«Η Ευρωπαϊκή Ενωση θα πρέπει άμεσα να ενισχύσει την κοινή της άμυνα. Εκεί δεν μπορεί να ασκήσει βέτο ο Ερντογάν», τονίζει με νόημα στην «Κ» ο ευρωβουλευτής και συμπρόεδρος της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης, πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου, Γκι Φερχόφσταντ. Χαρακτηρίζει «κακόβουλους και κατασκευασμένους» τους λόγους που επικαλείται η Τουρκία για να μπλοκάρει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, και επισημαίνει ότι η Αγκυρα θα δεχθεί «πολύ σοβαρή» πίεση μετά την απόφαση για βέτο. Ο ίδιος απορρίπτει την έννοια του συμβιβασμού με τη Ρωσία του Πούτιν και καλεί σε θαρραλέα μεταρρύθμιση της Ευρωπαϊκής Ενωσης ως την αποτελεσματικότερη πολιτική ασφάλειας και άμυνας.
– Πώς αξιολογείτε τη στάση της Τουρκίας αναφορικά με την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ; Πιστεύετε ότι –στο τέλος της ημέρας– μπορεί να υπάρξει πρόβλημα με την ένταξη των δύο χωρών;
– Θα δούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Η πίεση προς την Τουρκία θα είναι πολύ σοβαρή. Ειδικά οι λόγοι που αναφέρθηκαν για να μην επιτραπεί σε αυτές τις χώρες να εισέλθουν στη Συμμαχία καθιστούν το βέτο προβληματικό. Το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό του να βρεθεί σε αδιέξοδο στον ίδιο τον λόγο της ύπαρξής του –να ενώνει προκειμένου να προστατεύει την ασφάλεια γύρω από τον Βόρειο Ατλαντικό– για κακόβουλους και κατασκευασμένους λόγους ενός μέλους.
– Η μια άποψη θέλει συνέχεια στις μάχες για την αποδυνάμωση του Πούτιν. Η άλλη προκρίνει την επίτευξη ενός συμβιβασμού για να μετριαστούν οι δυσμενείς συνέπειες στους τομείς της ασφάλειας και της οικονομίας. Ποιος θεωρείτε ότι θα πρέπει να είναι ο στόχος της Ευρώπης σε αυτόν τον πόλεμο;
Να ενώσουμε τις δυνάμεις μας οικονομικά, με τον κεντρικό ρόλο στην Ε.Ε. ώστε να μπορούμε να μετριάζουμε τις επιπτώσεις του πολέμου σε ενέργεια, κοινωνικό κόστος κ.λπ. Καμία μεμονωμένη χώρα δεν μπορεί να το κάνει από μόνη της.
– Συμβιβασμός; Οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν αυτήν τη λέξη δεν έχουν δώσει προσοχή στις εξελίξεις από τις 24 Φεβρουαρίου. Η ίδια η εισβολή προχώρησε πολύ πιο πέρα απ’ ό,τι θα περίμεναν οι περισσότεροι ειδικοί, και από τότε η βαρβαρότητα αυξάνεται, δεν μειώνεται. Μην ξεχνάτε, προσπαθούμε να συμβιβαστούμε με τον Πούτιν τουλάχιστον από το 2014, και στη Συρία και στη Λευκορωσία. Τι μας έφερε τελικά αυτή η στρατηγική, εκτός από την περιφρόνηση ενός εμψυχωμένου Κρεμλίνου;
Ο μόνος τρόπος, πραγματικά ο μόνος τρόπος, για να μετριάσουμε τις επιπτώσεις του πολέμου του Πούτιν είναι να δυναμώσουμε την πλευρά μας: να ενώσουμε τα χέρια πολιτικά και στρατιωτικά, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας και άλλων χωρών στις γειτονικές περιοχές της Ρωσίας – εξ ου και η απόφαση της Σουηδίας και της Φινλανδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ αλλά και το δημοψήφισμα στη Δανία (σ.σ. για τη συμμετοχή στην αμυντική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης). Και να ενώσουμε τις δυνάμεις μας οικονομικά, με τον κεντρικό ρόλο στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ώστε να μπορούμε να στηρίζουμε, να μετριάζουμε τις επιπτώσεις όσον αφορά την παροχή ενέργειας, το κοινωνικό κόστος και τον οικονομικό αντίκτυπο. Μαζί μπορούμε να το κάνουμε. Καμία μεμονωμένη χώρα δεν μπορεί να το κάνει από μόνη της.
– Πώς φαντάζεστε την επόμενη ημέρα; Υπάρχει η άποψη ότι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη δεν θα πρέπει να γκρεμίσουν τις γέφυρες με τη Ρωσία, ακόμη και με τον Πούτιν στην εξουσία.
– Ποιος ξέρει τι θα ακολουθήσει… Στρατιωτικά, η Ρωσία προφανώς υπερέβαλε εαυτόν. Αλλά ένα τραυματισμένο ζώο μπορεί να είναι επικίνδυνο: βλέπουμε μπροστά μια μακροχρόνια σύγκρουση, με μια οριακά βιώσιμη Ουκρανία και όλους τους στρατιωτικούς, οικονομικούς, ενεργειακούς και διατροφικούς κινδύνους που αυτό συνεπάγεται; Ή θα απομακρυνθεί τελικά ο Πούτιν; Και τι θα ερχόταν στη θέση του;
Τώρα βλέπουμε λιγότερη ελπίδα στη Ρωσία απ’ ό,τι πριν από μερικά χρόνια. Δεν υπάρχει κοινή γνώμη για να συζητήσουμε. Το μόνο που έχει απομείνει γύρω από το Κρεμλίνο είναι φίλοι και συνεργάτες. Ισως ελπίζει κανείς ότι στο τέλος θα απογοητευθούν από τις κυρώσεις, ώστε να ξεσηκωθούν εναντίον του ανθρώπου που έβαλε τέλος στην υπέροχη ζωή τους. Πράγματι θα έπρεπε να τους στοχεύσουμε πολύ περισσότερο, ολόκληρη τη ραχοκοκαλιά του καθεστώτος, για να τους απογοητεύσουμε αρκετά! Αλλά προσφέρουν ουσιαστική ελπίδα για ένα πιο σταθερό, κάπως δημοκρατικό καθεστώς στη συνέχεια;
Η μόνη μας ελπίδα έγκειται στο τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για τον εαυτό μας. Να στηρίξουμε την Ουκρανία, να ασκήσουμε πίεση στο ρωσικό καθεστώς και να κάνουμε τη δική μας κοινή δράση. Να ενσωματώσουμε και να βελτιώσουμε τις αμυντικές μας ικανότητες, με την άμυνα της Ε.Ε. ως αξιόπιστο και ισχυρό πυλώνα του ΝΑΤΟ –κάτι για το οποίο ο Ερντογάν δεν μπορεί να ασκήσει βέτο– και με μια ενισχυμένη Ευρωπαϊκή Ενωση στους τομείς όπου θα διεξαχθεί αυτός ο μακρύς πόλεμος, όπως η ενέργεια και οι κρίσιμοι βιομηχανικοί πόροι. Πρέπει να επανεφεύρουμε τη δική μας αίσθηση κυριαρχίας, μέσω της μεταρρύθμισης της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
