Είναι άκρως αποκαρδιωτικό να μην έχει ο Αλέξης Τσίπρας τίποτε να πει για την αδυναμία της Ελληνικής Δημοκρατίας να δανείζεται στις αγορές με ίσους όρους, όπως απέδειξε η αγνόηση του σχετικού στόχου στις προγραμματικές δηλώσεις. Την έξοδο από τις αγορές είχε αναγγείλει ο Γιώργος Παπανδρέου στο Καστελλόριζο, την 23η Απριλίου 2010, στέλνοντας την Ελλάδα να ζητήσει δανεικά από τους εταίρους και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Λένε κάποιοι, μεταξύ των οποίων και ο σημερινός υπουργός Οικονομικών, ότι θα έπρεπε τότε να έχουμε αρνηθεί την πληρωμή των δανείων. Αυτό όμως, εκτός της απότομης και βαθύτατης δημοσιονομικής λιτότητας και όσων παράλληλων δυστυχιών θα έφερνε, θα μας είχε οδηγήσει εκτός αγορών για ένα απροσδιόριστα μακρό διάστημα, σίγουρα περισσότερο από μία δεκαετία. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι στον ίδιο αυτό στόχο απέτυχαν και τα δύο Μνημόνια. Με αυτή την έννοια, εθνικός στόχος από εκείνη τη στιγμή -και μέχρι σήμερα- παραμένει η επιστροφή στην κανονικότητα, δηλαδή η επιστροφή στις αγορές.
Δυστυχώς, οδηγούμαστε στην αντίθετη κατεύθυνση, με αποτέλεσμα να απομακρυνθούμε από τον στόχο αυτό τόσο πολύ, που έχουμε ξεχάσει ποια είναι η πραγματική σημασία του. Ενα απλό παράδειγμα της σημασίας που έχει να μπορείς να εξυπηρετείς το χρέος σου κατευθείαν στην αγορά είναι ότι, αυτή την περίοδο, η Ελλάδα θα κατόρθωνε να ανανεώνει τα δάνειά της με πολύ χαμηλότερα επιτόκια από εκείνα που είχε πληρώσει στο παρελθόν.
Με τον απλούστερο τρόπο η χώρα θα μπορούσε να επωφεληθεί από την πολιτική της νομισματικής διευκόλυνσης, την οποία η ΕΚΤ ετοιμάζεται να οδηγήσει σε νέα σημεία λειτουργικής παρεμβατικότητας. Ακόμη μεγαλύτερα είναι τα πλεονεκτήματα για τις επιχειρήσεις. Οι επενδύσεις τους χρηματοδοτούνται φθηνότερα από τις αγορές, όταν το κράτος «τους» γίνεται αποδεκτό στις αγορές. Το αντίθετο ίσχυσε όλη αυτή την περίοδο, γεγονός που δικαιολογεί, σε μεγάλο βαθμό, όσες επιχειρήσεις αποφάσισαν να μεταφέρουν την έδρα τους σε άλλες χώρες.
Πριν από μερικούς μήνες, η χώρα επιχείρησε μια δοκιμαστική επιστροφή στις αγορές με μεικτή επιτυχία. Η προσπάθεια ακυρώθηκε όταν η προηγούμενη κυβέρνηση σταμάτησε πρακτικώς την τελευταία διαπραγμάτευση που θα έκλεινε το Μνημόνιο. Είναι απογοητευτικό ότι η νέα κυβέρνηση δείχνει να αδιαφορεί ή, τουλάχιστον, να μη δίνει υψηλή προτεραιότητα στην επίτευξη αυτού του κρίσιμου στόχου. Η όποια διευθέτηση του χρέους, την οποία επιδιώκει η νέα κυβέρνηση, πρέπει να αποδεικνύεται ωφέλιμη επειδή θα ξαναφέρει στη χώρα μια άνετη χρηματοδότηση. Γιατί η ανάκαμψη της οικονομίας μόνο από τις αγορές μπορεί να χρηματοδοτηθεί και μόνο έτσι θα αποδιώξουμε την ενοχλητική προστασία των ελεγκτών και εταίρων.
