Ο Κώστας Συνολάκης, πέραν του ότι είναι γνωστός σε όλους για τις ψύχραιμες και έγκυρες τοποθετήσεις του όταν συμβαίνουν καταστροφές, ολοκληρώνει μια ευδόκιμη τριετή θητεία ως Διευθυντής/President του Κολλεγίου Αθηνών και επιστρέφει στα ακαδημαϊκά του καθήκοντα. Ιδού, λοιπόν, μια ευκαιρία για μια συζήτηση για θέματα επιστημονικά, εκπαιδευτικά, αλλά και φιλοσοφικά.
– Αποφοιτήσατε από το Κολλέγιο Αθηνών το 1975 και το 2020 αναλάβατε Διευθυντής/President. Ως μαθητής, τι κερδίσατε από το Κολλέγιο;
– Το Κολλέγιο μάς έδωσε τα εφόδια για να προοδεύσουμε και να ονειρευτούμε ένα διαφορετικό μέλλον. Το Σχολείο αυτό μας έκανε να σκεφτόμαστε ως πολίτες της Ελλάδας και ως πολίτες του κόσμου, μας άνοιξε διάπλατα τους ορίζοντές μας. Και σήμερα το Κολλέγιο προσφέρει πολύ περισσότερα ερεθίσματα από άλλα σχολεία, ώστε να καλλιεργούνται πολυδιάστατες προσωπικότητες που μαθαίνουν να σκέπτονται όχι μόνο συμβατικά αλλά και εναλλακτικά.
– Είναι το Κολλέγιο το σχολείο της ελίτ;
– Το Κολλέγιο είναι ένα άριστο μη κερδοσκοπικό σχολείο που απευθύνεται οριζόντια σε μαθήτριες και σε μαθητές όλων των τάξεων και όλων των στρωμάτων. Η ψυχή του ήταν, είναι και θα είναι το εκπαιδευτικό και το διοικητικό του προσωπικό. Η επιδίωξή μου και το όραμά μου στη διάρκεια της θητείας μου ήταν να είναι το Κολλέγιο το σχολείο των αρίστων στις επιδόσεις, στο ήθος, στην προσωπικότητα και στον χαρακτήρα, και όχι το σχολείο εκείνο στο οποίο παίζει ρόλο η κοινωνική τάξη, η οικονομική ισχύς ή η δύναμη. Αυτή είναι η εκπαιδευτική μου φιλοσοφία.
Προσπάθησα να υπηρετήσω το όραμα των ιδρυτών του Κολλεγίου Αθηνών, να υπερασπίσω τις θεμελιώδεις αρχές πάνω στις οποίες χτίστηκε και εξαιτίας των οποίων μεγαλούργησε.
– Γίνονται παρεμβάσεις για να εισαχθούν μαθητές στο Κολλέγιο;
– Απόπειρες παρεμβάσεων μπορεί να γίνονται, όμως το θέμα είναι πόσο σθεναρά τις αντιμετωπίζει κανείς. Στη δική μου θητεία υπήρξε και υπάρχει πολύ σθεναρή αντίσταση στις όποιες παρεμβάσεις γονέων ή άλλων παραγόντων, ορισμένες φορές και με μεγάλο προσωπικό κόστος. Προσπάθησα να υπηρετήσω το όραμα των ιδρυτών του Σχολείου, να υπερασπίσω τις θεμελιώδεις αρχές πάνω στις οποίες το Σχολείο αυτό χτίστηκε και εξαιτίας των οποίων μεγαλούργησε. Ενα σχολείο αταξικό, όπου το μόνο που παίζει ρόλο είναι η αριστεία, το ήθος, η προσωπικότητα, ο χαρακτήρας και η προσπάθεια, η ευγενής άμιλλα και όχι ο κυνικός ανταγωνισμός. Θέλω ένα σχολείο αρίστων στο πνεύμα και στο ήθος και όχι «αρίστων» στην κοινωνική προέλευση και στην οικονομική ισχύ.
– Οι γονείς έχουν την τάση να παρεμβαίνουν σε κάθε σχολείο, πόσο μάλλον όταν οι γονείς αυτοί μπορεί να έχουν οικονομική και κοινωνική ισχύ…
– Οι γονείς που έχουν τα παιδιά τους στο Κολλέγιο Αθηνών πρέπει να αισθάνονται τυχεροί και ευλογημένοι. Πρόκειται για ένα σχολείο που πιστεύω ότι είναι το καλύτερο στην Ελλάδα στο πεδίο της αριστείας, του ήθους και της διαμόρφωσης χαρακτήρων. Οι εκπαιδευτικοί μας γνωρίζουν άριστα πώς να αποκρούουν παρεμβάσεις, αλλά και οι πιο πολλοί γονείς αντιλαμβάνονται ότι οι παρεμβάσεις δεν συμβάλλουν στη βελτίωση του σχολείου. Θυμάμαι και από τα δικά μου χρόνια ως μαθητή ότι γονείς με οικονομική και κοινωνική ισχύ είχαν πλήρη επίγνωση των αρχών του Σχολείου, λεπτότητα και διακριτικότητα και δεν σήκωναν ποτέ το τηλέφωνο για να κάνουν υποδείξεις σε μέλη του εκπαιδευτικού προσωπικού ή ακόμα και στους φύλακες του σχολείου, ούτε ποτέ διενοούντο να αποπειρώνται να διοικήσουν το σχολείο.
– Πέρα από τα θέματα διαχείρισης ποιο θεωρείτε ότι είναι το αποτύπωμά σας στο Κολλέγιο;
– Η διαχείριση και η εκπαίδευση κατά την περίοδο της COVID-19 ήταν υποδειγματική και είχαμε περίπου 50% λιγότερα κρούσματα. Ξεκινήσαμε εκ νέου το πρόγραμμα των περιφερειακών υποτροφιών που είχε σχεδόν εξαφανιστεί. Μέσα σε δύο χρόνια φέραμε δεκαπέντε υποτρόφους από την επαρχία, έξι προσφυγόπουλα και δύο παιδιά με ειδικές ανάγκες. Το επόμενο ακαδημαϊκό έτος προβλέπεται η εισαγωγή άλλων δέκα περιφερειακών υποτρόφων και τεσσάρων προσφύγων. Τα προηγούμενα τριάντα χρόνια είχαν έρθει μόνον δεκαεπτά παιδιά από την επαρχία. Στο μυαλό μου πάντα έχω ένα μικρότερο σχολείο και προς αυτό εργάστηκα, με λιγότερα παιδιά στις τάξεις και με ακόμη μεγαλύτερη ενίσχυση της διαδραστικής επικοινωνίας μεταξύ δασκάλων και μαθητών. Εισήγαγα επίσης τις στολές στο γυμνάσιο. Επέμεινα πολύ σε αυτό. Οι στολές υποβάλλουν την κοινωνική ισότητα παραμερίζοντας το στοιχείο της κοινωνικής προβολής που συνδέεται με την ένδυση. Ναι, είχαμε μεμονωμένες αντιδράσεις, αλλά υπογραμμίζω ότι οι στολές επιστρέφουν σε πολλές χώρες του κόσμου. Δεν πρόλαβα να τις καθιερώσω στο λύκειο. Στο Σχολείο λειτουργούσα και λειτουργώ τόσο ως δάσκαλος, όσο και ως μάνατζερ. Τέλος, μέσα σε δύο χρόνια εργάστηκα σκληρά για να φέρω στο Κολλέγιο όσα χρήματα σε δωρεές δεν είχαν έρθει τα προηγούμενα 15 έτη. Οι χορηγίες για υποτροφίες αυξήθηκαν κατά 80% σε δύο χρόνια. Ξεχωρίζει η δωρεά του Δημήτρη Δασκαλόπουλου για το Κτίριο Τεχνών, ύψους περίπου 9 εκατ. ευρώ, καθώς και η δέσμευση δωρεάς τουλάχιστον 15 εκατ. ευρώ από τον Διαμαντή Διαμαντίδη για λύκειο στο Ελληνικό.
Δεν υπάρχει αμφιβολία, καλύτερα 112 παρά 166
– Αρχικά θέλατε να γίνετε φυσικός. Υπάρχει ακόμα μέσα σας η αγάπη για τη φυσική;
– Οταν ήμουν μαθητής μου πήρε πολύ καιρό να καταλάβω πώς λειτουργούν τα κύματα, πώς μεταφέρουν ενέργεια. Οταν το κατάλαβα ήταν τόσο μαγικό που αφιέρωσα όλη τη ζωή σε αυτό. Η κίνηση των κυμάτων είναι κομμάτι της Φυσικής.
– Εκείνος που μελετάει τα κύματα επιστημονικά, μπορεί ποτέ να δει τη θάλασσα ρομαντικά;
– Με γοητεύει η θάλασσα, τη βλέπω ρομαντικά και πολλές φορές με έχουν αποκαλέσει «γητευτή των κυμάτων».
– Κάποιοι φυσικοί και κάποιοι φιλόσοφοι εικάζουν ότι η φύση μπορεί να είναι μια προσομοίωση μέσα σε έναν προηγμένο ηλεκτρονικό υπολογιστή. Συμμερίζεστε αυτή την εικασία;
– Χρειάζεται ασύλληπτη υπολογιστική δύναμη για να πραγματοποιηθεί μια τέτοια προσομοίωση. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να το πετύχει μόνο ένα ανώτερο ον σαν αυτό που αποκαλούμε «Θεό». Αρα, μπορεί να είμαστε μια προσομοίωση μέσα στο μυαλό του Θεού.
– Θα μπορούσε η Γη να έχει δημιουργήσει και να έχει εξαφανίσει διαφορετικές μορφές έλλογων όντων προτού φτάσει στην τρέχουσα εκδοχή του ανθρώπου;
– Δεν υπάρχει εύκολη απάντηση. Πάντως γνωρίζουμε ότι υπάρχουμε σήμερα γιατί δεν υπάρχουν οι δεινόσαυροι. Αν ζούσαμε στην εποχή τους θα μας είχαν εξαφανίσει. Στο βαθύ παρελθόν όλες οι ήπειροι ήταν ενωμένες. Ποιο ήταν τότε το κλίμα; Πολλά ερωτήματα είναι ανοιχτά.
– Οι συνωμοσιολόγοι λένε ότι οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει μια μυστική τεχνολογία με την οποία μπορούν να προκαλούν τσουνάμι και σεισμούς. Σας έχουν αποκαλύψει αυτή την τεχνολογία ή δεν σας εμπιστεύτηκαν επειδή είστε Ελληνας;
– Σίγουρα αστειεύεστε. Σας διαβεβαιώνω κατηγορηματικά ότι δεν υπάρχει τέτοια τεχνολογία.
– Eγινε το Μάτι, έγιναν τα Τέμπη. Δύο καταστροφές με ομοιότητες και διαφορές. Θα μάθουμε ποτέ; Θα αλλάξουν οι νοοτροπίες;
– Οι κυβερνήσεις πρέπει να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους πάντοτε όταν γίνεται μια καταστροφή κατά τη διάρκεια της θητείας τους. Και οι καταστροφές αναμφίβολα αναδεικνύουν διαχρονικά προβλήματα του κράτους. Σε ό,τι αφορά τους κινδύνους για φυσικές καταστροφές, τουλάχιστον υπάρχει σήμερα το 112. Διαχρονικά πιστεύω στην έγκαιρη προειδοποίηση, έστω κι αν κάποιες φορές προκύπτει ότι οι προειδοποιήσεις δεν ήταν απαραίτητες. Καλύτερα 112 παρά 166. Επέμενα πολύ να υλοποιηθεί το 112 μετά το Μάτι. Η προειδοποίηση υπάγεται σε μια κουλτούρα που πρέπει να αποκτήσουμε.
Bullying και διαφορετικότητα
«Στη διάρκεια της θητείας μου, δηλαδή από το 2020 έως σήμερα, διατυπώσαμε και θέσαμε σε ισχύ κανονισμό που καλύπτει θέματα εκφοβισμού και σεξουαλικής παρενόχλησης. Τέτοιος κανονισμός δεν υπήρχε σε κανένα σχολείο στη Ελλάδα. Και πλέον υπάρχει και σχετικός νόμος του κράτους που ψηφίστηκε από τη Βουλή. Μάλιστα έχουμε δύο σχετικούς κανονισμούς, έναν για τους μαθητές και τις μαθήτριες και έναν για το εκπαιδευτικό προσωπικό. Παράλληλα είμαστε οι πρώτοι που δημιουργήσαμε ένα Γραφείο Διαφορετικότητας και Κοινωνικής Πρόνοιας. Ηταν απαραίτητο και συνέβαλε καθοριστικά ώστε να εμπεδωθεί η αποδοχή της διαφορετικότητας, ενισχύοντας έτσι ακόμη περισσότερο ένα κλίμα κοινωνικού πλουραλισμού».
Η συνάντηση
Ο Ομηρος Ντέιβις υπήρξε για πέντε δεκαετίες κεντρικό πρόσωπο, θεμελιωτής των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και διευθυντής του Κολλεγίου. Το σπίτι του Ομηρου και της Μάρτζορι Ντέιβις μέσα στις εγκαταστάσεις του Κολλεγίου είναι το σπίτι του εκάστοτε Διευθυντή/President. Στην τραπεζαρία του σπιτιού, που θυμίζει απολύτως New England σε ύφος και διακόσμηση, μας υποδέχθηκε ο Κώστας Συνολάκης. Το γεύμα ήταν λιτό και περιείχε σαλάτα με σπανάκι, παντζάρια και κατσικίσιο τυρί και λαβράκι με σπαράγγια. Απολαύσαμε λευκό κρασί Sauvignon Blanc Καριπίδη και ξινό νερό Φλωρίνης.
Το επιδόρπιο ήταν φρουτοσαλάτα. Ολα υπέροχα.
