Στις 29 Νοεμβρίου 2014, ο τότε υπουργός Οικονομικών, καθηγητής Γκίκας Χαρδούβελης, απέστειλε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στα άλλα μέλη της εποπτείας του ελληνικού προγράμματος προσαρμογής μια λεπτομερή επιστολή. Η ηλεκτρονική αυτή επιστολή έμεινε στην Ιστορία με το όνομα «μέιλ Χαρδούβελη».
Στις 48 σελίδες της, το ελληνικό τεχνοκρατικό επιτελείο είχε συμπεριλάβει στοιχειοθετημένες αντιρρήσεις σε όσα ζητούσε η τρόικα μαζί με όσα είχε την πρόθεση να κάνει, ανεξαρτήτως των απόψεων των Ευρωπαίων και άλλων τεχνοκρατών.
Γνωρίζουμε τώρα ότι οι Ευρωπαίοι τεχνοκράτες απέρριψαν ως μη ικανοποιητικό το περιεχόμενο του μέιλ, αν και ποτέ δεν απάντησαν με ανάλογα συστηματικό τρόπο στην Ελλάδα. Η απάντηση της Ευρώπης ήταν τραχεία και άδικη. Απέσυραν, όπως είχαμε προειδοποιήσει, την εμπιστοσύνη τους στην ελληνική κυβέρνηση, υιοθετώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την «κρυφή ελπίδα» ότι μια κυβέρνηση Τσίπρα, φρεσκοεκλεγμένη και με «αριστερό» προσωπείο, θα κατόρθωνε να πείσει τους πολίτες για τα επόμενα βήματα.
Λίγες ημέρες προτού σταλεί το μέιλ Χαρδούβελη, ο αρμόδιος τεχνοκράτης της τρόικας για το ασφαλιστικό σύστημα, εγκατεστημένος επί μακρόν στην Αθήνα και μάλιστα στα γραφεία του αρμόδιου υπουργείου, είχε στείλει το δικό του σημείωμα. Με τίτλο «Key issues for the reform of the pension system in Greece», η από 25 Νοεμβρίου 2014 έκθεση παρουσίαζε την άποψη της τρόικας για την κατάσταση του συνταξιοδοτικού συστήματος και απαριθμούσε τα μέτρα που κατά την κρίση τους έπρεπε απαραιτήτως να λάβει η ελληνική κυβέρνηση. Τα προτεινόμενα μέτρα κρίθηκαν απαραίτητα για να συμπληρωθεί ο προς εφαρμογήν από την 1η/1/2015 νόμος Λοβέρδου. Ο Ευρωπαίος τεχνοκράτης υπογράμμιζε εξαρχής ότι οι προτάσεις ήσαν «υποχρεωτικές» αφού είχαν οριστεί ως προαπαιτούμενα κατά την πέμπτη αξιολόγηση του δευτέρου μνημονίου (IMF, Staff Report, June 2014).
Τις προτάσεις εκείνες, όπως είχαν καταγραφεί στις σελίδες 13-16 του τροϊκανικού εγγράφου, συμπεριλαμβάνει το υπό επεξεργασία σχέδιο Κατρούγκαλου. Οι διαφορές είναι ελάχιστες και αυτό σημαίνει ότι η έγκριση των δανειστών πρέπει να θεωρείται, αυτή τη στιγμή, κατά 95% δεδομένη. Βεβαίως, ακόμη και οι καλύτερες στιγμές συμφωνίας είναι πιθανόν να χαλάσουν την τελευταία στιγμή.
Πράγματι, ενώ η ουσία και η βασική αρχιτεκτονική του σχεδίου Κατρούγκαλου βασίζονται στις ιδέες της έκθεσης που είχε συντάξει η τρόικα το 2014, ο υπουργός επιχειρεί να προσθέσει «ιδέες» που θα του επιτρέψουν να εμφανίζεται ως προστάτης των χαμηλοσυνταξιούχων. Ομως, το κόστος των «ιδεών» του καλούνται να το πληρώσουν ώριμοι πολυετείς συνταξιούχοι, που έχουν κρατήσεις 35 και βάλε χρόνια καθώς και οι φορολογούμενοι. Αυτοί, σίγουρα, δεν θα ξεχάσουν σε ποιον οφείλουν τη νέα αφόρητη περικοπή των εισοδημάτων τους.
