«Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων» η 20ή Ιουνίου; Λαμπρά. Γεμάτη επώνυμες «Ημέρες» θεσμοθετημένης υποκρισίας κάθε χρονιά. Γιατί να μην υπάρχει και μία αφιερωμένη στους πρόσφυγες, έστω κι αν πάμπολλες χώρες στον κόσμο τούς στερούν το ίδιο το δικαίωμα στην επιβίωση ή, έστω, το φαλκιδεύουν αγρίως. Αλλες υψώνουν σιδερένιους φράχτες ή πέτρινα τείχη στα σύνορά τους, ώστε να αποκλειστεί η είσοδος των απελπισμένων· στις ΗΠΑ ο τραμπισμός είναι προς το παρόν μια επίφοβη, επικίνδυνη εξαγγελία, στη μισή Ευρώπη όμως είναι ήδη γεγονός. Και άλλες υψώνουν άυλα τείχη στο εσωτερικό τους, με πρώτη ύλη νομικά τερτίπια και ύπουλες διοικητικές μεθοδεύσεις. Ωστε ακόμη κι όσοι πρόσφυγες καταφέρουν να φτάσουν στον «παράδεισό» τους, να βρεθούν αποκλεισμένοι, επιτηρούμενοι, με κουτσουρεμένη αξιοπρέπεια. Και με δημευμένη την περιουσία τους (σε χρήμα και τιμαλφή) πάνω από ένα απάνθρωπα χαμηλό όριο.
Αν έλεγε κανείς πως ο ΟΗΕ δεν συγκινείται και δεν προσπαθεί να βοηθήσει τα εκατομμύρια των ανθρώπων που βρίσκονται στο δρόμο, στους πέντε δρόμους, έρμαια της τύχης (της πολύμορφης ανθρώπινης κακότητας δηλαδή), θα ήταν κατάφωρα άδικος. Ομως οι δυνατότητες του Οργανισμού να παρέμβει αποτελεσματικά είναι εκ προοιμίου (και εξ υστεροβουλίας των «μεγάλων δυνάμεων») μειωμένες, υπονομευμένες. Οικονομικά και πολιτικά. Ο γενικός γραμματέας του δεν έχει θεαματικά μεγαλύτερη ισχύ από κάθε τιτουλάριο του εκκλησιαστικού συστήματος, που διαθέτει βαρύηχο τίτλο, όχι όμως και πλήρωμα, ώστε το αξίωμά του να αποκτήσει ουσιαστικό περιεχόμενο.
Τα στοιχεία που έδωσε προχθές στη δημοσιότητα η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, με τη μάλλον ανεδαφική προσδοκία πως η γνωστοποίησή τους θα προκαλέσει κάτι ανθρωπινότερο από τα δάκρυα του κροκόδειλου ή το μοιρολόι της φώκιας, είναι συγκλονιστικά: Κάθε μέρα, περίπου 34.000 άνθρωποι εξαναγκάζονται να εγκαταλείψουν το σπίτι τους ή να αποδράσουν από τη χώρα τους, προς το πουθενά (προς συμμορίες ντόπιων ή ξένων που λεηλατούν αλλά και σκοτώνουν ανελέητα, και προς κράτη που αδιαφορούν αλλά και εξοντώνουν πιο σοφιστικέ). Ενας άνθρωπος κάθε 24 λεπτά της ώρας βλέπει τη ζωή του να γκρεμίζεται και «αποφασίζει» τη μεγάλη έξοδο. Με μόνο οδηγό του την απόγνωση. Μέσα σε ένα μόλις χρόνο (το 2015), οι ξεριζωμένοι λόγω πολέμων, λιμών και διώξεων αυξήθηκαν κατά έξι εκατομμύρια περίπου: από 59,5 εκατ. το 2014 σε 65,3 πέρυσι. Εξι Ελλάδες. Αμέτρητα τα παιδιά ανάμεσά τους που μαθαίνουν την ποικίλη ορφάνια αντί για την αλφαβήτα.
Και υποτίθεται πως είμαστε ακόμη σε απόσταση μιας κάποιας ασφάλειας από τα πελώρια κύματα προσφυγιάς που θα προσθέσει στα ήδη υπάρχοντα η επαπειλούμενη σχεδόν πλήρης λειψυδρία σε μεγάλα τμήματα του πλανήτη. Και από κοντά το φαινόμενο του θερμοκηπίου, που ανυψώνει τη στάθμη της θάλασσας και θα καταποντίσει νησιά, παράκτιες πόλεις και την αυταπάτη πως είμαστε έμφρον είδος.
