Πόσα άτομα επιβιβάστηκαν χθες στα ΜΜΜ της Αθήνας; Πόσα τροχαία καταγράφηκαν συνολικά στην Ελλάδα το 2018; Πόσοι καθηγητές δίδασκαν στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το 2019 ή πόσοι ήταν οι άνεργοι στη χώρα μας εκείνη την χρονιά;
Παρ’ ότι οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα φαντάζουν εξαιρετικά δυσεύρετες για όσους δεν γνωρίζουν από Data Science, δηλαδή για τους περισσότερους από εμάς, ο μηχανικός λογισμικού Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος, κατόρθωσε με όπλο του την τεχνητή νοημοσύνη να κάνει εύκολη την πρόσβαση σε πολλά δεδομένα που σχετίζονται με το ελληνικό κράτος και την τοπική αυτοδιοίκηση.
«Το σκεπτικό μου ήταν απλό. Πήρα τα ανοιχτά δεδομένα από το gov.gr για διάφορες θεματικές όπως η εκπαίδευση, η οικονομία, το περιβάλλον, η υγεία, η δικαιοσύνη κ.λπ. και δημιούργησα μία προσαρμοσμένη έκδοση του ChatGPT την οποία ονόμασα OpenData Explorer», εξηγεί ο ίδιος.
Εχοντας αποφοιτήσει από το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και δουλεύοντας ήδη από τα 25 του έτη στο εξωτερικό, ο Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος αποφάσισε να δημιουργήσει αυτή την έκδοση στο ChatGPT. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πάντα αντιμετώπιζε δυσκολίες στην εύρεση πληροφοριών υψηλής ποιότητας κατά την αναζήτηση των περισσότερων θεμάτων στο διαδίκτυο που αφορούν την Ελλάδα και διατίθενται στην ελληνική γλώσσα.
Ανοιχτά δεδομένα σημαίνουν μεγαλύτερη διαφάνεια
Μιλώντας στην «Κ» επισημαίνει πως τα ανοικτά και πιο προσβάσιμα δεδομένα οδηγούν σε μία σειρά από πλεονεκτήματα για τους πολίτες όπως αύξηση της διαφάνειας, καθώς μπορούν μόνοι τους να προβαίνουν σε συγκρίσεις ή να παρακολουθούν την εξέλιξη των τάσεων σε βασικά ζητήματα όπως η ανεργία, το δημογραφικό, η εγκληματικότητα.
Κατά την περιηγήσή του στα ανοιχτά δεδομένα του ελληνικού Δημοσίου ο μηχανικός λογισμικών διαπίστωσε σημαντικές ελλείψεις.
«Επίσης με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να αυξηθεί και η ευαισθητοποίηση, παραδείγματος χάριν σε περιβαλλοντικά ζητήματα. Οι χρήστες μπορούν να ελέγχουν τον αριθμό των πυρκαγιών, την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που χρησιμοποιούνται σε όλη τη χώρα και έτσι να βγάζουν τα δικά τους συμπεράσματα», σημειώνει ο κ. Παπαδόπουλος.
Ωστόσο κατά την περιηγήσή του στα ανοιχτά δεδομένα του ελληνικού Δημοσίου από όλο το φάσμα της δημόσιας σφαίρας, ο μηχανικός λογισμικών διαπίστωσε και σημαντικές ελλείψεις.
Λίγα και παλιά τα ανοιχτά δεδομένα στην Ελλάδα
«Τα ανοιχτά δεδομένα που διατίθενται από το ελληνικό Δημόσιο είναι πολύ λίγα συγκριτικά με άλλες χώρες και ακόμη λιγότερα είναι προσβάσιμα στο κοινό. Παραδείγματος χάριν στην Ολλανδία υπήρχαν χιλιάδες σειρές δεδομένων, ενώ στο gov.gr μόλις 57, από υπουργεία, ΕΛΣΤΑΤ, ΕΛ.ΑΣ. κ.α.», εξηγεί προσθέτοντας πως η Ελλάδα κατατάσσεται στην 28η θέση (από τις 35)στην Ε.Ε. ως προς την ωριμότητα των ανοικτών δεδομένων το 2022.
Στην Ολλανδία υπήρχαν χιλιάδες σειρές δεδομένων, ενώ στο gov.gr μόλις 57, από υπουργεία, ΕΛΣΤΑΤ, ΕΛ.ΑΣ. κ.α.
Ακόμη ένα μειονέκτημα είναι πως εκτός από τα λίγα ανοιχτά δεδομένα, τα περισσότερα είναι και παλιά. Ειδικότερα πολλά από τα σύνολα δεδομένων δεν ενημερώνονται. Τα δεδομένα για τις δασικές πυρκαγιές σταματούν το 2018, ενώ τα δεδομένα για την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας παρέχονται μόνο για λίγες ημέρες του 2020. Τα πιο ενημερωμένα στοιχεία βρίσκονται στις κατηγορίες Υγεία και Μεταφορές.
«Ενα παράδειγμα δεδομένων που θα περίμενα να εντοπίσω και δεν εντόπισα στο gov.gr αφορούν τον τουρισμό», συμπληρώνει ο ίδιος. «Σε μια τόσο τουριστική χώρα όπως η Ελλάδα, θα ήταν πολύ χρήσιμα δεδομένα σχετικά με τις τουριστικές ροές (διεθνείς αφίξεις και αναχωρήσεις ανά χώρα καθώς και διανυκτερεύσεις από επισκέπτες)».
Τέλος, ερωτηθείς για τον ψηφιακό βοηθό που εγκαινιάστηκε πρόσφατα στον gov.gr, ο κ. Παπαδόπουλος επισημαίνει πως «αν κάνει κάποιος τις ίδιες ερωτήσεις στον ψηφιακό βοηθό του gov.gr δεν θα λάβει καμία απάντηση, καθώς το μόνο που κάνει αυτό το εργαλείο είναι να καθοδηγεί τον χρήστη σε συγκεκριμένα μέρη της πλατφόρμα για κάποιες συγκεκριμένες διαδικασίες (π.χ. αν επιθυμεί να κάνει μία υπεύθυνη δήλωση)».
