Προχθές, στο Ευρωκοινοβούλιο, ο Γκι Φερχόφσταντ, ο Βέλγος επικεφαλής της Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών, μίλησε με ένταση, αμεσότητα και εντυπωσιακή ευστοχία. Απευθυνόμενος στον Αλέξη Τσίπρα επιτέθηκε στο πελατειακό κράτος, καταλογίζοντας στον πρωθυπουργό ότι χρησιμοποιεί και ο ίδιος το πελατειακό σύστημα, όπως και οι προηγούμενες ελληνικές κυβερνήσεις. «Σωστά λέτε πως οι Ελληνες κατέβαλαν σκληρές προσπάθειες. Αλλά η πολιτική τάξη δεν το έκανε. Είμαι θυμωμένος, γιατί μιλάτε για μεταρρυθμίσεις, αλλά ποτέ δεν τις βλέπουμε», είπε. «Υπνοβατείτε προς ένα Grexit. Πρέπει να τερματιστούν τα προνόμια στην Ελλάδα: της Εκκλησίας, στα νησιά, στα πολιτικά κόμματα. Πρέπει να βρούμε μία συνολικά αποδεκτή πρόταση κι εσείς πρέπει να το κάνετε, γιατί δεν υπήρξε πρωθυπουργός στην Ελλάδα με τόσο ισχυρή εντολή, άρα εσείς είστε που πρέπει να θέσετε τέλος στη διαφθορά στην Ελλάδα».
Χθες, στην «Κ», δημοσιεύθηκε η είδηση (του Γ. Λιάλιου) ότι ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης ξήλωσε, ο ίδιος προσωπικά, τις προστατευτικές μπάρες που τοποθετήθηκαν για να εμποδίζουν την είσοδο από την εθνική οδό σε παρόδια επιχείρηση εστίασης στη Φθιώτιδα. «Μια κίνηση που μπορεί μεν να εξυπηρετεί τη συγκεκριμένη επιχείρηση και όσους θέλουν να αποφύγουν την πληρωμή των διοδίων Θήβας, ωστόσο παραβιάζει απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, δύο νόμους και μία υπουργική απόφαση».
Την ίδια μέρα, δηλαδή, που ο Φερχόφσταντ κατήγγελλε το ελληνικό πελατειακό κράτος στο Ευρωκοινοβούλιο, στην ε.ο. Αθηνών – Λαμίας, στο ύψος του 90ού χλμ., επιβεβαιωνόταν, εμπράκτως, του λόγου το ασφαλές. Και βέβαια με τελετουργική και επικοινωνιακή επισημότητα. Γιατί στο επίμαχο σημείο βρέθηκαν, εκτός από τον υπουργό, βουλευτές Βοιωτίας του ΣΥΡΙΖΑ και στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Υπήρξαν και οι απαραίτητες δηλώσεις εκ μέρους του υπουργού: «Οταν λέμε ότι είμαστε δίπλα στα προβλήματα του κόσμου, το εννοούμε. Εχουμε ξεκινήσει διαδικασία διαπραγμάτευσης για τις παραχωρήσεις (…). Αυτό φαίνεται ότι κάποιοι δεν το έχουν καταλάβει. Και δυστυχώς, αυτοί οι κάποιοι είναι μέσα στον κρατικό μηχανισμό. Θα το καταλάβουν από σήμερα».
Υφος αγανακτισμένο, όπως αρμόζει σε υπερασπιστές του λαού, αυστηρή προειδοποίηση σε «απείθαρχους» δημοσίους υπαλλήλους και το αίσθημα της αποκατάστασης του δικαίου. Τι κι αν η δημοκρατία λειτουργεί με θεσμούς και κανόνες. Με μια θεαματική κίνηση ο κ. Σπίρτζης ακύρωσε την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, δύο νόμους και μία υπουργική απόφαση. Εάν αυτό δεν είναι απόλυτη αυθαιρεσία, τότε τι είναι; Εάν το «πελατειακό κράτος» δεν φωτογραφίζεται στην προσωπική ερμηνεία κανόνων και αποφάσεων, στον μη σεβασμό των θεσμών (ο καθένας που θέλει να εξυπηρετήσει για καλό το κάνει), τότε πού αποτυπώνεται;
Σε στιγμές τόσο καθοριστικές για το μέλλον της χώρας, περιστατικά όπως αυτό, που μοιάζουν εντελώς δευτερεύοντα, έχουν τη σημασία τους. Το νήμα που συνδέει την αντίδραση του κ. Σπίρτζη με τους «αγανακτισμένους» και το κίνημα «δεν πληρώνω» είναι ορατό. Ενας από τους υπουργούς της κυβέρνησης αποφασίζει ότι «δίκαιο» είναι αυτό που ο ίδιος κρίνει και αμέσως εφαρμόζει, αγνοώντας δημοκρατικούς κανόνες και νόμιμες (δηλαδή δημοκρατικές) διαδικασίες. Σε μια χώρα η οποία, επιπλέον, δίνει την τελευταία μάχη της για να αποτρέψει το μοιραίο ατύχημα του Grexit. Να αποδείξει, δηλαδή, ότι μπορεί να προχωρήσει σε απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.
Οπως είπε και ο Γκι Φερχόφσταντ, «πρέπει να καταρτίσετε έναν οδικό χάρτη, να καθορίσετε συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις που η Ελλάδα χρειάζεται απεγνωσμένα». Γι’ αυτό και ο κ. Σπίρτζης έσπευσε να χαράξει τον δικό του «οδικό χάρτη».
