Πόσο καλοί είμαστε στην διαπραγμάτευση; Καθόλου καλοί. Το ρίχνουμε σε ιδεολογήματα. Καταλήγουμε σε επίκληση της ελληνικής παράδοσης στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, αλλά δεν πιστεύουμε στη σημερινή Ευρώπη. Κι ας ανήκουμε στα κράτη που υπερασπίζονται τις αρχές των ατομικών ελευθεριών. Προστασίας της επιχειρηματικότητας. Συγκρότησης κράτους πρόνοιας. Εγγύησης των ανοικτών συναλλαγών.
Με δύο λόγια, η Ελλάδα ανήκει στη Δύση. Δυστυχώς, όμως, το πολιτικό προσωπικό της χώρας δεν έμαθε ποτέ να σέβεται τους κανόνες διαπραγμάτευσης μεταξύ των ανώτερων κρατών της Δύσης. Παρέμεινε σε υποδεέστερα πρότυπα συζήτησης. Τα άλλα μικρά κράτη υπερασπίζονται πολύ καλύτερα τα συμφέροντά τους. Η κυβέρνηση Τσίπρα πολύ περισσότερο από τις προηγούμενες.
Σκεφτείτε πόσο καλά τα κατάφερε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής όταν έπεισε τους Ευρωπαίους να γίνει η Ελλάδα, πριν από 34 χρόνια, το 10ο μέλος της σημερινής ομάδας των 28 κρατών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Εκείνη την παράδοση σεβάστηκε και συνέχισε, είκοσι χρόνια αργότερα, ο Κώστας Σημίτης, ανεβάζοντας τη χώρα στο σκαλί του 12ου μέλους του Ευρώ.
Ο κανόνας και των δύο ήταν να διαπραγματεύονται με πειθώ, που στηρίζεται σε κοινώς αποδεκτά επιχειρήματα. Να αποδεικνύουν πως εννοούν όσα λένε με τον πιο χειροπιαστό τρόπο: εφήρμοσαν πάντοτε στο εσωτερικό πολιτικές που καθιστούσαν απολύτως πιστευτούς τους στόχους και τα αιτήματα που προβάλλαμε στο εξωτερικό.
Ξεχωρίζει κανείς μια αποτυχημένη διαπραγμάτευση από την επίκληση που επιχειρούν τα κυβερνητικά στελέχη όταν μιλούν για «σύγκρουση δύο μερών». Αποκρύπτουν ότι μείναμε μόνοι έναντι των 18 άλλων μερών. Η κυβέρνηση είχε εθνικό καθήκον να αποφύγει την έκθεση της χώρας σε παρόμοια διεθνή απομόνωση.
Διαπραγματευτικό λάθος είναι επίσης το εμφανές έλλειμμα κατανόησης των ενδοευρωπαϊκών ισορροπιών. Η διαπραγμάτευση αυτή είναι διακρατική και όχι θεσμική. Η κυβέρνηση πόνταρε στην Επιτροπή, η δυνατότητα της οποίας να επηρεάσει τη θέληση των κρατών είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Η Αθήνα πλήρωσε προχθές το βράδυ την εχθρότητα που προκάλεσαν οι χειρισμοί Γιουνκέρ στο Βερολίνο και σε άλλα κράτη.
Είναι αλήθεια ότι η Ελλάδα έχει στο παρελθόν απειλήσει με το βαρύ όπλο του βέτο, αλλά ακόμη και ο Ανδρέας Παπανδρέου, τολμηρός στις συγκρούσεις του, απέφυγε την απομόνωση.
Λέμε ακόμη ότι μας σπρώχνουν έξω από το ευρώ. Παρόμοια εξέλιξη θα προκαλέσει σοβαρή ζημιά στο ευρωσύστημα. Κανένα από τα μεγάλα κράτη δεν θα πάρει πάνω του παρόμοια ιστορική ευθύνη, αν και η Γερμανία δεν δίστασε, τη Μαύρη Τετάρτη του 1992, να αφήσει μόνη της τη Βρετανία, με αποτέλεσμα την έξοδο της στερλίνας από την τότε ζώνη νομισματικής σταθερότητας.
