτική κατάσταση από το 1963 (από τότε δηλαδή που ο ίδιος παραιτήθηκε και έφυγε στο εξωτερικό) ώς το 1967. Ευθέως απέδιδε τις ευθύνες στον τότε αρχηγό της Ενωσης Κέντρου, Γεώργιο Παπανδρέου.
Χρειάστηκε να περάσει αρκετός χρόνος και περισσότερα γεγονότα, να αποδειχθεί η ανικανότητα και η κενότητα των Ανακτόρων ως πολιτικού θεσμού, να αποδιοργανωθεί ο στρατός και να εμφανιστούν μείζονες εθνικοί κίνδυνοι για να μεταμορφωθεί ο Κ. Καραμανλής σε εθνικό ηγέτη, που συγκέντρωνε την εμπιστοσύνη της μεγάλης πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Ως εθνικός ηγέτης ήρθε στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 1974 και το σημαντικότερο, ως εθνικός ηγέτης πρωτοστάτησε στην ανασύνταξη του πολιτεύματος, μη διστάζοντας να έρθει σε σύγκρουση με πάγιες πεποιθήσεις της παράταξής του.
