Δεν κυβερνούν φυσικά οι δημοσκόποι και τα γκάλοπ τους. Πάει καιρός που οι ανακοινώσεις τους δεν έχουν την αίγλη που είχαν κάποτε, και για λίγο, οι πλάκες του Μωυσή. Οι πολιτικοί αντιμετωπίζουν επιφυλακτικά τα δημοσιοποιούμενα ευρήματα, θεωρώντας τα ώς ένα βαθμό επινοήματα. Γι’ αυτό και παραγγέλνουν κρυφές έρευνες, για τη δική τους αποκλειστικά χρήση· για «ν’ αφουγκραστούν τον λαό» όπως συνηθίζουν να λένε, επιλέγοντας το «αφουγκράζομαι» σαν τάχα λαϊκότερο. Οσο για τους πολίτες, έμαθαν από εκλογές σε εκλογές, στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, να αντιμετωπίζουν καχύποπτα τα γκάλοπ. Οι αλλεπάλληλες αποτυχίες των δημοσκόπων έπεισαν τους δημοσκοπούμενους να εμπιστεύονται τις σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης λιγότερο κι από όσο εμπιστεύονται τους πολιτευομένους, όταν τους ακούνε να λένε π.χ. ότι «τάσσονται αναφανδόν υπέρ της ανεξάρτητης Δικαιοσύνης», «υπέρ της αντικειμενικής και ακομμάτιστης δημόσιας τηλεόρασης» κτλ.
Μολαταύτα, τη βουλιμία μας για γκάλοπ δεν υπάρχει πιθανότητα να την απειλήσει ποτέ κορεσμός. Οσα κι αν δημοσιεύονται, τα καταβροχθίζουμε ευχαρίστως, ακόμα και όσα είναι φανερό ότι δεν τήρησαν ούτε μισή από τις ρήτρες της επιστημονικής δεοντολογίας. Οταν μάλιστα τα κοινοποιούμενα ποσοστά προκαλούν σωρεία σαρκαστικών σχολίων λόγω της κραυγαλέας αντίθεσής τους, νιώθουμε να δικαιώνεται η καχυποψία μας, η οποία άλλωστε είναι απόρροια μιας γενικότερης αντίληψης που βλέπει παντού συνωμοσίες, πλεκτάνες, ίντριγκες, παγίδες, σκοτεινά παιχνίδια και κακότητα. Και όχι μόνο στο πεδίο της πολιτικής, αλλά και στην οικονομία, στο ποδόσφαιρο ή το μπάσκετ, στα πανεπιστήμια, στην Εκκλησία, στη βιομηχανία, στον συνδικαλισμό, και τελικά στο ψιλικατζίδιδο της γειτονιάς.
Αν και όλοι έχουμε το παράπονο «μα εμάς γιατί δεν έτυχε να μας ρωτήσουν ποτέ;», δεν λέει να μας αφήσει η αίσθηση ή η ψευδαίσθηση ότι στο εκάστοτε δημοσκοπικό ενσταντανέ, σε μια ακρίτσα του, είναι και το δικό μας πρόσωπο. Συμπιεσμένο έστω και τραυματισμένο, ορισμένες φορές μέχρις αλλοιώσεως των χαρακτηριστικών του, πάντως εκεί, στη μαζική στιγμιαία φωτογραφία· σαν ψηφίδα ενός ρεύματος ή σαν ασήμαντο πετραδάκι στο βυθό κάποιου τέλματος.
Ο πολιτικός βίος, όπως και ο ατομικός φυσικά, δεν είναι το άθροισμα των αλλεπάλληλων φωτοστιγμιοτύπων. Δεν έχουμε να κάνουμε με μυθιστόρημα παραδοσιακού τύπου, με τη διήγηση να γνωρίζει και να ακολουθεί τη στοιχειώδη αριθμητική μόνο. Δεν είναι γραμμική η πορεία των κοινωνικών και πολιτικών πραγμάτων. Αλλωστε οι «μονόδρομοι» υπάρχουν μόνο στη φαντασία όσων επιχειρούν να εκβιάσουν το κοινό. Την απρόβλεπτη και ακανόνιστη δυναμική, πάγιο γνώρισμα της πολιτικής κοινωνίας, αδυνατούν να τη συλλάβουν και να την καδράρουν τα γκάλοπ, και όχι μόνο επειδή συχνά είναι σιωπηρή και υπόγεια, πολύ κάτω από την προσιτή αλλά απατηλή επιφάνεια. Οι δημοσκόποι το ξέρουν πια. Οι δημοκόποι;
