Είναι ένας από τους 415 Masters of Wine σε όλο τον κόσμο και ένας από τους τρεις Ελληνες που έχουν καταφέρει να αποκτήσουν τον συγκεκριμένο τίτλο: ο Γιάννης Καρακάσης ξεκίνησε να ασχολείται με το κρασί επαγγελματικά «μεγάλος», όταν πήρε την απόφαση να αφήσει το Πολεμικό Ναυτικό και να ακολουθήσει μια εντελώς διαφορετική, δεύτερη καριέρα.
«Αν βγεις από το μαντρί θα σε φάνε οι λύκοι», τον προειδοποίησε ο πατέρας του, όταν ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει τις ασκήσεις και το πιλοτάρισμα ελικοπτέρων, θα αποστρατευτεί και θα προσπαθήσει να γίνει Master of Wine.
Ηδη είχε ολοκληρώσει τις σπουδές του στο κρασί στο WSET και όπως λέει ο ίδιος, στα 39 του σκέφτηκε «ή τώρα ή ποτέ». Ο στόχος του να αποκτήσει τον τίτλο Master of Wine δεν ήταν καθόλου εύκολος, όπως δείχνει ο περιορισμένος αριθμός όσων έχουν αποφοιτήσει. Πρόκειται για ένα πτυχίο που μπορεί να λάβει κάποιος φοιτώντας στο The Institute of Masters of Wine, που ιδρύθηκε το 1953 στην Αγγλία. Απαιτείται όμως να μάθει τα πάντα για το κρασί μέσα από έναν μαραθώνιο, που περιλαμβάνει επιστημονικά συγγράμματα, ερευνητικές εργασίες, γευστικές δοκιμές και αλλεπάλληλα θεωρητικά διαγωνίσματα και πρακτικές δοκιμασίες, διάρκειας τουλάχιστον 3 ετών. Ο Γιάννης Καρακάσης αποφοίτησε το 2015.
Η απήχηση του ετήσιου διαγωνισμού 50 Great Greek Wines, που διοργάνωσε για πρώτη φορά το 2020 το παράρτημα της σχολής WSET στην Κύπρο, του οποίου είναι ιδιοκτήτης, οι εκατοντάδες εκπαιδεύσεις σε όλο τον κόσμο, αλλά και η επίδρασή του στο διεθνές οινικό γίγνεσθαι δικαιώνουν την επιλογή του.
Το κρασί ήταν το αγαπημένο του ποτό από τις νεανικές του εξόδους. Στην εκπαίδευση όταν έβγαινε με άδεια αναζητούσε να πιει «λίγο καλύτερο κρασί από ό,τι οι άλλοι της παρέας». Και σε ένα ταξίδι «hard core» με το Ναυτικό από την Αθήνα στο Ελσίνκι, το οποίο κράτησε δύο μήνες, τυχαία έκαναν στάση στο δημαρχείο του Μπορντό. «Παντού υπήρχαν κρασιά και μπισκοτάκια. Δοκίμασα ένα μπισκοτάκι και λίγο γλυκό κρασί. Δεν θα μπορούσα ούτε να φανταστώ αυτή τη γεύση» θυμάται.
Βρισκόμαστε στο Cava Vegera –εστιατόριο αλλά και κάβα, όπως φαίνεται από το όνομά του– στη Βούλα, λίγες ώρες πριν ο Γιάννης Καρακάσης ταξιδέψει στην Κύπρο για τα μαθήματά του. Ξεκινήσαμε με καφέ. Γευστικό ατόπημα, αλλά τον χρειαζόμασταν.
Γιατί Master of Wine και όχι οινολόγος ή οινοποιός, αναρωτιέμαι. «Ηθελα να είμαι πάνω στο βουνό και να βλέπω τα πάντα. Με τον τίτλο Master of Wine έχεις πανοραμική θέα. Καταλαβαίνεις πράγματα για το κρασί από το αμπέλι μέχρι το οινοποιείο και βέβαια την αγορά».
Ο Μποντ είναι παντοτινός
Πρέπει να κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να κερδίσουμε μια θέση στο παγκόσμιο οινικό τοπίο.
Στο τραπέζι μας φτάνουν δυο ποτήρια με διαφορετικό λευκό κρασί για τον καθέναν. «Αν τα μπερδέψω μπορείτε να τα ξεχωρίσετε;», ρωτάω κοιτώντας τον με δυσπιστία. «Μα έχουν διαφορετικό χρώμα, το ένα χρυσίζει», λέει με βεβαιότητα. «Μπορείς να δοκιμάσεις ένα κρασί και να πεις τη χρονιά, την ποικιλία και την περιοχή σαν τον Τζέιμς Μποντ;», ρωτάω. «Εκεί θέλεις να φτάσεις. Αλλά ο Τζέιμς Μποντ θα είναι πάντα ο… Τζέιμς Μποντ. Καταλαβαίνεις», απαντάει γελώντας δυνατά.
Γίνεσαι λοιπόν ένας εξέχων ειδικός με στόχο να… Πριν ολοκληρώσω τη φράση μου με προλαβαίνει. «Να φέρεις τον κόσμο στο κρασί. Και αν είσαι Ελληνας να φέρεις τον κόσμο στο ελληνικό κρασί».
Δοκιμάζει λίγο από το κρασί που ο ίδιος έχει διαλέξει και η έκφρασή του δείχνει ότι ανταποκρίνεται στις γευστικές του προσδοκίες. «Η στιγμή του ελληνικού κρασιού είναι τώρα, είναι η ώρα να ανέβουμε στο τρένο – αλλά δεν θα μας περιμένει, θα περάσει και θα φύγει και πρέπει να κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να κερδίσουμε μια θέση στο παγκόσμιο οινικό τοπίο. Μεταξύ μας μπορεί να λέμε “του Νίκου τα κρασιά είναι φανταστικά”. Αλλά ο σκοπός μας είναι να καταφέρουμε να μεγαλώσουμε την εικόνα».
Το επόμενο στοίχημα
Είχα την εντύπωση ότι το έχουμε καταφέρει, αναφέρω με δισταγμό. «Δεν είμαστε πια στην εποχή που έπινες σε ταβέρνες το “γιοματάρι του παππού”, το οποίο μπορεί να μην ήταν ελληνικό. Ομως το επόμενο στοίχημα είναι να μπει το εμφιαλωμένο στις ταβέρνες, οι άνθρωποι να το εμπιστευτούν και να καταλάβουν ότι δεν είναι πιο ακριβό όπως πιστεύουν. Οπου στεκόμαστε στην Ελλάδα να πίνουμε καλό κρασί».
Παραδέχεται ότι έχουν γίνει πολλά, όλο και περισσότεροι άνθρωποι στο εξωτερικό γνωρίζουν το ελληνικό κρασί, που έχει μπει σε ορισμένες αγορές με αξιώσεις. Αλλά τα νούμερα δείχνουν ότι η εμβέλεια της επιτυχίας του ελληνικού κρασιού είναι ακόμη μικρή και σε συγκεκριμένα πλαίσια.
«Ας μην κρυβόμαστε, το ελληνικό κρασί εξαγωγικά δεν έχει πετύχει και κάτι φοβερό. Εξάγεται το 13% της συνολικής ποσότητας κρασιού που παράγουμε. Σε αξία 90 εκατομμύρια ευρώ. Δεν είναι πολύ μεγάλο το νούμερο. Η μεγαλύτερη αγορά μας είναι η Γερμανία, που πουλάμε σε πολύ φθηνές τιμές ελληνικό κρασί στους ομογενείς», περιγράφει ο κ. Καρακάσης.
«Εχουμε το απόλυτο όπλο. Τα εκατομμύρια του τουρισμού. Ηρθε η ώρα να το αξιοποιήσουμε και να μη σερβίρουμε στους τουρίστες ανώνυμα κρασιά».
Σύντομα θα δούμε ξένες επενδύσεις σε οινοποιεία μας
Μιλάμε για κρασιά που πωλούνται σε δημοπρασίες δίπλα σε έργα τέχνης. Για το brand του ελληνικού κρασιού που μπορεί να φτάσει ψηλά – και ψηλά σημαίνει ακριβά. Πίνοντας μια γουλιά από τη «Σαντορίνη», που μου έχει προτείνει να δοκιμάσω, σκέφτομαι δυνατά: «Σε λίγο εμείς οι μέσοι καταναλωτές δεν θα μπορούμε να πιούμε ελληνικό κρασί».
Με κοιτάζει σαν να είπα το αυτονόητο.
«Οταν κάτι προχωράει ποιοτικά γίνεται πιο δύσκολα προσιτό στον πολύ κόσμο. Αυτός είναι κανόνας της αγοράς. Δεν μπορεί να θέλεις ένα πολύ διάσημο κρασί με 10 ευρώ στην πόρτα σου, μόνο και μόνο επειδή είναι ελληνικό. Μπορεί ο Γάλλος να πιει συχνά Βουργουνδία; Οχι. Μόνον οι πολύ πλούσιοι. Θα πρέπει λοιπόν να δώσουμε εναλλακτικές, οι οποίες υπάρχουν. Ο ελληνικός αμπελώνας προσφέρει μεγάλη επιλογή κρασιών. Κι αν η Σαντορίνη έχει ξεφύγει –αν και παραμένει μια επιλογή που αξίζει τα χρήματά της–, το ελληνικό κρασί περιλαμβάνει κρασιά από την Κρήτη, την Τήνο, την Κεφαλονιά, τη Μαντινεία, τη Ραψάνη, τη Γουμένισσα, το Αμύνταιο, τη Νάουσα και πολλές άλλες περιοχές – αμπελοτόπια. Υπάρχουν 220 καταγεγραμμένες ελληνικές ποικιλίες και πολλά ελληνικά κρασιά προσφέρουν εξαιρετική σχέση ποιότητας – τιμής».
Ο Γιάννης Καρακάσης πιστεύει πολύ στη δυναμική του ελληνικού κρασιού, στην πρώτη ύλη που έχει πολύ καλή ποιότητα και στις προσπάθειες παραγωγών και οινοποιών. «Πιστεύω ότι σύντομα θα δούμε επενδύσεις σε ελληνικά οινοποιεία ή αμπελοτόπια από το εξωτερικό. Είμαι σίγουρος ότι θα ενδιαφερθούν επενδυτές ή μεγάλα οινοποιεία του εξωτερικού», λέει.
Μεγάλα κρασιά, σπάνια κρασιά, νέα αμπελοτόπια και ποικιλίες, και όμως η κατανάλωση κρασιού ακόμη και στην παραδοσιακή Γαλλία πέφτει. «Υπάρχει μέλλον για το κρασί ή μήπως παρασυρόμαστε σε μια αγάπη δίχως αύριο;». Ο συνομιλητής μου είναι κάθετος. «Το ποιοτικό κρασί στο μέλλον δεν θα μας φτάνει. Το μεγάλο στοίχημα όμως είναι πώς τα μεσαία κρασιά θα μπορέσουν να ανταγωνιστούν σε επίπεδο καθημερινής κατανάλωσης άλλα ποτά, όπως την μπίρα. Με λίγα λόγια, πώς το κρασί θα γίνει πιο ελκυστικό στις νέες γενιές».
Κάνει μια παύση και περιεργάζεται το ποτήρι με το κρασί που έχει μπροστά του. «Πάντως, με την εκστρατεία κατά του αλκοόλ και το κρασί θα δυσκολευτεί τα επόμενα χρόνια. Θα αλλάξουν πολλά και καλό είναι να είμαστε προετοιμασμένοι», προσθέτει. «Δοκιμάζω πολλά κρασιά, αυτή είναι η δουλειά μου, αλλά δεν πίνω πολύ, ούτε κάθε μέρα. Το κρασί είναι πολλά πράγματα. Είναι όμως και αλκοόλ και πρέπει να το απολαμβάνουμε με μέτρο».
Ο διαγωνισμός
Ως αγαπημένο του οινικό παιδί αναφέρεται στο 50 Great Greek Wines ο Γιάννης Καρακάσης. «Σκεφτόμουν πώς θα μπορούσα να βοηθήσω το ελληνικό κρασί να βγει από την κατηγορία the others στις λίστες των εστιατορίων στον κόσμο. Μου ήρθε η ιδέα να δημιουργήσω λοιπόν έναν διαφορετικό διαγωνισμό κρασιού, που βραβεύει μόνον 50 κρασιά. Κριτές είναι όλοι ξένοι, κορυφαίες οινικές προσωπικότητες. Για να πλησιάζουμε αυτό που γεύεται ο καταναλωτής αγοράζουμε τα κρασιά που συμμετέχουν από το εμπόριο. Και όλο αυτό δεν τελειώνει την επομένη του διαγωνισμού, αλλά συνεχίζεται με συγκεκριμένες προωθητικές ενέργειες», λέει. Φέτος τα 21 από τα 50 GGW του 2022 θα «συμμετάσχουν» στο 10ο Συμπόσιο των Masters of Wine, το οποίο θα διεξαχθεί στο Βισμπάντεν της Γερμανίας από τις 29 Ιουνίου έως τις 2 Ιουλίου 2023. «Μου αρέσει ο ρομαντισμός, αλλά πρέπει να ισορροπεί με τον ρεαλισμό», καταλήγει.
Η συνάντηση
Γευματίσαμε στο Cava Vegera –εστιατόριο αλλά και κάβα– που βρίσκεται στη Βούλα, ένας χώρος ιδανικός για να πιεις κρασί και να τσιμπήσεις κάτι. Μοιραστήκαμε σαλάτα με ρόκα και φιλετάκια και μια πίτσα με chorizo και ο Γιάννης Καρακάσης διάλεξε δύο διαφορετικάποτήρια λευκό κρασί για
να συνοδεύσουμε το φαγητό μας. Το πρώτο Federalist Chardonnay του 2017 και το δεύτερο Anhydrous Afoura Santorini του 2020. Ακόμη σκέφτομαι ότι αναγκάστηκα να αφήσω μισογεμάτα τα ποτήρια μου για να μπορέσω να οδηγήσω με ασφάλεια στην επιστροφή.
Αρχίσαμε και τελειώσαμε με καφέ, καθότι «Γεύμα» εργασίας.
