«Το έγραψα σε μέρες μεγάλης θλίψης. Δεν θυμάμαι να είχα ποτέ πριν στη ζωή μου τέτοιο συναισθηματικό μπλοκάρισμα. Υπό αυτές τις συνθήκες άρχισα να γράφω “Το πιο όμορφο σώμα που έχει βρεθεί ποτέ σ’ αυτό το μέρος”. Εγραφα, μόνο έγραφα, και το γράψιμο με έσωσε», λέει στην «Κ» ο Καταλανός συγγραφέας, δραματουργός και σκηνοθέτης Ζουζέπ Μαρία Μιρό.
Συναντηθήκαμε πριν από λίγες ημέρες όταν επισκέφθηκε την Αθήνα για να παρακολουθήσει τη σκηνική παρουσίαση του έργου του. Καθόμαστε όλοι –ο Μιρό, η μεταφράστριά του Μαρία Χατζηεμμανουήλ, με την οποία είναι πλέον φίλοι, ο ηθοποιός Αργύρης Ξάφης και η σκηνοθέτις Ζωή Ξανθοπούλου– στις θέσεις για το κοινό πατώντας λιγάκι στη σκηνή. «Αρχισα να το γράφω στις 6 Απριλίου 2020, μέσα στην απομόνωση της πανδημίας, σε συνθήκες μοναξιάς και πένθους από τον χαμό αγαπημένων φίλων. Νιώθω πάντα ότι το έγραψα σαν να είμαι υπνοβάτης, ένα κείμενο που υπήρχε για πολύ καιρό μέσα μου και το έβαλα στο χαρτί σαν να ήμουν ο στενογράφος ενός ονείρου. Εντέλει, ήταν μια θεραπευτική διαδικασία», λέει ο Μιρό. Το περίεργο είναι πως δεν είχε συνθέσει ποτέ άλλοτε μονόλογο, αν και ο συγκεκριμένος ενέχει αρκετά διαφορετικά πρόσωπα. «Πιστεύω ότι κάθε έργο σχετίζεται με μια συγκεκριμένη στιγμή στη ζωή μας, και αυτό δεν θα μπορούσε παρά να γραφτεί μέσα στη μοναξιά», εξηγεί ο Καταλανός συγγραφέας.
Ο Ζουζέπ Μαρία Μιρό έχει πει ότι αυτός ο μονόλογος χρειάζεται να ερμηνευτεί από μύστη ανεξαρτήτως φύλου, ότι πρόκειται για μια ερωτική εξομολόγηση στους/στις ηθοποιούς που τόσο θαυμάζει και προς τους οποίους νιώθει ευγνωμοσύνη αφού είναι εκείνοι που, χρησιμοποιώντας ως μέσον το σώμα, τη φωνή, το συναίσθημα, την τεχνική και την ευαισθησία τους, πραγματοποιούν μιαν ανάσταση. Το βραβευμένο έργο έχει ήδη ταξιδέψει στον ισπανόφωνο θεατρικό κόσμο και επιπλέον παρουσιάστηκε στη Νέα Υόρκη και στην Ιταλία.
Ωστόσο, ο συγγραφέας είναι πολύ επιφυλακτικός με το συγκεκριμένο κείμενο και τις μεταφράσεις του. «Ο λόγος σε αυτό το έργο είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος, φέρει όλα τα συναισθήματα», τονίζει. «Μιλάει για ένα σώμα ακρωτηριασμένο, ένα σώμα πανέμορφο που όλοι θα θέλαμε να έχουμε ή να το κάνουμε δικό μας. Ο βίαιος θάνατος του πιο όμορφου νέου της περιοχής είναι ένα θάνατος σχεδόν θυσιαστικός, ώστε το παιδί να γίνει εξιλαστήριο θύμα για την κοινωνία και να κινήσει τη διαδικασία του εξαγνισμού της.
Ο 17χρονος Αλμπέρ, που δολοφονήθηκε σε έναν αγρό κάπου στην Καταλωνία, δεν επιστρέφει στη ζωή. Ομως, μέσω της δραματουργίας, από το σώμα του γεννιούνται άλλες φωνές. «Σε μια περίοδο που η πλειονότητα των συγγραφέων κάνει έργα αυτομυθοπλασίας, εγώ έχω κάνει “γεωμυθοπλασία”», λέει ο Μιρό. Εχοντας μεγαλώσει στο μικρό καταλανικό χωριό Πρατς δε Λιουσανές, όταν έγραφε επέστρεφε εκεί νοερά, και σε αυτό το φόντο διηγήθηκε την ιστορία του Αλμπέρ. «Και αυτό που με εξέπληξε», υπογραμμίζει, «είναι πως οι άνθρωποι αναγνωρίζουν στο κείμενο ένα χωριό της πατρίδας τους, για παράδειγμα στο Μεξικό ή στην Ιταλία».
Κλείνοντας τη συζήτηση, τον ρωτάω για την άνθηση της καταλανικής δραματουργίας, που τροφοδοτεί το σύγχρονο θέατρο. «Οταν με ρωτούν γιατί υπάρχει αυτή η δραματουργική έκρηξη στην πατρίδα μου, απαντώ ότι δεν διαθέτουμε ξεχωριστό DNA», σημειώνει. «Απλώς έχουν εφαρμοστεί συγκεκριμένες πολιτικές στη διάρκεια των προηγούμενων ετών που πλέον δίνουν καρπούς. Οσο για τις πολλές τάσεις της καταλανικής δραματουργίας, δείχνουν ότι το σύστημα είναι υγιές και διαθέτει ετερογένεια».
