Δεν είναι η πρώτη φορά που ψηφίζουμε σε εκλογές με την ίδια ενοχή – απώθηση. «Θα κλείσω τα μάτια», εκμυστηρεύεται κάποιος, «θα κλείσω τη μύτη», άκουσα να λέει κάποιος άλλος. Οσο για το «με μισή καρδιά», είναι το πιο συνηθισμένο. Εν γένει, για ένα σημαντικό ποσοστό ψηφοφόρων, αυτές οι (ευρω)εκλογές θα είναι ένα αποτελεσματικό τσεκάπ. Θα διαπιστώσουν πώς λειτουργούν με περιορισμένη όραση, ακοή, όσφρηση, αναπνοή, έστω και για λίγα λεπτά της ώρας. Ή θα αναγκαστούν να ναρκώσουν έστω και για ελάχιστο χρόνο τις αισθήσεις τους ώστε να αντέξουν (για άλλη μια φορά) την εκδοχή του «μη χείρον».
Από την άλλη, τα κόμματα, καθώς αντιλαμβάνονται την «περιρρέουσα ατμόσφαιρα» (έκφραση λίγο παλιομοδίτικη, είναι η αλήθεια), την «κινούμενη άμμο» (πιο σύγχρονο στερεότυπο), επιτίθενται για να κερδίσουν (εκβιάσουν για την ακρίβεια) αυτήν την ψήφο μεγάλης δυσκολίας. Ο ένας δηλώνει δημοσίως ότι ένα ποσοστό της τάξεως του 3 – 5% θα σήμαινε αποτυχία για τον πολιτικό σχηματισμό του, ο άλλος διαμηνύει ότι το χαμηλό ποσοστό θα είναι αρχή εξελίξεων για το κόμμα του και ενδεχομένως για τη χώρα, ο τρίτος επιθυμεί νίκη με διαφορά (ποσοστό όχι χαμηλότερο από 27%) αλλιώς θα «εγερθούν θέματα».
Τι σημαίνει για μια εκλογική αναμέτρηση οι μεν, ψηφοφόροι, να οδηγούνται στην κάλπη άδοντας «θα κλείσω τα μάτια και όπου με βγάλει», οι δε, αρχηγοί των κομμάτων, να αντικαθιστούν την υποσχεσιολογία του παρελθόντος με υψηλούς τόνους αντιπαραθέσεων και κινδυνολογίας;
Δεν είναι μόνο ότι ο αστάθμητος παράγοντας, με τους αναποφάσιστους να ρυθμίζουν, σε ένα βαθμό, το εκλογικό αποτέλεσμα, δημιουργεί στο πολιτικό προσωπικό ναυτία από τους κλυδωνισμούς, αν όχι ελαφρύ πανικό. Ούτε ότι τα μηνύματα των ευρωεκλογών θα επηρεάσουν αναπόφευκτα το εθνικό πολιτικό τοπίο. Είναι ότι, ενώ αντιλαμβανόμαστε πως ο κόσμος αλλάζει ταχύτατα, κανείς δεν μπορεί να εκφράσει αυτήν την αλλαγή. Οι ψηφοφόροι βιώνουν τη δυσφορία του αδιεξόδου, οι πολιτικοί την αδυναμία και ανεπάρκεια να περιγράψουν την επόμενη μέρα, έξω από συνήθεις καταστροφολογίες ή ενέσεις τεχνητής αισιοδοξίας.
Και οι δύο πλευρές έχουν ξεβολευτεί. Οσοι ήταν εθισμένοι στην πελατειακή σχέση δυσκολεύονται να την αναπαράγουν, όσοι υπολόγιζαν στον λαϊκισμό των παροχών της τελευταίας στιγμής δεν μπορούν να υπολογίζουν σε προσέλκυση μεγάλου αριθμού ψηφοφόρων. Η εξαπάτηση, η υποκρισία ή η ωμή συναλλαγή δεν έχουν πέραση σε αυτές τις εκλογές. Το υλικό δηλαδή από το οποίο ήταν φτιαγμένη η σχέση ψηφοφόρου – υποψηφίου ήταν και ένα από τα βασικά «υλικά» της χρεοκοπίας της χώρας, κανείς δεν περιμένει τίποτα από κανέναν, οι υποψήφιοι με «βαρύ» πολιτικό παρελθόν απωθούν, το παιχνίδι της άγρας ψήφων είναι πια φτηνό και αναγνωρίσιμο.
Οσο και αν το κρας τεστ των κομμάτων έχει ευρωπαϊκό πρόσημο, δεν παύει να αποτελεί προθάλαμο για τις επόμενες εθνικές εκλογές. Εργαστήρι συμψηφισμών, διευθετήσεων, ανατροπών, εξελίξεων.
Οι ευρωεκλογές της 25ης Μαΐου είναι κρίσιμες. Οχι μόνο για την επιβίωση των κομμάτων (κάποια θα εξαφανιστούν, κάποια άλλα θα… μεταλλαχθούν) αλλά και για την ωρίμανση των ψηφοφόρων. Ερχονται αντιμέτωποι με τον εαυτό τους, τις έως τώρα επιλογές τους, τις κρυφές επιθυμίες, τις ανομολόγητες προθέσεις τους, τις διαψεύσεις, τις διεκδικήσεις τους, τα κριτήρια που είχαν διαμορφώσει και πλέον δεν επαρκούν, αν δεν είναι εκτός χρόνου και τόπου. Ψηφοφόροι και υποψήφιοι βρίσκονται σε παράλληλες τροχιές, καθώς όχι μόνο τα συνήθη ψέματα αλλά και οι βολικές αλήθειες έχουν τελειώσει. Και για τις δύο πλευρές.
