Συμφωνώ ότι αύξηση του Εγχώριου Προϊόντος κατά 0,6% δεν το λες και ανάπτυξη! Αν όμως το ΑΕΠ του 2015, όπως προβλέπεται στον προϋπολογισμό, μεγαλώσει με ετήσιο ρυθμό 2,9%, αυτό, το λες και είναι πραγματική ανάκαμψη. Γνωρίζουμε ότι τα θετικά της ανάπτυξης γίνονται αντιληπτά στην Ελλάδα όταν το ΑΕΠ μεγαλώνει ταχύτερα από 2,2 – 2,5% ετησίως. Το ερώτημα είναι ποια θα είναι αυτά τα «θετικά» της ανάπτυξης.
Προηγουμένως να παρατηρήσουμε ότι ακόμη και το φετινό 0,6% είναι σπουδαίο κι ας μην του δίνουν όση σημασία θα έπρεπε τα τηλεοπτικά παράθυρα. Κατά πρώτον, επειδή το πρόσημο είναι θετικό, έπειτα από έξι χρόνια συρρίκνωσης του ΑΕΠ. Κυρίως όμως λόγω της απόστασης που διήνυσε η οικονομία από το -3,9% του 2013, που σημαίνει ότι για την επιστροφή στη σταθερότητα η οικονομία διήνυσε μια απόσταση ίση με 4,5% και αυτό είναι κάπως πιο εντυπωσιακό.
Σημασία έχουν όμως και οι συντελεστές αυτού του (αναμενόμενου) γυρίσματος της συγκυρίας. Αναμένεται λοιπόν η συμμετοχή τεσσάρων συντελεστών. Σημαντική βελτίωση των επενδύσεων στην οικονομία, για δεύτερο έτος, αφού το 2014 θα είναι η πρώτη χρονιά αύξησης των επενδύσεων στην οικονομία. Πρόκειται για κάτι πολύ πιο σημαντικό από όσο ακούγεται. Η πτώση των επενδύσεων στην οικονομία ξεκίνησε το 2008 και επί έξι συναπτά έτη διασχίσαμε μια επενδυτική έρημο, με μέσο ρυθμό μείωσης 16% ετησίως, που οδήγησε στη μεγαλύτερη αποεπένδυση που μπορούσε κανείς να διανοηθεί!
Ο δεύτερος κατά τον προϋπολογισμό θετικός συντελεστής είναι οι εξαγωγές, που αναμένεται να αυξηθούν κατά 5,2%. Θα είναι η τρίτη συνεχόμενη ετήσια άνοδος. Τρίτος παράγοντας είναι η βελτίωση της απασχόλησης κατά 2,6%. Θα είναι το δεύτερο έτος, μετά το +0,6% εφέτος, με θετική επίπτωση μια μικρή μείωση της εξωφρενικής ανεργίας.
Η τελευταία αυτή εκτίμηση είναι, κατά τη γνώμη μου, η πιο σημαντική. Περισσότεροι άνθρωποι στη δουλειά σημαίνει περισσότερα πραγματικά εισοδήματα για τα νοικοκυριά, μικρότερες κρατικές επιδοτήσεις στην ανεργία και λιγότερη αφαίμαξη των «συγγενικών» εισοδημάτων. Ολα μαζί οδηγούν σε άνοδο της κατανάλωσης των νοικοκυριών. Το υπουργείο υπολογίζει ότι θα είναι μικρή, μόλις κατά 1,6%, αλλά θα αποδειχθεί επαρκής για να κάνει τη διαφορά στην αγορά και, τελικά, στο κλίμα στην οικονομία.
Αυτό το τελευταίο μέγεθος είναι που πρέπει να επηρεαστεί επί το θετικότερον, όσο το δυνατόν συντομότερα. Επειδή όμως πολλοί πιστεύουν ότι πρέπει να μοιραστεί πρόσθετο εισόδημα σε όσους ήδη εργάζονται, προκειμένου να αναθερμανθεί η αγορά, είναι απαραίτητο να κάνουμε την πιο απλή διάκριση. Η πρόσθετη κατανάλωση που χρειάζεται η αγορά πρέπει να προέλθει από τα εισοδήματα που θα αποκτήσουν άνθρωποι που θα βγουν από την απελπισία της ανεργίας. Βεβαίως και χρειαζόμαστε όλοι να επανέλθουν οι αμοιβές μας. Αλλά αυτό μπορεί να γίνει αφότου έχουν πιάσει δουλειά όσο γίνεται περισσότεροι, όσο γίνεται ταχύτερα. Μόνον η εμπιστοσύνη στις άμεσες προοπτικές της οικονομίας φέρνει προσλήψεις και νέο εισόδημα, που ανατροφοδοτούν την εμπιστοσύνη για το επόμενο βήμα.
