Μέχρις ότου ξεσπάσει η κρίση του ελληνικού χρέους, όλοι δέχονταν ότι χρεόγραφα που εκδίδουν κυρίαρχα κράτη (sovereign bonds) δεν εμφανίζουν πρακτικώς κανένα κίνδυνο απώλειας του κεφαλαίου. Εξάλλου, οι οίκοι αξιολόγησης, που μετρούν την αξιοπιστία των εκδοτών χρέους, διακρίνουν σε δύο βασικές κατηγορίες τα ομόλογα, η αξία των οποίων υπολογίζεται ότι ξεπερνάει τα 100 τρισεκατομμύρια δολάρια, 400 φορές το ελληνικό ΑΕΠ. Σε κάποιες μπορεί κανείς να επενδύσει χωρίς φόβο απώλειας κεφαλαίου. Οι υπόλοιπες δανείζονται μόνον με τη μεσολάβηση κάποιου τρίτου, κατά κανόνα μικρά ποσά με πολύ μεγάλα επιτόκια.
Ζημία ομολόγου δεν σημαίνει ότι δεν θα πληρωθεί στη λήξη του. Για να συμβεί κάτι τόσο τραγικό, πρέπει να πτωχεύσει ο εκδότης, να έχει, δηλαδή, καταστραφεί ή να έχει επικρατήσει δικτατορία, που αποκόπτει το κράτος από τη διεθνή κοινότητα, όπως συμβαίνει με τη Βόρεια Κορέα. Το δημόσιο χρέος θεωρείται ασφαλής επένδυση για τον απλό λόγο ότι τα κράτη μπορούν, δι’ απλής ανατάσεως της χείρας των βουλευτών, να φορολογήσουν τους πολίτες όσο απαιτεί η υπηρεσία του χρέους ή να πωλήσουν τμήμα της δημόσιας περιουσίας. Γι’ αυτό οι αγορές δέχονται μόνον το χρέος των κυρίαρχων κρατών. Θα μπορούσε κανείς να διαβαθμίσει τον βαθμό κυριαρχίας ενός κράτους στην κλίμακα των οίκων αξιολόγησης. Θα διαπιστώσετε πόσο λίγα είναι τα πραγματικώς κυρίαρχα κράτη.
Τούτων δοθέντων, δεν πιστεύετε ότι είναι απαράδεκτη η ευκολία με την οποία δημοσίως και με έμφαση διατυπώνουν οι πολιτικοί, γυναίκες και άνδρες, την πεποίθησή τους ότι «Το χρέος δεν βγαίνει»; Το ερωτώ γιατί το λένε ως να επρόκειτο για κάτι απλούστατο, σχεδόν συνηθισμένο, χωρίς επιπτώσεις, μια κατάσταση από την οποία εξέρχεσαι με την ίδια ευκολία με την οποία έφθασες στην πρόδηλη χρεοκοπία του «αδιεξόδου», που υποδηλώνει η διαπίστωση ότι «δεν βγαίνει». Η ρευστότητα που απαιτεί μια δυναμική οικονομία απαιτεί τη ρευστότητα του χρέους. Το χρέος «βγαίνει» και «θα βγαίνει» όσο θα είμαστε σε θέση να χρηματοδοτούμε εκείνον τον ρυθμό ανάπτυξης που απομειώνει σταδιακά, σχεδόν φυσικά, το υπόλοιπο χρέος. Κανείς δεν ζητεί από τα κράτη να πληρώσουν και το τελευταίο σεντ του χρέους. Θέλουν όμως να είναι αξιόχρεα. Γι’ αυτό τους τρομάζουν με τη συνεχιζόμενη κουβέντα όσων αρνούνται τις κρατικές υποχρεώσεις. Ξεχνούν οι βουλευτές και άλλοι πολιτικοί ότι έχουν συνυπογράψει κάθε ένα ευρώ του τεράστιου δανεισμού αυτής της χώρας; Μήπως πρέπει να αφιερώσουν λίγο χρόνο για να κοιτάξουν τους Προϋπολογισμούς και, κυρίως, τους Απολογισμούς που ψήφισε η Βουλή;
Ούτε οι αντιπολιτευόμενοι έχουν διατηρήσει το δικαίωμα να αμφισβητούν το σωρευμένο χρέος, αφού και οι δικές του διεκδικήσεις, απαιτήσεις και συμφωνίες έχουν ενσωματωθεί στις κρατικές δαπάνες που πληρώθηκαν με τα χρέη.
Δεν θυμάμαι κανέναν της αντιπολιτεύσεως να διαμαρτύρεται στην πλατεία Συντάγματος ή αλλού για το αίσχος του ελλειμματικού δανεισμού του κράτους. Ούτε και κανείς άλλος το θυμάται, γιατί απλούστατα κανείς πολιτικός δεν σκέφτηκε τότε, όσο διαρκούσε το πάρτι, πως «το χρέος δεν βγαίνει»!
