Μας διαφεύγει ότι το ευρώ είναι ένα σκληρό, δυνατό, σταθερό και διεθνές νόμισμα. Διατηρεί την αξία του επειδή δεν ανησυχούν όσοι το χρησιμοποιούν στις συναλλαγές τους και διατηρούν τα περιουσιακά τους στοιχεία στο ευρωπαϊκό νόμισμα.
Σκληρό νόμισμα σημαίνει αυστηρή οικονομική πολιτική για τους εκδότες του. Λιτότητα με ανάπτυξη, δηλαδή.
Οι διαρθρωτικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας δεν είναι καθόλου άγνωστες σε όσους είχαν κάνει τον κόπο να τις μελετήσουν, να τις καταγράψουν και να τις αναδείξουν πριν μπούμε στο ευρώ. Αφότου μπήκαμε, έγιναν προσπάθειες βελτίωσης, αλλά απαιτούνται περισσότερες. Πολλοί συμπεραίνουν ότι η προσαρμογή ισοδυναμεί με λιτότητα. Εχουν δίκαιο ως προς το ένα σκέλος της προσαρμογής: την ανάγκη να έχουμε μια λιτοδίαιτη κρατική μηχανή. Οσοι εξαρτώνται από εισοδήματα που δημιουργεί το κράτος θα υφίστανται συνεχώς τις δυσμενείς επιπτώσεις της λιτότητας.
Δυστυχώς, αλλά δεν γίνεται διαφορετικά. Κανένα κράτος, ούτε η Γερμανία ούτε η Γαλλία, δεν πρόκειται να μας «γλιτώσει» από αυτήν την υποχρέωση. Επιπλέον, τίποτε δεν αλλάζει επειδή η σχετική πλειοψηφία των ψηφοφόρων μετακινείται προς τα κόμματα που υπόσχονται ότι κατέχουν τη συνταγή για να αποφύγουμε τη λιτότητα και, κυρίως, την πειθαρχία και τη σκληρή δουλειά που απαιτεί η διατήρηση του ευρώ.
Ο δεύτερος λόγος που εξηγεί την «αυστηρότητα» των ξένων ηγετών έναντι της ελληνικής κυβέρνησης είναι ότι ο μόνος τρόπος για να διατηρήσουμε εμείς οι Ελληνες το ευρώ είναι να δανειστούμε από τα άλλα κράτη της Ζώνης ένα πρόσθετο σημαντικό ποσό χρημάτων. Με τα νέα δανεικά θα πληρώσουμε για τα παλαιά δάνεια. Πρόκειται για το τμήμα του δημοσίου χρέους που υπήρχε πριν από την κρίση του 2010 και το Μνημόνιο και δεν συμπεριλήφθηκε στο «κούρεμα» του 2012. Τίποτε το παράδοξο, αλλά πάντως υποχρεωτικό αν θέλουμε να διατηρήσουμε το ευρώ.
Το πρόβλημα με τα πρόσθετα χρήματα δεν βρίσκεται, όπως όλοι περιμέναμε, στην απαιτούμενη έγκριση των Κοινοβουλίων. Πρόβλημα υπάρχει με το ότι η νέα μεγάλη πολιτική συμφωνία για το Τρίτο Ελληνικό Δάνειο δεν μπορεί να περάσει από καμία ευρωπαϊκή Βουλή αν δεν συνοδεύεται από όρους που θα οδηγούν στη βελτίωση της παραγωγικής ικανότητας της χώρας.
Τέλος, όπως συμβαίνει με κάθε «υπό όρους συμφωνία», χρειάζεται να οριστεί ένας τρόπος παρακολούθησης όσων θα συμφωνηθούν. Οπως και να την ονομάσουμε, θα πρόκειται για εποπτεία. Οπως κάθε εποπτεία, θα είναι ανυπόφορα ενοχλητική και ενοχλητικά αυστηρή.
Λιτότητα και εποπτεία θα παραμείνουν για πολλά ακόμη χρόνια τα πιο γνώριμα χαρακτηριστικά του ευρώ. Αν δεν συμφωνούμε, οι αμέσως επόμενες εβδομάδες θα προσφέρουν την ευκαιρία αποκήρυξης του κοινού νομίσματος. Ας πάρουμε, επιτέλους, μια απόφαση και ας κάνουμε ό,τι αυτή επιβάλλει.
