Να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Η ελληνική κοινωνία, η κυβέρνηση, τα πολιτικά κόμματα και οι διοικήσεις των πανεπιστημίων ανέχονται αδιάφορα επί δεκαετίες –και σήμερα– να αλωνίζει η βία και η αυθαιρεσία στα δημόσια πανεπιστήμια.
• Στις 2.11, σακίδιο με 7 μολότοφ εντοπίστηκε στη Σχολή Θετικών Επιστημών του ΑΠΘ.
• Στις 2.11, έξω από το τμήμα μου, στο ΕΚΠΑ, εντελώς αναίτια, συνάδελφοί μου μέλη ΔΕΠ και η φύλακας του κτιρίου εξυβρίστηκαν και απειλήθηκαν από αγνώστους.
• Την 31η Οκτωβρίου ομάδα περίπου 15 ατόμων με κουκούλες και ρόπαλα γκρέμισαν τοίχο στην Κοσμητεία της Σχολής Θετικών Επιστημών του ΕΚΠΑ, έκαναν εκτεταμένες καταστροφές και απείλησαν στη συνέχεια τον κοσμήτορα.
• Πάλι στις 31.10, 20 άτομα με κουκούλες βγήκαν από το ΟΠΑ και πυρπόλησαν κάδους κλείνοντας την Πατησίων. Στις 21 Οκτωβρίου έγιναν επεισόδια με ΜΑΤ.
• Στις 26.10 κουκουλοφόροι με μολότοφ επιτέθηκαν στα ΜΑΤ έξω από τη Φοιτητική Εστία του ΕΚΠΑ στα Ιλίσια, πράγμα που είχε συμβεί επίσης τον Σεπτέμβριο και τον Ιούλιο.
• Πάλι στις 26.10 διακόπηκε η εορταστική εκδήλωση για την 28η Οκτωβρίου στο Πάντειο και χρησιμοποιήθηκε το μικρόφωνο της αίθουσας για να διαβαστεί κείμενο. Πάλι στο Πάντειο, στις 10.10, 40 περίπου άτομα έκαναν «συμβολική» κατάληψη της Πρυτανείας και έστειλαν μηνύματα χρησιμοποιώντας την ηλεκτρονική της διεύθυνση.
• Πάλι στις 26.10 κουκουλοφόροι διέκοψαν εκδήλωση για την 28η Οκτωβρίου και πέταξαν στον πρύτανη, στους αντιπρυτάνεις και τους κοσμήτορες αυγά.
• Στις 23.10 επανακαταλήφθηκε η κατειλημμένη αίθουσα που είχε εκκενωθεί στο ΕΜΠ τον Αύγουστο, ενώ διακόπηκε το μάθημα της κοσμήτορος.
• Στις 22.10, άγνωστοι έσπασαν τα τζάμια στο νέο κτίριο του τμήματός μου, που μόλις παραδόθηκε και στο οποίο δεν έχουμε ακόμη εγκατασταθεί.
Πώς γίνεται να ανέχονται όλοι τον επανειλημμένο εξευτελισμό καθηγητών, πρυτάνεων και κοσμητόρων από αγνώστους ή και γνωστούς, που δεν τους αγγίζει ο νόμος;
Oλα αυτά συνέβησαν μέσα σε λίγες μέρες. Πώς γίνεται να μη συγκινούν κανέναν; Πώς γίνεται να ανέχονται όλοι τον επανειλημμένο εξευτελισμό καθηγητών, πρυτάνεων και κοσμητόρων από αγνώστους ή και γνωστούς, που δεν τους αγγίζει ο νόμος; Πώς δέχονται να αντιμετωπίζονται με αυτόν τον τρόπο οι δάσκαλοι των παιδιών τους, αυτοί που μορφώνουν τις επόμενες γενιές, τους επόμενους επιστήμονες; Με ποια διάθεση και ποιο σθένος θα πάνε οι καθηγητές που απειλούνται, που προπηλακίζονται, που βλέπουν τη φωτογραφία τους σε αφίσες επικηρυγμένων, να κάνουν μάθημα ή να επιτελέσουν τα καθήκοντά τους ως κοσμήτορες, πρυτάνεις, πρόεδροι τμημάτων, δάσκαλοι και ερευνητές; Πώς γίνεται η ίδια η ακαδημαϊκή κοινότητα να μένει σιωπηρή, να μην αντιδρά όταν συνάδελφοί τους, δίπλα τους, υφίστανται εντελώς απρόκλητα τέτοια μεταχείριση; Πόσος μιθριδατισμός ώστε να μη μας αγγίζουν αυτά που συμβαίνουν;
Γιατί όλα αυτά; Διότι υπάρχει φόβος. Φόβος μέσα στο πανεπιστήμιο και φόβος έξω. Μέσα στα πανεπιστήμια καθηγητές και διοικήσεις αυτολογοκρίνονται ή προσπαθούν να αποφύγουν μέτρα από τον φόβο των αντιποίνων. Eξω, για την κυβέρνηση και τα κόμματα, υπάρχει ο φόβος του πολιτικού κόστους. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι αντίθετος στις καταλήψεις και δεν θέλει «μπάτσους» στα ιδρύματα. Το ΚΚΕ ενοχλείται μόνο όταν τραμπουκίζονται οι δικές του ομάδες. Οι υπόλοιποι δεν ασχολούνται καν. Από το να γίνει μια «στραβή» και να προκύψει πολιτικό κόστος, καλύτερα να μη γίνει τίποτε, κι ας γίνονται «στραβές» κάθε μέρα. Αυτές αφορούν άλλους. Αυτή η λογική οδήγησε στον παροπλισμό της πανεπιστημιακής αστυνομίας, που ιδρύθηκε μετά τα επεισόδια στο ΟΠΑ και τον εξευτελισμό τού εκεί πρυτάνεως το 2020. Η ίδια η αστυνομία δεν θέλει να ανακατευτεί. Eτσι, έχουν παραδοθεί τα ιδρύματα σε αγνώστους, που δρουν όποτε θέλουν και όπως θέλουν. Το τι συμβαίνει στα πανεπιστήμια το αποφασίζουν πρώτα αυτοί. O,τι κι αν κάνουν δεν υπάρχουν γι’ αυτούς συνέπειες. Υπάρχουν συνέπειες για το ακαδημαϊκό κλίμα, το ακαδημαϊκό περιβάλλον, το ακαδημαϊκό έργο και την τσέπη του φορολογουμένου.
Θέλουμε να ανοίξουν τα πανεπιστήμια προς το εξωτερικό, να προσελκύσουν ξένους φοιτητές, καθηγητές και ερευνητές. Θα έρχονται φοιτητές για μεταπτυχιακά, θα πληρώνουν δίδακτρα και θα εμφανίζονται κάποιοι να κλείνουν αυθαίρετα τις σχολές, να χτίζουν τοίχους και να διακόπτουν τα μαθήματα; Πώς φανταζόμαστε να λειτουργεί αυτή η συνθήκη;
Μας είπαν διάφοροι, μεταξύ των οποίων και πρυτάνεις, ότι δεν χρειάζεται η πανεπιστημιακή αστυνομία, διότι με την κατάργηση του ασύλου μπορούν μόνοι τους, με τη βοήθεια της κανονικής αστυνομίας, εφόσον ανταποκρίνεται όταν καλείται, να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Κι όμως, όπως αποδεικνύεται καθημερινά, δεν μπορούν να το αντιμετωπίσουν. Η αστυνομία, όταν καλείται από υπεύθυνα πρόσωπα, πλέον ανταποκρίνεται, αλλά πάντοτε, εκ των πραγμάτων, κατόπιν εορτής. Η ζημιά έχει ήδη γίνει. Επιπλέον, δεν μπορεί να μένει μέσα στις σχολές. Eτσι, εκκενώνει π.χ. μια κατάληψη, φεύγει, και την άλλη μέρα οι χώροι επανακαταλαμβάνονται ή «σφραγίζονται» και αχρηστεύονται για να μην επανακαταληφθούν. Αν υπήρχαν επεξεργασμένα σχέδια ασφαλείας και πανεπιστημιακή αστυνομία εγκατεστημένη μέσα στα ιδρύματα, με σοβαρά πρωτόκολλα συνεργασίας, θα μπορούσε να δρα προληπτικά και άμεσα. Aλλοι είπαν να προσληφθούν security, αλλά τέτοιοι φύλακες ήδη υπάρχουν χωρίς αποτέλεσμα. Πρόσφατα ο συνάδελφος Αριστείδης Χατζής έγραψε (protagon.gr) ότι έχει δει μέσα στην Πανεπιστημιούπολη ανθρώπους με Ι.Χ. ή ημιφορτηγά να κόβουν δέντρα με πριόνια για το τζάκι τους ή για να τα πουλήσουν. Επείγει αυτό το πολυπαραγοντικό ζήτημα να αντιμετωπιστεί. Χρειάζεται αναγνώριση του προβλήματος, πολιτική βούληση και επιμονή. Για να πάψουν τα ιδρύματα να είναι ξέφραγο αμπέλι.
Η κ. Βάσω Κιντή είναι καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο ΕΚΠΑ.
