Ηρθε με σκουτεράκι στο γεύμα χωρίς αστυνομική συνοδεία. Γαλάζιο πουκάμισο με μακριά μανίκια, σκούρο μπλε παντελόνι, άσπρα αθλητικά παπούτσια, αγνώριστη. «Δεν θα μπορούσα βέβαια να κυκλοφορώ έτσι στο Βερολίνο», λέει χαμογελώντας. «Από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία δέχομαι συνεχώς απειλές, έχω αστυνομικούς δίπλα μου, δεν με αφήνουν ρούπι. Αλλά το Ντίσελντορφ είναι η εκλογική μου περιφέρεια, δεν κινδυνεύω». Τυπική Μαρί-Αγκνες Στρακ-Τσίμερμαν. Με αυτό το όνομα μακρινάρι. Αλλά όταν σου εντυπωθεί, δεν σε εγκαταλείπει. Επειτα από μια εξουθενωτική κοινοβουλευτική περίοδο, η πρόεδρος της Επιτροπής Αμυνας της γερμανικής Βουλής ετοιμάζει τις βαλίτσες της για την Ελλάδα, όπως κάθε καλοκαίρι εδώ και 43 χρόνια. Τα περισσότερα στο ίδιο νησί, στην ίδια παραλία, στις ίδιες καρέκλες, με τον ίδιο σύζυγο στο πλευρό της. Σε αυτόν χρωστάει την αγάπη της για τη χώρα. «Ηταν το 1980, φρεσκο-ερωτευμένοι, ήταν όλα υπέροχα, εκπληκτική χώρα με ζεστούς, φιλόξενους ανθρώπους. Λατρεύω την Ελλάδα».
Ηταν έρωτας (και) για τη χώρα με την πρώτη ματιά που δεν έγινε συνήθεια, αλλά οικογενειακή υπόθεση. «Οι δύο γιοι μου γιόρτασαν τα πρώτα τους γενέθλια στην Ελλάδα, η κόρη μου ήρθε στην Ελλάδα εννέα μηνών. Τα παιδιά μου γαλουχήθηκαν “Ελλάδα” στην κυριολεξία με τον θηλασμό. Τώρα τους λέμε πού είμαστε και εμφανίζονται. Με τις οικογένειές τους, τα εγγόνια μας. Η Ελλάδα έχει γίνει κομμάτι πατρίδας». Η Μαρί-Αγκνες Στρακ-Τσίμερμαν συνεχάρη δημόσια τον Κυριάκο Μητσοτάκη για την επανεκλογή του. «Εκείνο που εκτιμώ σε αυτόν είναι ότι αναβάθμισε και πάλι την Ελλάδα σε διεθνή παίκτη. Η Ελλάδα έχει τεράστιο δυναμικό, στην ενέργεια, στις επενδύσεις. Το μεγάλο ζητούμενο είναι η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Οταν έρθουν επιχειρήσεις στη χώρα, πολλοί που έφυγαν, θα επιστρέψουν. Είμαι βέβαιη ότι θα τα καταφέρει, τον εμπιστεύομαι γιατί ακτινοβολεί εμπιστοσύνη». Ως βασική προϋπόθεση επιτυχίας θεωρεί την πάταξη της διαφθοράς. «Οι επενδυτές φέρνουν χρήματα σε μια χώρα όταν έχουν την αίσθηση ότι είναι ασφαλής, ότι δεν υπάρχει διαφθορά».
Στο ουκρανικό, η Στρακ-Τσίμερμαν είναι ευγνώμων για τη συνεργασία με την Ελλάδα. «Συμπεριφέρθηκε με ειλικρίνεια, ήξερε εξαρχής από ποια πλευρά είναι και συμφωνήσαμε στην κυκλική ανταλλαγή τανκς. Βέβαια, όταν επισκέπτομαι μικρά νησιά βλέπω ότι οι άνθρωποι εκεί βρίσκονται σε επαγρύπνηση λόγω Τουρκίας. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις έγιναν πιο δύσκολες, αλλά έχω την εντύπωση ότι διαφαίνονται μηνύματα ύφεσης». Η Γερμανίδα πολιτικός του κόμματος των Φιλελευθέρων θεωρεί πάντως ότι είναι δύσκολο να εμπιστευθεί κάποιος τον πρόεδρο Ερντογάν. «Εάν ο ρόλος του στο ουκρανικό οδηγήσει σε ειρήνη, δεν μπορεί να είναι κανείς αντίθετος, αλλά νομίζω ότι πρόκειται περισσότερο για επίδειξη ισχύος. Ανήκει στο ΝΑΤΟ, αλλά επιλέγει την εγγύτητα ή την απόσταση από τη Συμμαχία, όπως κάνει και με τη Ρωσία. Αναζητά αυτό που του ταιριάζει τη συγκεκριμένη στιγμή. Το ότι καθυστερεί την ένταξη της Σουηδίας το θεωρώ αδιανόητο».
Οι επενδυτές φέρνουν χρήματα σε μια χώρα όταν έχουν την αίσθηση ότι είναι ασφαλής, ότι δεν υπάρχει διαφθορά.
«Δηλαδή, δεν τον εμπιστεύεται η γερμανική κυβέρνηση;», τη ρωτώ. «Δεν ξέρω για την κυβέρνηση, αλλά είναι δύσκολο να τον εμπιστευθείς. Πώς ξέρουμε ότι δεν σκηνοθέτησε τα όσα έγιναν έξω από την τουρκική πρεσβεία στη Σουηδία για να εμποδίσει την ένταξή της;».
Το τηλέφωνό της χτυπά. Από το πρώτο κανάλι της δημόσιας τηλεόρασης τής ζητούν συνέντευξη για τις βόμβες διασποράς. «ΗΠΑ και Ουκρανία δεν έχουν υπογράψει τη συμφωνία του Οσλο», λέει. «Αλλά βρισκόμαστε σε ηθικό δίλημμα γιατί είναι επικίνδυνες για τον ουκρανικό πληθυσμό». Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής η Στρακ-Τσίμερμαν πίεζε δημόσια τον αναποφάσιστο τότε καγκελάριο να δώσει επιτέλους όπλα και πυρομαχικά στην Ουκρανία. Με έναν «πολεμοχαρή» τόνο, που προκάλεσε ποικίλα σχόλια. «Τι υπονοείτε; Οτι οι γυναίκες πρέπει να επικοινωνούν διαφορετικά από ό,τι οι άνδρες; Σε έναν πόλεμο πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι ανεξαρτήτως φύλου, θρησκείας, χρώματος δέρματος. Πρόκειται για έναν παράνομο πόλεμο. Σχέδιο Β δεν υπάρχει. Ενας πόλεμος κερδίζεται με στρατιωτικά μέσα. Η Ουκρανία πρέπει να κερδίσει. Ο Πούτιν είναι ένας δεσπότης που πατάει επί πτωμάτων, ένας ιμπεριαλιστής, ένας δολοφόνος, ένας τρομοκράτης. Ο πόλεμος θα τελειώσει μόνον όταν αντιληφθεί τη στρατιωτική υπεροχή της Ουκρανίας. Αν δεν δώσουμε όπλα, η Ουκρανία θα σβηστεί από τον χάρτη».
Μιλάει με επίγνωση των λεγομένων της αλλά και από εμπειρία. Ηταν η πρώτη Γερμανίδα εκπρόσωπος που σε ένδειξη αλληλεγγύης επισκέφθηκε την Ουκρανία μετά την εισβολή μαζί με τους προέδρους των Επιτροπών Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων. Συνομίλησε με Ουκρανούς κοινοβουλευτικούς, πήγε σε νοσοκομεία, είδε νέους στρατιώτες χωρίς μέλη, αντίκρισε τον «παραλογισμό του πολέμου». Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής ασχολείται ασταμάτητα με το πρόβλημα. Σε ατέλειωτες ώρες συνεδριάσεων στην επιτροπή, στην ολομέλεια, σε ταξίδια στο εξωτερικό, σε συναντήσεις με ομολόγους της. Αλλά τώρα τη χωρίζουν μόνο λίγες ώρες πριν από τις διακοπές στην Ελλάδα. Για να «καθαρίσει» το μυαλό και η ψυχή της αντικρίζοντας το Αιγαίο. Στην ίδια παραλία, με τον ίδιο άνδρα στο πλευρό της. Με παιδιά και εγγόνια. Ελλάδα, οικογενειακή λατρεία.
Η σχέση της Μέρκελ με τον Ρώσο πρόεδρο ήταν κολοσσιαίο λάθος
Η Μαρί-Αγκνες Στρακ-Τσίμερμαν δεν μασάει τα λόγια της για την πολιτική της τέως καγκελαρίου Μέρκελ απέναντι στον Ρώσο πρόεδρο. «Η σχέση της με τον Πούτιν ήταν ένα κολοσσιαίο λάθος, έπρεπε να το είχε αντιληφθεί το αργότερο το 2014 με την εισβολή στην Κριμαία», λέει χωρίς περιστροφές. «Είχε από παλαιότερα προσέξει τις προθέσεις του, αλλά τυφλώθηκε επειδή εκείνη μιλούσε ρωσικά κι εκείνος γερμανικά, λόγω εγγύτητας σε νοοτροπία, ανθρώπινα. Δεν μπόρεσε να δει την πραγματικότητα. Μετά την Κριμαία επέβαλε κάτι ψευτο-κυρώσεις. Ξεκίνησε να διαπραγματεύεται τον αγωγό Nord Stream 2. Νόμισε ότι με φθηνή ενέργεια θα αναπτυχθεί περισσότερο η γερμανική οικονομία – σε αυτό δεν είχε άδικο. Αλλά ήθελε να το επιτύχει σε συνεργασία με τον Πούτιν. Βρίσκω περισσότερο από λυπηρό το ότι στην πρώτη συνέντευξη μετά την αποχώρησή της από την πολιτική δεν βρήκε τα λόγια να πει ότι έκανε λάθος. Με ξάφνιασε». Σας απογοήτευσε; «Με εξέπληξε… ίσως και να με απογοήτευσε. Παρέκαμψε την Ευρώπη εις βάρος της Ουκρανίας. Αυτό που έγινε μετά το 2014 ήταν ντροπιαστικό».
Παρά την αρχική, σκληρή κριτική που άσκησε στον νυν καγκελάριο Ολαφ Σολτς από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα για την ολιγωρία του στην αποστολή τανκς, σαν να μην ανήκε το κόμμα της, FDP, στον κυβερνητικό συνασπισμό, διατηρεί μαζί του, όπως λέει, ευγενικές σχέσεις. «Αλλά δεν πρόκειται για ευγένειες, για αγάπες. Πρέπει να πάρουμε σκληρές αποφάσεις. Βρήκα απαράδεκτο το ότι σε έναν τόσο πικρό και άδικο πόλεμο δεν αντιδράσαμε, εμείς ως Γερμανοί, πολύ νωρίτερα. Και δεν ήμουν μόνο εγώ, με την κοινοβουλευτική μου παράταξη, που το κατέκρινα, ήταν οι Πράσινοι αλλά και τμήμα του κόμματος του Σολτς. Αντιδράσαμε σε αυτόν τον πόλεμο με απίστευτη αδράνεια. Εγιναν πολλά λάθη στον συντονισμό και στη συνεργασία ανάμεσα στην καγκελαρία, τις ένοπλες δυνάμεις, την πολεμική βιομηχανία και την Ουκρανία».
Η Στρακ-Τσίμερμαν προβληματίζεται βαθιά για την πρωτοφανή άνοδο του εθνολαϊκιστικού ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) που αμαυρώνει την εικόνα χώρας και κυβέρνησης. Την αποδίδει εν μέρει στον φόβο των Γερμανών ότι χάνουν την ευημερία τους λόγω του ουκρανικού πολέμου. «Εμείς, όλοι οι δημοκράτες, πρέπει να το πάρουμε πολύ στα σοβαρά. Οχι μόνο στη Γερμανία αλλά και σε άλλες χώρες. Στην Ελλάδα υπάρχουν ακροδεξιοί, στην Ιταλία μια ακροδεξιά πολιτικός είναι επικεφαλής της κυβέρνησης. Νομίζω ότι μας ξέφυγε κάτι που νομίσαμε ότι το είχαμε ξεπεράσει, το είχαμε νικήσει».
Να φροντίσουμε τη φιλία μας
Πώς θα μπορούσαν να βελτιωθούν οι ελληνογερμανικές σχέσεις; Η ευρωκρίση άνοιξε παλιές πληγές. Η Γερμανίδα βουλευτής παραδέχεται ότι τότε η χώρα της έθεσε την Ελλάδα υπό τεράστια πίεση. Το βίωσε και η ίδια όταν το 2015 κατέβηκε στην Ελλάδα με τη μηχανή της. «Με πληγώνει βαθιά όταν βρέθηκα στην Κρήτη και μου είπε κάποιος ότι η Βέρμαχτ εξάλειψε ολόκληρα χωριά από τον χάρτη. Γι’ αυτό με μεγάλη δυσκολία τολμώ να κάνω έκκληση στους μεγαλύτερους σε ηλικία παρά τον πόνο τους να βρουν τη δύναμη να κλείσουν αυτό το κεφάλαιο, όχι ιστορικά, αλλά ανθρώπινα. Είμαστε φίλοι, οι Γερμανοί κάνουν διακοπές στην Ελλάδα χωρίς ίχνος εχθρότητας. Στη Γερμανία εκατοντάδες χιλιάδες Ελλήνων βρήκαν μια δεύτερη πατρίδα. Στα σχεδόν 80 χρόνια μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου έχουν περάσει τρεις γενιές. Πρέπει να φροντίσουμε τη φιλία μας, θα τα καταφέρουμε».
Η συνάντηση
Γευματίσαμε στο ελληνικό εστιατόριο «Der Grieche zum Staufenplatz» στο Ντίσελντορφ. Η επιλογή έγινε για την υψηλή αισθητική του χώρου και την καλή ποιότητα των υλικών. Για πρώτο πιάτο παραγγείλαμε σαλάτα χωριάτικη με φέτα (12 ευρώ), χειροποίητα λουκάνικα Τρικάλων (8,50 ευρώ), μπουγιουρντί με φέτα, ρικότα ψημένη με φρέσκια ντομάτα και τσίλι (9 ευρώ). Για κύριο πιάτο η συνομιλήτριά μου πήρε τηγανητά καλαμαράκια με τζατζίκι και τηγανισμένα λαχανικά (23,90 ευρώ) κι εγώ γαριδάτο με κριθαράκι (23,50 ευρώ). Η κυρία Στρακ-Τσίμερμαν ήπιε εμφιαλωμένο νερό με ανθρακικό κι εγώ για να τιμήσω την πόλη της απόλαυσα τη μαύρη τοπική μπίρα Σουμάχερ (3,20 ευρώ). Το επιδόρπιο ήταν κανταΐφι με ελληνικό γιαούρτι, μέλι και καρύδια (6 ευρώ). Ο συνολικός λογαριασμός 93,10, χωρίς φιλοδώρημα.
