Η προσάρτηση της Κριμαίας έγινε με ταχύτητα ανάλογη αυτής που οι ελληνικές παρέες ενώνουν τα τραπέζια στις παραλιακές ταβέρνες. Γύρω γύρω, το διεθνές κοινό ρουφάει άπληστα κάθε λεπτομέρεια της τελευταίας γεωπολιτικής ανακατάταξης – έχει άλλωστε τα οικεία χαρακτηριστικά ενός καλού ψυχροπολεμικού θρίλερ: Πόσο απειλητικά μισόκλεισε τα μάτια του ο Πούτιν; Πώς αντιμετωπίζει τα εσωτερικά ρήγματά της η Δύση; Πόσο αποτελεσματικές θα είναι οι κυρώσεις; Τι ρεκόρ πτώσης έσπασε το ρούβλι και πόσες φορές αναγκάστηκε να αναβάλει η Ρωσία τις τελευταίες εβδομάδες προγραμματισμένο δανεισμό από τις αγορές; (Εξι…) Πόσο κοντά στο χρεοστάσιο είναι η Ουκρανία;
Η ταραχώδης, σε εξέλιξη διάσπασή της και οι πτυχές της γεμίζουν τίτλους και ιστοσελίδες, κάνουν μονοθεματικές διεθνείς εφημερίδες. Είναι λογικό (αλλά μάλλον άσχετο για τις διεθνείς αγορές που συνέχισαν και χθες ψηλότερα). Η θολή επόμενη μέρα όμως δεν μοιάζει με κατασκοπική ταινία – είναι γεμάτη αποκλίσεις, διχασμό και φτωχοποίηση, που θα γεννήσουν εξελίξεις μεγαλύτερης κλίμακας. Από τη μια πλευρά των συνόρων, οι κάτοικοι της Κριμαίας θα περιμένουν το έμπρακτο «ευχαριστώ» της μαμάς Ρωσίας (την προσοχή της την έχουν ήδη, το εξασφαλίζει αυτό η παρουσία ναυτικών και ενεργειακών υποδομών). Παρακολουθούσα τις γιαγιάδες στη Συμφερούπολη να λένε με το ψηφοδέλτιο στο χέρι πως περιμένουν η Μόσχα να τους αυξήσει τη σύνταξη και τους πιο νέους να ελπίζουν σε μια δουλειά στη ρωσική κρατική μηχανή… Η Μόσχα θα προικίσει φέτος με 3 δισ. δολάρια την Κριμαία. Η επαρχία είναι πολύ μικρή για να νιώσει τις κεντρικές πιέσεις που αντιμετωπίζει η ρωσική οικονομία – ή τουλάχιστον έτσι νομίζει στη ροζ φάση της.
Από την άλλη πλευρά των συνόρων, η κατάσταση είναι διαφορετική, με φορά αντίθετη. Εχοντας καταγράψει ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης έως πρόσφατα, η οικονομία της Ουκρανίας τώρα αντιμετωπίζει ραγδαία ύφεση και σκληρή λιτότητα – σκεφτείτε μια Ελλάδα με μεγαλύτερα μεγέθη, χειρότερο καιρό και πιο βεβαρημένη κληρονομιά: η συνταγή σωτηρίας, όπως την έχει διατυπώσει το ΔΝΤ, περιγράφει δραστική δίαιτα σε μια οικονομία που στηρίζει ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού της με επιδοτήσεις και μεταβιβαστικές πληρωμές (ένεκα το σοσιαλιστικό παρελθόν). Η σύνταξη της γιαγιάς (αφού ο τυπικός παππούς αποδημεί νωρίς στην Ουκρανία) στηρίζει οικογένειες. Το επίδομα θέρμανσης -σε χώρα όπου για πολλούς μήνες τον χρόνο το Νευροκόπι φαντάζει Μαϊάμι- είναι αδιαπραγμάτευτο.
«Μετά το χάος που επέβαλε η Ρωσία, το ΔΝΤ σχεδιάζει να επιβάλει το δικό του χάος στην Ουκρανία», έγραψε ο Μ. Ορενστάιν, καθηγητής στο Νορθγουέστερν και το Χάρβαρντ. «Είναι ώρα να θυμηθεί το ΔΝΤ ότι πρέπει να αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα η πολιτική σταθερότητα κι όχι μια διαφιλονικούμενη δέσμη μέτρων έκτακτης ανάγκης». Στη διαχείριση της Ελλάδας, οι δανειστές έπαιξαν και παίζουν επικίνδυνα με την πολιτική σταθερότητα – τους έδινε ασφάλεια και το μικρό μέγεθος της χώρας, που αποδεικνύεται διαχειρίσιμο. Στην Ουκρανία, το παιχνίδι αλλάζει κατηγορία. Οι γεωπολιτικές συνέπειες της λάθος συνταγής στην Ουκρανία θα είναι ασύγκριτα μεγαλύτερες.
Ο προσωρινός πρωθυπουργός Γιατσενιούκ διαφημίζει την αποφασιστικότητά του για λιτότητα (η έξαψη της «επαναστατικής» επικράτησης συναντά την ανάγκη προσεταιρισμού στη Δύση). Το δίλημμά του όμως είναι αφόρητο. Ή αποκρύπτει την αλήθεια για την ύφεση που θα έρθει -κι ο κόσμος γίνεται θηρίο μετά τις εκλογές- ή υπογράφει μνημόνιο τώρα και δεν εκλέγεται ποτέ, την ώρα που η γειτονική πλέον Κριμαία θα ζει τον μήνα του μέλιτος. Κάθε περίπτωση θα κάνει και το δίλημμα των δανειστών πιο κρίσιμο. Δεν θα είναι μεταξύ διατηρησιμότητας χρέους ή πολιτικής σταθερότητας – αλλά γεωπολιτικής. Οι χαοτικές εσχάτως (με ευθύνη αμφοτέρων) διαπραγματεύσεις τρόικας – Ελλάδας μπορεί να δώσουν τη θέση τους σε μια πιο μοιραίο χορογραφία, με πιο ισχυρούς παίκτες.
