Το 2011, την ημέρα των γενεθλίων της Aλκης Ζέη (1923-2020), η Γιασεμί Κηλαηδόνη, προσκεκλημένη σε τιμητική εκδήλωση, διάβασε μερικά αποσπάσματα από το εμβληματικό βιβλίο της συγγραφέως «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα». Οταν τελείωσε η εκδήλωση, πέρασε λίγη ώρα συζητώντας με την Αλκη Ζέη και έφυγε παίρνοντας μαζί της ένα αντίτυπο του βιβλίου με μια πολύ ζεστή αφιέρωση.
Δεκατρία χρόνια μετά από εκείνη τη συνάντηση με τη σπουδαία συγγραφέα, η Γιασεμί Κηλαηδόνη πρωταγωνιστεί στη θεατρική μεταφορά του βιβλίου που κάνει πρεμιέρα απόψε, σε σκηνοθεσία Φώτη Μακρή, στο Θέατρο Μεταξουργείο, σε ένα θέατρο που φέρει ανεξίτηλη τη σφραγίδα τόσο της μητέρας της, Αννας Βαγενά, όσο και του πατέρα της, Λουκιανού Κηλαηδόνη, και ανεβάζει έργα δραματοποιημένης λογοτεχνίας. Η παράσταση που βασίζεται στο μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία της Αλκης, αλλά στην πραγματικότητα παρουσιάζει την ιστορία μιας ολόκληρης γενιάς και ορισμένες από τις πιο ταραχώδεις δεκαετίες του ελληνικού κράτους: από την προπολεμική Ελλάδα, τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου έως την Κατοχή, την Αντίσταση, τον Εμφύλιο και τη χούντα των συνταγματαρχών.
Είναι η πρώτη φορά που αυτό το βιβλίο μεταφέρεται στο θέατρο – θεωρώ ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να προχωρήσουν χωρίς να γνωρίζουν την ιστορία τους.
«Είναι η πρώτη φορά που αυτό το βιβλίο μεταφέρεται στο θέατρο. Το αποφασίσαμε αφενός λόγω του τεράστιου θαυμασμού και της αγάπης μας στην Αλκη Ζέη, της οποίας ήθελα να τιμήσω τη μνήμη, προσωπικά και ως “Μεταξουργείο”, αλλά και επειδή θεωρώ ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να προχωρήσουν χωρίς να γνωρίζουν την ιστορία τους και η τέχνη οφείλει να είναι σε επαφή με την ιστορία. Μου έλεγε ο Πέτρος Σεβαστίκογλου, ο γιος της Αλκης Ζέη, ότι τον πλησιάζουν νέα παιδιά, 18-19 ετών, που διαβάζουν τώρα το βιβλίο, σχεδόν 100 χρόνια από τα γεγονότα που περιγράφει, και τους συγκινεί».
– Αν εξιστορούσατε εσείς την ιστορία τη δική σας και της εποχής σας, ποια γεγονότα θα επιλέγατε να αφηγηθείτε;
– Θα συμπεριλάμβανα δύο πολύ σημαντικά γεγονότα, τη γέννηση της κόρης μου και τον θάνατο του πατέρα μου μόλις πέντε μήνες μετά. Και την πανδημία, ως παγκόσμιο γεγονός, αλλά και το θέμα της κλιματικής αλλαγής, όπου οι εξελίξεις είναι ραγδαίες. Παρότι γενικά είμαι αισιόδοξος άνθρωπος, δεν νομίζω ότι πρόκειται για μια αναστρέψιμη κατάσταση.
– Φέτος συμπληρώνονται 25 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας του «Μεταξουργείου».
– Ναι, και είναι πολύ συγκινητικό για εμένα που είμαι παιδί της Αννας και του Λουκιανού ότι πια έχουμε καθιερωθεί στη συνείδηση του κοινού ως ένα θέατρο με μια σταθερή πορεία και πολύ σημαντικές δουλειές. Εχουμε τον κόσμο μας, που μας ακολουθεί όλα αυτά τα χρόνια. Συνεχίζουμε, και αυτό δεν είναι αυτονόητο για έναν μικρό χώρο όπως το «Μεταξουργείο», το ότι κατορθώνει να επιβιώνει στηριζόμενο κυρίως στις δικές του δυνάμεις όσον αφορά τα οικονομικά.
– Ποια είναι η πρώτη ανάμνηση που έχετε από το «Μεταξουργείο»;
– Θυμάμαι τον πρώτο καιρό, όταν αναπαλαιωνόταν το κτίριο, τους εργάτες, τον μπαμπά μου, που ως αρχιτέκτονας ήταν πολύ ενεργός στην όλη διαδικασία. Ηταν και εκείνος και η μητέρα μου σε πολύ δημιουργική φάση, τους θυμάμαι μέσα στον χώρο τότε, είναι συγκινητικές αναμνήσεις. Επίσης έχω πολύ χαρούμενες αναμνήσεις από προετοιμασία παραστάσεων, γενικές δοκιμές. Μεγάλωσα σε αυτόν τον χώρο και από εδώ ξεκίνησα και την επαγγελματική μου πορεία.
– Αισθάνεστε την ευθύνη της συνέχισης αυτού του χώρου;
– Ναι, την αισθάνομαι, αλλά όχι σαν βάρος. Είναι το ίδιο που αισθάνομαι και για το όνομά μου, είναι αλληλένδετα αυτά τα δύο. Δεν θέλω να ταυτίζομαι με αυτόν τον χώρο, θέλω να έχω την ελευθερία να μπορώ να κινούμαι και εκτός του, δεν θέλω να αισθάνομαι δέσμια του «Μεταξουργείου». Φυσικά και θέλω να υπάρχει αυτός ο χώρος, όπως και η Μαρία, η αδελφή μου, γιατί και οι δύο είμαστε κομμάτι του, οπότε είναι ευθύνη και των δυο μας, αλλά όχι σαν βάρος, σαν πρόκληση περισσότερο.
– Προσπαθήσατε και θεωρείτε ότι τελικά καταφέρατε να κόψετε καλλιτεχνικά τον ομφάλιο λώρο με τους γονείς σας;
– Ναι, θεωρώ ότι το έχω καταφέρει αυτό και το συνειδητοποιώ και από τον τρόπο που με αντιμετωπίζει το κοινό και ο καλλιτεχνικός χώρος. Πιστεύω ότι η ενηλικίωσή μου καλλιτεχνικά ήρθε με την παράσταση «Μαράν Αθά». Είναι αλήθεια ότι τα παιδιά των επωνύμων αργούμε περισσότερο να κόψουμε τον ομφάλιο λώρο, όχι εμείς δηλαδή, αλλά όσον αφορά το πώς μας βλέπουν οι άλλοι.
– Υπάρχει μια συμβουλή ή μια στάση ζωής των γονιών σας που έχετε ενστερνιστεί;
– Ελεγε μια πολύ ωραία φράση ο μπαμπάς μου και την επαναλαμβάνω κι εγώ συχνά: «κάνε τη δουλειά σου», όχι με την έννοια του «κοίτα τη δουλειά σου», αλλά να κάνεις αυτό που θέλεις και αυτό που είναι να κάνεις. Και προσπαθώ να κάνω τη δουλειά μου, να είμαι επικεντρωμένη και να αφοσιώνομαι σε αυτό που κάνω κάθε φορά.
– Υπάρχει μια παρακαταθήκη που θα θέλατε εσείς να αφήσετε στην κόρη σας;
– Περίπου αυτό που έλεγε και ο δικός μου πατέρας. Δεν ξέρω βέβαια τι θα επιλέξει να κάνει η Μαρίνα, αλλά θα ήθελα να μπορεί να είναι σε έναν κόσμο που θα την αφήσει να συνεχίσει και να αφήσει κάτι στις επόμενες γενιές.
«Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα», θέατρο «Μεταξουργείο», πρεμιέρα Πέμπτη 9 Μαΐου.
