Η δέσμευση της Γαλλίας μέσω της αμυντικής συμφωνίας με την Ελλάδα αλλάζει τις ισορροπίες στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, τονίζει στην «Κ» ο Μπρούνο Τερτρέ, ένας από τους κορυφαίους στρατηγικούς αναλυτές στην Ευρώπη. Ο αναπληρωτής διευθυντής του Γαλλικού Ιδρύματος Στρατηγικής Ανάλυσης, που εδρεύει στο Παρίσι, υποστηρίζει πως με την αμυντική συμφωνία η Ελλάδα ενισχύει τις αποτρεπτικές της δυνατότητες και η Γαλλία στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα στην Τουρκία.
– Ποια είναι η σημασία της ελληνογαλλικής συμφωνίας και τι λέει για το μέλλον της ελληνογαλλικής σχέσης;
– Νομίζω πως πρόκειται για ένα σημαντικό ορόσημο στη σχέση Γαλλίας – Ελλάδας. Εδώ και χρόνια οι Γάλλοι λένε πως δεν θέλουν απλώς να πουλάνε όπλα στους στενούς συμμάχους, αλλά να δημιουργήσουν μια βαθύτερη και ισχυρότερη διμερή σχέση. Θεωρώ πως η συμφωνία που υπεγράφη είναι ακριβώς ένα τέτοιο παράδειγμα. Είναι μια σημαντική πώληση για την αμυντική βιομηχανία, αλλά είναι ταυτόχρονα και μια σημαντική ενίσχυση της ελληνογαλλικής αλληλεγγύης.
– Πώς θεωρείτε ότι επηρεάζει την ισορροπία δυνάμεων στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο;
– Κοιτάξτε, υπάρχουν δύο διαφορετικές κατευθύνσεις εδώ: η πρώτη είναι πως βοηθάμε την Ελλάδα να ενισχύσει την ικανότητά της να αμύνεται και να αποτρέπει οποιαδήποτε επιθετική δύναμη, που σε αυτή την περίπτωση είναι ένας προβληματικός γείτονας. Αυτό ισχύει στην περίπτωση των Rafale αλλά και με τις φρεγάτες, που είναι πλοία νέας γενιάς. Το δεύτερο αφορά ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα: Επιβεβαιώνουμε, μέσω μιας συγκεκριμένης αμυντικής δέσμευσης, πως θα βοηθήσουμε την Ελλάδα να αμυνθεί εάν η επικράτειά της δεχθεί επίθεση. Τώρα, κάποιοι λένε πως πρόκειται για συμβολική δέσμευση. Δεν το πιστεύω αυτό. Θεωρώ πως οι χώρες δεν δεσμεύονται για συμβολικούς λόγους. Θεωρώ πως σημαίνει πολλά για τον τρόπο με τον οποίο εμείς βλέπουμε τα προβλήματα στη Μεσόγειο σήμερα.
– Θα πρέπει να περιμένουμε εντονότερη γαλλική στρατιωτική παρουσία στην περιοχή μας;
– Νομίζω πως η γαλλική παρουσία είναι ήδη ισχυρή και θα συνεχίσει να είναι. Αυτό που θα προκαλέσει μεγαλύτερο ενδιαφέρον θα είναι οι κοινές στρατιωτικές ασκήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ασκήσεις στη θάλασσα αλλά και στον αέρα. Θα είναι η πιο σημαντική ένδειξη αλλά και χειροπιαστή απόδειξη δύο εταίρων για δραστηριοποίηση από κοινού σε μια συγκεκριμένη περιοχή.
– Και οι ΗΠΑ; Είναι χαρούμενες με αυτή την εξέλιξη; Και θεωρείτε πως μπορεί να αποχωρήσουν από τη Μεσόγειο;
– Οχι, δεν πρόκειται να αποχωρήσουν από την περιοχή μας. Αλλωστε οι ΗΠΑ έχουν αποδείξει την ακλόνητη προσήλωσή τους στην περιοχή, προσφέροντας βοήθεια σε συμμάχους όπως στην Ελλάδα και την Κύπρο. Η συμφωνία δεν έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα των ΗΠΑ κι ελπίζω Ελληνες και Γάλλοι να είχαν προηγουμένως ειδοποιήσει τους Αμερικανούς, γιατί αυτές τις ημέρες οι σύμμαχοι τείνουν να αιφνιδιάζουν ο ένας τον άλλον.
– Ο πρόεδρος Ερντογάν δείχνει δυσαρεστημένος για τον τρόπο με τον οποίο έχει εξελιχθεί η σχέση του με τις ΗΠΑ. Φαίνεται πως στρέφεται στον Πούτιν εκ νέου για αγορά οπλικών συστημάτων κι αναρωτιέμαι εάν μια τέτοια εξέλιξη θα κάνει αναπόφευκτη τη ρήξη με το ΝΑΤΟ για την Τουρκία.
– Δεν το νομίζω. Προφανώς μετά την εκλογή Μπάιντεν η σχέση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ δεν έχει βελτιωθεί. Αλλά δεν νομίζω πως ο Ερντογάν θέλει να κόψει τις γέφυρες με το ΝΑΤΟ. Νομίζω πως η Τουρκία θεωρεί ότι είναι προτιμότερο να παραμείνει στο ΝΑΤΟ από το να είναι απέξω. Ούτε οι ΗΠΑ θέλουν να διώξουν την Τουρκία. Παρεμπιπτόντως θεωρώ πως έχει υπάρξει αρκετή «προσποίηση» ανάμεσα σε Τουρκία και ΗΠΑ, αλλά δεν νομίζω πως μια δεύτερη παρτίδα του πυραυλικού συστήματος S-400 θα πωληθεί σύντομα στην Τουρκία. Εάν γίνει κάτι τέτοιο, θα είναι ξεκάθαρο σημάδι ότι η Τουρκία θέλει να προβοκάρει τις ΗΠΑ. Δεν θα είναι καλή εξέλιξη για τη Μεσόγειο αλλά και για την Ατλαντική Συμμαχία.
– Η ελληνογαλλική συμφωνία είναι ένα βήμα για τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης;
– Οχι, δεν είναι, δεν το βλέπω έτσι. Πρόκειται όμως για μια ξεκάθαρη απόδειξη ότι οι ευρωπαϊκές χώρες, φίλοι και σύμμαχοι, μπορούν να ενισχύσουν τους δεσμούς τους χωρίς να ζητήσουν την άδεια από την Ουάσιγκτον.
– Θα πρέπει να περιμένουμε πρωτοβουλίες σε αυτό το πεδίο από τον πρόεδρο Μακρόν, όταν η Γαλλία αναλάβει την προεδρία της Ε.Ε. στις αρχές του επόμενου χρόνου;
– Μένει να φανεί το εάν η Γαλλία θα χρησιμοποιήσει την προεδρία ως ένα πρώτο βήμα για μεγάλες πρωτοβουλίες το επόμενο διάστημα. Δεν είμαι βέβαιος ότι τα όσα θα δούμε στο επόμενο εξάμηνο θα είναι τόσο ισχυρές πρωτοβουλίες για να μετασχηματίσουν την Ευρώπη στο πεδίο της στρατηγικής της αυτονομίας, ειδικά από τη στιγμή που στη μέση της προεδρίας θα πραγματοποιηθούν προεδρικές εκλογές στη Γαλλία.
– Σε ό,τι αφορά τη Γερμανία; Μπορεί να δούμε θεαματικές αλλαγές υπό τον νέο καγκελάριο, όποιος κι αν είναι αυτός;
– Ενας μετασχηματισμός της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής θα μου έκανε τεράστια εντύπωση. Είναι πολύ πιο ασφαλές να αναμένετε συνέχεια παρά αλλαγή. Εκτός αν δούμε ευχάριστες εκπλήξεις.
