Ας συνεχίσουμε και σήμερα τη συζήτηση για την ενδεχόμενη αλλαγή του επίσημου νομίσματος της χώρας, όπως υποδηλώνει το σενάριο εξόδου από το ευρώ ή GRexit. Οταν (και εφόσον) συμβεί κάτι τέτοιο, πρότεινα από τη θέση αυτή να ξεκινήσουμε από μια ανταλλαγή μεταξύ ευρώ και δραχμής σε σχέση 1:1. Βεβαίως, η πρόταση Λαπαβίτσα προβλέπει ότι θα υπάρξει αρχική υποτίμηση της Νέας Δραχμής κατά 20%. Μείναμε, λοιπόν, με το ερώτημα: «Γιατί να δεχτούν οι αγορές τη νέα αυτή ισοτιμία;»
Συνήθως, συζητώντας θεωρούμε πως το νέο νόμισμα θα υποτιμηθεί πολύ περισσότερο από το ως άνω ποσοστό. Κάποιοι, μάλιστα, θεωρούν πιθανή την κατά τρεις φορές υποτίμηση της δραχμής έναντι της ισοτιμίας με την οποία είχε γίνει η εισαγωγή του ευρώ. Μεταφέροντας την εκτίμηση αυτή στο παράδειγμα εκκίνησης από μια σχέση ανταλλαγής 1:1, η υποτίμηση της νέας δραχμής θα πέσει στην ισοτιμία των 3 νέων δραχμών για 1 σημερινό ευρώ. Υπάρχει μόνον μια περίπτωση κατά την οποία κάτι παρόμοιο μπορεί να συμβεί και, όπως θα εξηγήσω, είναι η επιστροφή σε ανεύθυνη δημοσιονομική πολιτική.
Ρυθμιστής της ισοτιμίας είναι, κατά πρώτο λόγο, το άνοιγμα στις διεθνείς συναλλαγές της χώρας. Πλην όμως, τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα, με την εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής, δεν υπάρχει πλέον έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Αντιθέτως, επιτεύχθηκε πλεόνασμα. Εκτιμάται μάλιστα, από τις τρέχουσες μακροοικονομικές προβλέψεις, ότι η κρίσιμη αυτή ισορροπία θα διατηρηθεί και θα βελτιωθεί στα αμέσως επόμενα χρόνια.
Αρα, το εξωτερικό ισοζύγιο δεν αποτελεί λόγο υποτίμησης του νέου νομίσματος.
Επιπλέον, είναι γνωστό ότι η οικονομία πέτυχε να διορθώσει την ανταγωνιστικότητά της συμπιέζοντας τις αμοιβές του ιδιωτικού τομέα. Με άλλα λόγια, αυτό που θα συνέβαινε μέσω της προβαλλόμενης υποτίμησης του νομίσματος έχει ήδη πραγματοποιηθεί μέσω της γνωστής «εσωτερικής υποτίμησης». Αρα, μια νέα απίσχνανση των αμοιβών, η αγοραστική δύναμη των οποίων θα πληγεί αναλογικά σε περίπτωση υποτίμησης ενός νέου νομίσματος, θα ήταν καταστροφική για την οικονομία.
Πρόσθετη απόδειξη ότι καμία υποτίμηση δεν απαιτείται αποτελεί και η διετής υποχώρηση του γενικού επιπέδου τιμών, όπως καταγράφεται από τον δείκτη τιμών καταναλωτών, αλλά και τις τιμές των ακινήτων, των μετοχών και γενικότερα την καθίζηση των αξιών. Οι εξελίξεις αυτές, σε συνδυασμό με την αποκλιμάκωση των νέων δανείων προς την οικονομία, απεικονίζουν το φαινόμενο του αποπληθωρισμού, το οποίο κατά κανόνα συνοδεύει τη διαδικασία της εσωτερικής υποτίμησης.
Μένει κάποιος λόγος για να εγκαταλείψουμε το ευρώ; Μόνον ένας και είναι καταστροφικός: η κυβέρνηση θα μπορεί να αυξάνει το εσωτερικό χρέος κατά βούληση, με σκοπό να καλύψει νέα κρατικά ελλείμματα. Προφανώς, με πληθωριστικό χρήμα!
