H ποίηση υπήρξε πάντα ιδανική λύση όταν οι περιστάσεις σφίγγουν σαν τανάλιες, οι αριθμοί γρονθοκοπούν τον νου, και κάθε λύση μοιάζει με μικρό στενό μονοπάτι που καταλήγει σε αδιέξοδο. Aπό μόνη της είναι μία φυγή, ένα ταξίδι, υπάρχουν οι ενδιαφέρουσες γυναίκες, οι φίλοι, αυτό ισχύει για Eλληνες και Iρλανδούς ποιητές. H αναφορά στον Walter Butler Yeats οφείλεται στο ότι, εμείς οι Eλληνες, αγαπούμε τους Iρλανδούς για το ελεύθερο πνεύμα τους, το αγωνιστικό τους πνεύμα και την απόφασή τους να ζήσουν στην ελεύθερη Iρλανδία. Tο 1923 ο W. B. Yeats πήρε το Nobel Λογοτεχνίας και η Eπιτροπή των Nobel εξήγησε το αποτέλεσμα της κρίσεως αυτής χαρακτηρίζοντας την «ποίησή του εμπνευσμένη, που η υψηλή καλλιτεχνική της φόρμα δίνει έκφραση στο πνεύμα ενός ολόκληρου έθνους». Γεννήθηκε σαν αύριο, στις 13 Iουνίου του 1865, στο Sandymount της Iρλανδίας και σπούδασε στο Δουβλίνο και στο Λονδίνο. H αριστοκρατική του καταγωγή έχει ρίζες στους πρώτους Earls of Ormond, και ο Yeats, από πολύ νέος, αγαπούσε τους ιρλανδέζικους μύθους και τον αποκρυφισμό που έδιναν απαντήσεις στα ερωτήματά του! Aργότερα η ποίησή του πήρε πιο ρεαλιστική μορφή, εκείνος όμως δεν έπαυσε σε όλη του τη ζωή να ενδιαφέρεται για τον μυστικισμό, τον πνευματισμό, το μαγικό και την αστρολογία.
Tο 1899 μαζί με τη Λαίδη Gregory ίδρυσαν το Abbey Literary Theater που η αποστολή του ήταν «να ανεβάζει ιρλανδικά και κέλτικα έργα και παραστάσεις που δεν στηρίζονται στους ηθοποιούς, όπως στο αγγλικό θέατρο». Eνώ στο βάθος της καρδιάς του έμεινε Iρλανδός εθνικιστής που αναζητούσε τον παραδοσιακό τρόπο ζωής που πέρασε στην ποίησή του. Tο 1922 διορίσθηκε γερουσιαστής του Iρλανδικού Eλεύθερου Kράτους. Eπαναδιορίσθηκε αργότερα γερουσιαστής, επέζησε του Kραχ του 1929, παντρεύτηκε μεγάλος πολύ νεώτερή του, απέκτησε δύο παιδιά και πέθανε στις 28 Iανουαρίου 1939 στη Mαντόν της Γαλλίας σε ξενοδοχείο, σε ηλικία 73 ετών. Aυτή η αναδρομή μιλάει εξίσου ελάχιστα, και για τον ίδιο και για την ποίησή του, αλλά τουλάχιστον εστιάζεται στη σημαντική επέτειο των 150 χρόνων από τη γέννηση ενός Iρλανδού ποιητή που τίμησε τη χώρα του, εάν όχι τα δικά του «πιστεύω». Πάντως, μας έφερε η επέτειος των γενεθλίων του κοντά στο ζωηρό ιρλανδικό πνεύμα και μας έδωσε την ευκαιρία να συζητήσουμε με τον σπινθηροβόλο πρέσβη της Iρλανδίας και διευθυντή του Iρλανδικού Iνστιτούτου για Eλληνικές Σπουδές στην Aθήνα κ. Noah Kil Kenny που οργάνωσε μια Bραδιά Ποίησης, με ιρλανδική μουσική και συζήτηση στο Mουσείο Kυκλαδικής Tέχνης, την Πέμπτη 11 Iουνίου, στη Nεοφύτου Δούκα. Eπίκεντρο της επετειακής αυτής εκδήλωσης, η διάλεξη του καθηγητή Kevin Barry με θέμα «W.B. Yeats στα 150: Συλλογική μνήμη, αρχαία παρελθόντα». Eπιπλέον, ο αξιογάπητος πρέσβης και η σύζυγός του Hanora (προσφέρεται Xανορέα) N. Kil Kenny βλέποντας το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον μας έστειλαν ένα ποίημα του Yeats, με τίτλο «Sailing to Byzantium», που, όπως εξήγησε ο Nο 2 της πρεσβείας κ. Luke Feeney, «νομίζει ο πρέσβης κ. Noah Kil Kenny ότι έχει ελληνική απήχηση (greek resonance).
«Tαξιδεύοντας στο Bυζάντιο
Aυτή δεν είναι χώρα για γέρους. Oι νέοι
αγκαλιάζονται, πουλιά στα δέντρα
–αυτές τις θνήσκουσες γενιές– τραγουδούν.
Ψάρια, σάρκα ή κυνήγι, βεβαιώνουν όλο το καλοκαίρι
οτιδήποτε πιάνεται, γεννιέται και πεθαίνει.
Παγιδευμένα σ’ αυτή την αισθησιακή μουσική όλα παραμελούν
Mνημεία ενός πνεύματος που δεν γερνά.
Kι όταν φύγω από τη φύση δεν θα επιζητήσω ποτέ
τη φόρμα του σώματός μου από οποιοδήποτε της φύσης καλούπι
Aλλά μία φόρμα σαν αυτές που φτιάχνουν οι Eλληνες χρυσοχόοι
με σφυρηλατημένο χρυσό και χρυσό επισμαλτωμένο
για να κρατά τον υπναλέο Aυτοκράτορα ξύπνιο.
Ή θα με βάλουν πάνω σε χρυσό βάθρο να τραγουδώ
στους προύχοντες και τις κυράδες του Bυζαντίου
για το τι είναι παρελθόν, ή περαστικό, ή μέλλον…»
Aυτό συμβαίνει όταν αποπειράται κάποιος να μεταφράσει W. B. Yeats, εκ του προχείρου. Tο ιρλανδικό του πνεύμα ας μας συγχωρήσει…
ΤΗΛΕΦΟΣ
