Ο Γιώργος Καπουτζίδης φαίνεται να έχει βρει τη χρυσή τομή. Αποπνέει μια φοβερή ευγένεια χωρίς να γίνεται ξύλινος ή άκαμπτος συνομιλητής. Ισως η νηφαλιότητα της σκέψης του να είναι και ο λόγος που κάθε δημόσια τοποθέτησή του τραβάει τα φώτα, χωρίς ο ίδιος να το επιδιώκει ή να πασχίζει για αυτό.
Χρυσή τομή έχει βρει και στις δουλειές του. Από τις «Σαββατογεννημένες» από την κληρονομιά των Ρέππα – Παπαθανασίου, όπως και ο ίδιος παραδέχεται, μέχρι το μεγάλο μπαμ του «Παρά Πέντε», που μας σύστησε μια τηλεοπτική παρέα που μόνο με αυτή του «Scooby Doo» θα μπορούσε να συγκριθεί, και την τελευταία του τηλεοπτική δουλειά, τις πιο προσωπικές «Σέρρες», ο Γιώργος Καπουτζίδης γράφει τηλεοπτικές ιστορίες που είναι απόλυτα προσβάσιμες, αλλά όχι προβλέψιμες.
Ισως για αυτό και οι «Σέρρες», που αφηγούνται την επιστροφή ενός γκέι τριαντάρη στον τόπο που μεγάλωσε, αλλά και σε μια πραγματικότητα που κινείται σε δύο ταχύτητες, ύστερα από το ταξίδι τους στο AΝΤ1+ και τον ANT1, ετοιμάζονται για ένα μεγαλύτερο στο Netflix. Ολα αυτά τη στιγμή που στην Ελλάδα ένα νομοσχέδιο που ετοιμάζεται να ψηφιστεί θα επιτρέπει σε ανθρώπους σαν τον Γιώργο Καπουτζίδη ή τον ήρωά του, τον Οδυσσέα, να ονειρεύονται πιο πλατιά. Ο ίδιος ο δημιουργός, πάντως, μοιάζει να έχει βρει τον εαυτό του και να μη νιώθει μόνος σαν κάποτε. Οπως φαίνεται, όλα βαίνουν καλώς.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
– Οταν ξεκινήσατε να γράφετε τις «Σέρρες», δυσκολευτήκατε στην ισορροπία μεταξύ αυτοβιογραφικού και μυθοπλαστικού στοιχείου; Ή το να γράφει κάποιος «περίπου» για τα βιώματά του έχει και μια απελευθερωτική διάσταση;
– Είναι σίγουρα το πιο απελευθερωτικό κείμενο που έχω γράψει. Δεν ξέρω αν έχει τόσο να κάνει με το ότι είναι και αυτοβιογραφικό. Μοιάζω με τον χαρακτήρα του Οδυσσέα στη συμπεριφορά, αλλά δεν έχουμε βιώσει τις ίδιες καταστάσεις. Δόξα τω Θεώ, οι γονείς μου ζούνε, η αδελφή μου είναι υπέροχη. Πολύ απελευθερωτικό και πρωτόγνωρο για εμένα ήταν να γράψω αφιλτράριστα, χωρίς να λογοκρίνω τον εαυτό μου. Οταν, δε, έφτασα σε αυτή τη σκηνή στην ντουλάπα στο τέταρτο επεισόδιο, που ο γιος με τον πατέρα συζητάνε πολύ ανοιχτά για τη σεξουαλικότητα του γιου, είπα «πώς το έκανα τώρα αυτό, πώς μου ήρθε;». Ηταν πολύ ωραία διαδικασία, λοιπόν, σαν να μην ήταν δουλειά. Ολα τα άλλα κείμενα που έχω γράψει πάντα ήταν μια δουλειά, υπήρχε ένας στόχος. Αυτό πραγματικά ήταν ένας κόσμος που δημιουργήθηκε για να μου κάνει παρέα στην καραντίνα, να περάσω πιο αστεία και χαλαρά τις μέρες στις Σέρρες, που είχα πάει, και κατόπιν στην Αίγινα. Διάβαζα και ξαναδιάβαζα το κείμενο και συνειδητοποιούσα ότι πριν από κάποια χρόνια δεν θα είχα ούτε ούτε την ευρηματικότητα να τα γράψω έτσι, ούτε ίσως και την τόλμη να κάνω ένα κείμενο τόσο «κομμένο» και μικρό.
– Αυτό με την αφηγηματική οικονομία έχει να κάνει καθόλου με το γεγονός ότι η σειρά προβλήθηκε αρχικά σε συνδρομητική πλατφόρμα;
– Οχι, γιατί αυτό όλο ήρθε αργότερα, δεν το ήξερα όταν ξεκίνησα να το γράφω. Οταν πια πήρε μορφή, άρχισα να καταλαβαίνω πάνω-κάτω πού μπορεί να μπει, σε ποιο τηλεοπτικό περιβάλλον ταιριάζει περισσότερο.
– Λέτε, λοιπόν, πως οι «Σέρρες» ήταν το πιο απελευθερωτικό κείμενο για εσάς. Εχουν υπάρξει όμως περιπτώσεις που έχουν λογοκρίνει άλλοι τις δουλειές σας; Να σας πουν «κάν’ το λίγο πιο έτσι, μαλάκωσέ το εδώ»;
– Οχι, για να πω την αλήθεια. Νομίζω πως από την επιτυχία του «Παρά Πέντε» και μετά δεν είχα τέτοια θέματα. Οταν όμως κάνω διασκευή σε ένα θεατρικό έργο, εκεί βάζω εγώ ένα φίλτρο. Οφείλεις να σεβαστείς αυτό που έχει γράψει κάποιος άλλος. Οταν έκανα την «Εθνική Ελλάδος», υπήρχε μια φοβία μήπως το κείμενο έχει γίνει πολύ σκληρό με κάποια πράγματα, κυρίως στον χαρακτήρας της Φοίβης. Αλλά δεν μου έχει γίνει απαγόρευση ποτέ – και δεν θα μπορούσα να γράψω κιόλας με απαγόρευση. Το κάνω εγώ βέβαια κάποιες φορές στον εαυτό μου.
– Για να γυρίσω λίγο σε κάτι που λέγαμε πριν, μια έστω και αδρή αυτοβιογραφική αποτύπωση είναι και μια μορφή συλλογισμού πάνω στη ζωή, μια «τακτοποίηση» όσο ο χρόνος περνάει;
– Ναι, δεν το είχα σκεφτεί ποτέ. Συνειδητοποίησα και εγώ πράγματα για τον εαυτό μου με τον χαρακτήρα του Οδυσσέα. Θα ήθελα να είμαι λιγότερο ντροπαλός και συνεσταλμένος στη ζωή μου. Ο Οδυσσέας έχει ταλαιπωρηθεί λιγάκι που είναι συνεσταλμένος, όπως λέει και σε ένα επεισόδιο «όταν είμαι στις Σέρρες μαζεύομαι, όταν είμαι στην Αθήνα είμαι αλλιώς».
– Κάποια από τα θέματα που πιάνουν οι «Σέρρες» έχουν αντιμετωπιστεί καλλιτεχνικά και με διδακτισμό. Εκεί πώς το δουλέψατε ώστε να βρεθεί η ισορροπία και η σειρά και να περάσει ένα μήνυμα και να μπορεί να είναι συγχρόνως αστεία και απολαυστική;
– Ισως γιατί δεν είχα τη διάθεση να διδάξω, όσο να εκφραστώ και να διασκεδάσω. Από την άλλη, επειδή ακούμε συχνά τον διδακτισμό ως έννοια, ξέρω ότι δεν είναι τόσο ελκυστικό ένα διδακτικό κείμενο. Αλλά δεν κατηγορώ καθόλου τους ανθρώπους που είχαν έναν διδακτισμό τελικά. Διότι και ο διδακτισμός προκύπτει από κάποια ανάγκη. Και η ανάγκη ποια είναι; Οτι κάποιοι δεν παίρνουν τα «γράμματα» με τίποτα και κάπως πρέπει να τους τα εξηγήσεις. Προκύπτει δηλαδή από μία γενικότερη… αμορφωσιά, οπότε προσπαθείς να εκπαιδεύσεις το κοινό σου. Το λέω για να μην κατηγορούμε τους ανθρώπους που έχουν κάνει στο παρελθόν διδακτικά κείμενα – πιθανότατα και εγώ το έχω κάνει. Αυτή είναι πάντως η ανάγκη του διδακτισμού, η απογοήτευση που μπορεί να αισθάνεται ένας δημιουργός που λέει: «Μα πού θα απευθυνθώ; Σε ανθρώπους που δεν καταλαβαίνουν; Μα πρέπει να καταλάβουν». Σε αυτό πάντως το κείμενο δεν είχα τη διάθεση να εξηγήσω κάτι. Αυτό το οποίο προέκυψε, βέβαια, είναι ένα έργο που νομίζω ότι μπορεί να επηρεάσει και να αποτελέσει αρχή συζήτησης για πολλά πράγματα.
«Συνειδητοποίησα και εγώ πράγματα για τον εαυτό μου με τον χαρακτήρα του Οδυσσέα. Θα ήθελα να είμαι λιγότερο ντροπαλός και συνεσταλμένος στη ζωή μου».
– Με τις «Σέρρες» επομένως πού νιώθετε ότι απευθύνεστε;
– Πιστεύω πως τα γκέι παιδιά που έχουν μεγαλώσει στην επαρχία θα χαρούν πάρα πολύ. Και έως τώρα συγκινήθηκαν κιόλας πάρα πολύ. Τα μηνύματα που έχω λάβει είναι τόσο ψυχαναλυτικά και συγκινητικά. Νομίζω ότι τους θύμισα και πληγές τους. Ωστόσο κατάλαβα ότι δεν είναι μόνο αυτοί, ο καθένας βρήκε κάποιον να ταυτιστεί. Γιατί νομίζω πως έχει πολλή ανθρωπιά το έργο – ή στην περίπτωση της Νάνσυς έχει απόλυτη έλλειψη.
– Η «πτήση» προς Netflix πώς προέκυψε;
– Ελα ντε! Εκεί που καθόμουν το έμαθα. Μου το είπαν τον Νοέμβριο «μεταξύ τυρού και αχλαδίου». Αλλά μου είπαν ότι ακόμη δεν λέμε κάτι, είναι σε συζητήσεις και δεν έχει υπογραφεί κάτι. Ηταν τόσο το άγχος μου μην πω κάτι και χαλάσει η συμφωνία, που μία που μου το είπαν, μία που σχεδόν το ξέχασα. Χάρηκα πολύ όταν ανακοινώθηκε και επίσημα. Θα ξεκινήσουμε από την Ελλάδα και την Κύπρο και εύχομαι αργότερα να μπορέσει να παίξει και σε άλλες χώρες. Πιστεύω ότι θα μπορούσε να «μιλήσει» σε αρκετές χώρες, κυρίως στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Ευρώπη. Οχι μόνο για τα ζητήματα σεξουαλικότητας –που κάποιες άλλες χώρες τα έχουν λύσει–, αλλά και όσον αφορά την αποξένωση μέσα στην οικογένεια. Μια απούσα ή λειψή σχέση υπάρχει πιστεύω στις οικογένειες σε κάθε χώρα.
– Με έναν τρόπο, όλοι οι χαρακτήρες της σειράς είναι μόνοι τους, έως ότου κάποιοι από αυτούς προσπαθήσουν να έρθουν πιο κοντά.
– Ε, τους ξέρω τους μοναχικούς ανθρώπους λίγο καλά, είναι η αλήθεια, ανήκω σε αυτή τη φυλή.
– Οι καιροί μεν αλλάζουν και ως προς τις αντιλήψεις και ως προς την τηλεοπτική πραγματικότητα («Maestro», «Milky Way»), αλλά την ίδια στιγμή, αν ανοίξει κανείς την εγχώρια τηλεόραση, το πιθανότερο είναι πως θα πέσει πάνω σε μια σειρά εποχής. Εντέλει με όλα αυτά, πώς βλέπετε να διαμορφώνεται το τηλεοπτικό τοπίο στη μυθοπλασία;
– Οπως φαίνεται, κινείται και προς τις δύο κατευθύνσεις, έχουμε και σε αυτό ακόμα διχασμό. Η αλήθεια είναι πως δεν έχω δει πολλή τηλεόραση, γνωρίζω βέβαια τι πραγματεύεται η κάθε σειρά. Προσωπικά, μου αρέσουν περισσότερο οι σύγχρονες σειρές, θα ήθελα να δω τους Ελληνες δημιουργούς να ασχολούνται περισσότερο με ζητήματα του σήμερα. Συμβαίνουν κοσμοϊστορικά γεγονότα, όχι μόνο τώρα, και τα προηγούμενα χρόνια: κρίση, άνοδος της Ακροδεξιάς, εγκληματικές οργανώσεις μέσα στη Βουλή. Αν αυτά συνέβαιναν στην Αμερική, θα είχαν κάνει πεντακόσιες σειρές. Εμείς φοβηθήκαμε να τα αγγίξουμε και να τα καταγράψουμε, πάμε λίγο εκ του ασφαλούς. Φυσικά ως χώρα έχουμε και μια πλούσια Ιστορία, κομμάτια της οποίας δεν έχουμε καταγράψει. Αλλά μάλλον ξεπεράστηκε ο μέσος όρος σειρών εποχής.
Ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης είναι ένας άνθρωπος που έχει οδηγήσει και εμπνεύσει πολύ κόσμο. Είναι ένας υπέροχος πρωτοπόρος που σήκωσε τη σημαία της εξέλιξης της ελληνικής τηλεόρασης.
– Τη στιγμή που ελληνικές δουλειές αρχίζουν και μπαίνουν στις μεγαλύτερες πλατφόρμες του εξωτερικού, όταν πιάσετε να γράψετε την επόμενη δουλειά σας, πού θα προσβλέπει;
– Αυτό είναι το καλό με όλο αυτό, το να βλέπεις ότι μπορείς να πας και ένα βήμα παραπάνω. Και αφήστε εμένα, κυρίως για έναν νεότερο δημιουργό που θα έρθει. Γιατί και εγώ είδα τους Ρέππα – Παπαθανασίου και τις «Τρεις Χάριτες», και είπα ότι θέλω και εγώ να κάνω μια σειρά με τρεις γυναίκες και να έχω εγώ έναν β’ ανδρικό ρόλο. Ηταν η Ολγα, η Ειρήνη και η Μαρία, και για εμένα στις «Σαββατογεννημένες» η Μπία, η Σούλα και η Καίτη. Οταν τώρα ένας νέος δημιουργός βλέπει τις σειρές μας να ανοίγουν φτερά και να έχουν μεγαλύτερη προσβασιμότητα, εμπνέεται και ο στόχος του θα είναι αυτός. Μια και αναφέραμε πριν το «Maestro», ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης είναι ένας άνθρωπος που έχει οδηγήσει και εμπνεύσει πολύ κόσμο. Είναι ένας υπέροχος πρωτοπόρος που σήκωσε τη σημαία της εξέλιξης της ελληνικής τηλεόρασης από όταν ξεκίνησε μέχρι τώρα. Και εγώ καλά τα πάω, είμαι παραστάτης δίπλα. Μια χαρά, είναι ωραία θέση. Και δεν έχεις και το άγχος να κουβαλάς τη σημαία.
– Βέβαια εσείς, ως ένα αγαπητό πρόσωπο, έχετε τη δύναμη να δώσετε και μια διαφορετική πρόταση που θα αγκαλιαστεί. Είναι το ίδιο εύκολο αυτό να γίνει με έναν εντελώς νέο δημιουργό;
– Είναι ευκολότερο πια. Γιατί περάσαμε μία περίοδο που δεν υπήρχε εμπιστοσύνη στους νέους δημιουργούς, που τα κανάλια ήθελαν την πεπατημένη. Ή δεν ήθελαν καν ελληνικό, ήθελαν ισπανικό σενάριο. Οταν έγραψα τις «Σαββατογεννημένες», είχε εκείνη τη χρονιά 35 σειρές, και ήμουν ο μοναδικός πρωτοεμφανιζόμενος σεναριογράφος. Ηταν πάρα πολύ μικρό το ποσοστό. Τώρα πια το θέλουν το καινούργιο και το πρωτοποριακό. Και θα το φέρει πιο εύκολα ένας νέος άνθρωπος.
– Αφότου οι «Σέρρες» έκαναν πρεμιέρα στο ANT1+ μέχρι τώρα που ετοιμάζονται να κάνουν στο Netflix, τα πράγματα για ανθρώπους σαν τον Οδυσσέα μοιάζουν πολύ πιο ελπιδοφόρα, με το νομοσχέδιο που βρίσκεται στα σκαριά. Είναι κάτι που περιμένατε να συμβεί;
– Καλά πηγαίνουν τα πράγματα. Κινούμαστε με πιο αργούς ρυθμούς από ό,τι άλλες χώρες της Ευρώπης, δεν είναι ψέμα αυτό. Νομίζω ότι δεν έχουμε αντιληφθεί πως άλλες χώρες, μια δεκαετία που εμείς ταλαιπωρηθήκαμε πάρα πολύ, προχώρησαν πάρα πολύ. Αλλά όλα μπορούν να διορθωθούν και να ξεκινήσουν ξανά. Και η νέα γενιά ξέρει να εκφραστεί σε πράγματα που εμάς μας ταλάνιζαν και δεν μπορούσαμε να τα επικοινωνήσουμε. Από την άλλη, είναι και ένα κομμάτι της κοινωνίας που σαν να έχει στυλώσει πεισματικά τα πόδια και να μη θέλει την πρόοδο, την εξέλιξη, την καλυτέρευση. Οχι μόνο στο συγκεκριμένο θέμα, γενικά. Ισως εκεί κρύβεται λίγο και ένα κομμάτι της πιο αργής πορείας της Ελλάδας. Είμαστε λίγο λες και την καινοτομία και το καινούργιο δεν τα θέλουμε. Με το που βγαίνει το καινούργιο μοντέλο κινητού τρέχουμε να το πάρουμε, αλλά δεν κάνουμε έτσι και με τα υπόλοιπα.
– Αν το νομοσχέδιο περάσει, θα μιλάμε για μια πολύ σημαντική τομή στη ζωή των ομόφυλων ζευγαριών. Θα απαλείψει πάντως, θεωρείτε, τις αγκυλώσεις κάποιου που κοιτάει «λοξά» ας πούμε το γκέι ζευγάρι ή που κάνει υβριστικά σχόλια στα social media;
– Είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Το νομοσχέδιο και η μισαλλοδοξία. Δεν θα λύσει το ένα το άλλο, πρέπει να λυθούν και τα δύο. Το νομοσχέδιο θα βοηθήσει πάρα πολύ τα ομόφυλα ζευγάρια και τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα να ζήσουν τη ζωή τους με στόχους, όνειρα, ισονομία. Αυτό είναι «οξυγόνο» για έναν πολίτη. Είναι πάρα πολλοί ομοφυλόφιλοι άνθρωποι που ζουν και εργάζονται σε χώρες του εξωτερικού και είναι εκεί όχι μόνο για τον καλύτερο μισθό, αλλά για την ισονομία και τον σεβασμό που απολαμβάνουν από τη χώρα που τους φιλοξενεί. Τώρα το κομμάτι της προκατάληψης είναι κάτι που καλούμαστε να το αντιμετωπίσουμε ο καθένας μόνος. Αλλά επειδή ο καθένας μόνος του δεν φαίνεται να το αντιμετωπίζει σωστά, πρέπει η πολιτεία να σταθεί στο πλευρό των ανθρώπων που υφίστανται διακρίσεις και να επιμορφώσει και κάποιους άλλους ανθρώπους. Οπότε δεν σταματάμε στο νομοσχέδιο την προσπάθεια.
Ενα κομμάτι της κοινωνίας σαν να έχει στυλώσει πεισματικά τα πόδια και να μη θέλει την πρόοδο, την εξέλιξη, την καλυτέρευση. Οχι μόνο στο συγκεκριμένο θέμα, γενικά. Ισως εκεί κρύβεται λίγο και ένα κομμάτι της πιο αργής πορείας της Ελλάδας.
– Αν αυτή η αλλαγή που φαίνεται να συμβαίνει γινόταν όταν ήσασταν για παράδειγμα 20 χρόνων, πόσο διαφορετική πιστεύετε πως θα ήταν η ζωή σας;
– Πάρα πολύ. Θα ήταν πιο χαρούμενη, πιο ελεύθερη, χωρίς φόβο και μοναξιά. Είναι ωραίο να μπορείς να είσαι ο εαυτός σου. Ούτως ή άλλως, μόνο αυτό μπορείς να είσαι στον κόσμο. Οπότε φρόντισε να είσαι ολόκληρος και όχι μισός.
– Και αν ο νεαρός Γιώργος Καπουτζίδης που περπατούσε στους δρόμους των Σερρών συναντούσε τον σημερινό Γιώργο Καπουτζίδη, τι θα είχαν να πουν ο ένας για τον άλλο;
– Νομίζω θα είχαν να λένε για το θάρρος που απέκτησε ο μεγάλος. Αλλά και ο μικρός θαρραλέος ήταν, απλώς πολύ μόνος. Τώρα μπορεί να είμαι μοναχικός άνθρωπος, αλλά μόνος δεν είμαι. Μάλλον ο μικρός θα κοιτούσε τον μεγάλο με θαυμασμό.
Οι «Σέρρες», σε σενάριο του Γιώργου Καπουτζίδη και σκηνοθεσία του Σταμάτη Πατρώνη, θα είναι διαθέσιμες στην πλατφόρμα του Netflix από τη Δευτέρα 15 Ιανουαρίου.
